IBAITAP: Bài thơ nói về điều gì? Những hình ảnh tác giả sử dụng trong bài có mục đích gì? Cùng ibaitap đến với bài học “Tự do” hôm nay để cùng tìm hiểu nhé.

I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC TÁC PHẨM TỰ DO

Được sáng tác vào mùa hè năm 1941 kh Pháp bị đội phát xít Đức xâm lược. Bài thơ được in trong tập Thơ ca và chân lí (1942) và được coi là thánh ca của thơ ca kháng chiến Pháp.

II. TÓM TẮT TÁC PHẨM TỰ DO

Thể hiện tình yêu tự do tha thiết tuôn trào trong trái tim của nhà thơ đã đồng vọng với tâm hồn của cả dân tộc. Khao khát về tự do đã biến thành khao khát hành động để giành lấy được tự do cho tất cả mọi người.

III. BỐ CỤC TÁC PHẨM TỰ DO

Bài thơ có bố cục 2 phần như sau:

• Phần 1 (11 khổ đầu): Hình thái của tự do.
• Phần 2 (còn lại): Khát khao cháy bỏng tự do. 

IV. HƯỚNG DẪN SOẠN TÁC PHẨM TỰ DO

Câu 1: Tìm hiểu chủ đề, cách liệt kê các hình ảnh trong bài thơ. (SGK Ngữ văn 12 tập 1- trang 173)

Lời giải chi tiết:

– Chủ đề của bài thơ là khúc ca ca ngợi về sự tự do, bày tỏ khát vọng và sự say mê của tác giả cùng hàng triệu con người đối với tự do.

– Cách liệt kê các hình ảnh: ở mỗi khổ thơ đều sẽ xuất hiện liên tiếp các hình ảnh được thu lại bằng thị giác và bằng cảm giác về màu sắc không theo một trật tự hay một logic nào.

⇒ Những hình ảnh được liệt kê trong bài thơ đều giản dị, gần gũi, chân thực trong cuộc sống nhưng không làm mất đi sự thiêng liêng của tự do mà ngược lại nó đã làm cho Tự Do được mở rộng ra nhiều nghĩa hơn như: Tự Do hóa thân vào mọi nơi, mọi chỗ và hóa thân vào trong cuộc sống.

Câu 2: Tìm hiểu kết cấu “Tôi viết tên em” ở mỗi khổ thơ cách lặp từ theo lối “xoáy tròn” và nhạc điệu bài thơ cách sử dụng đại từ “em” trong bài thơ?. (SGK Ngữ văn 12 tập 1- trang 173)

Lời giải chi tiết:

– Kết cấu lặp từ theo lối xoáy tròn “trên- trên” có tác dụng:

• Tạo nên nhạc điệu và nốt nhấn cho bài thơ.
• Là cách thức tối ưu giúp tác giả có thể  bày tỏ tình yêu của mình với tự do.

– Giới từ “trên” là giới từ dùng để báo hiệu trạng ngữ chỉ địa điểm:

• Giới từ “trên” được xuất hiện nhiều lần trải dài liên tiếp trong toàn bài thơ.
• Địa điểm mang tính trừu tượng như: thời thơ ấu, điều huyền diệu đêm đêm, các mùa, những mảnh trời trong xanh và khoảnh khắc hừng đông.

– Tự do không chỉ gắn với những vật cụ thể hiện hữu mà nó còn hiện diện trong mọi không gian mà tôi ngự trị, nó hiện diện trong giấc mơ, trong trí tưởng tượng trong hồi ức và cả trong tất cả những gì không thể cảm nhận bằng trực giác thông thường.

Câu 3: So sánh từ “trên” được sử dụng nhiều lần với ý nghĩa chỉ không gian và thời gian. (SGK Ngữ văn 12 tập 1- trang 173)

Lời giải chi tiết:

– Giới từ “trên” báo hiệu trạng ngữ chỉ địa điểm nó thể hiện được không gian và thời gian.

• Không gian – địa điểm (được viết ở đâu và viết vào đâu).
• Chỉ thời gian (tự do được viết khi nào).

– Cách thức liên tưởng là: hình ảnh trong các khổ thơ đều thể hiện sự liên tưởng ngẫu hứng.

• Viết tự do lên những vật hữu hình và những vật cụ thể.
• Viết tự do lên những thứ trừu tượng và những thế vô hình.

⇒ Khát vọng tự do hóa thân khắp không gian và xuyên suốt thời gian, nó hiện hữu trong cuộc đời của mỗi con người.

Câu 4: Câu thơ “Tôi viết tên em” được lặp lại trong từng khổ thơ, “tôi” có thể là tác giả và cũng có thể là những độc giả, “viết” có thể là ghi, chép, hành động. Hãy suy luận để chỉ ra tính chất “Thánh ca” của bài thơ này trong cuộc kháng chiến chống phát xít Đức. (SGK Ngữ văn 12 tập 1- trang 173)

Lời giải chi tiết:

– Viết tự do lên mọi lúc và mọi nơi: ban đêm, ban ngày, lúc hửng đông, hay lúc đêm tối, khi ngoài đại dương mênh mông, khi lại ở nơi núi cao hiểm trở, lúc giông bão, khi lại bình yên.

– Tôi khao khát tự do đến cháy bỏng và mãnh liệt, vì vậy vị trí của “em” trở nên rất quan trọng, nó luôn ngự trị và chiếm trọn thời gian cùng suy nghĩ hành động của “tôi”.

– Với cấu trúc cùng sự suy luận, bài thơ giống như một bản trường ca, một khúc hát dài kêu gọi sự tự do, tác phẩm đã trở thành bài ca kêu gọi của nhân dân Pháp đấu tranh cho tự do.