IBAITAP: Bài học sẽ giúp các em tìm hiểu thêm một số dạng đề và cách làm chúng tốt nhất.

I. ĐỀ VĂN THUYẾT MINH

1. Đề văn thuyết minh

a) Giới thiệu một gương mặt trẻ của thể thao Việt Nam (ví dụ: Nguyễn Thúy Hiền, Trần Hiếu Ngân, Nguyễn Ngọc Trường Sơn,…).

b) Giới thiệu một tập truyện.

c) Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam.

d) Giới thiệu về chiếc áo dài Việt Nam.

e) Thuyết minh về chiếc xe đạp.

g) Giới thiệu đôi dép lốp trong kháng chiến.

h) Giới thiệu một di tích, thắng cảnh nổi tiếng của quê hương (đền, chùa, hồ, kiến trúc,…).

i) Thuyết minh về một giống vật nuôi có ích.

k) Giới thiệu về hoa ngày Tết ở Việt Nam.

l) Thuyết minh về một món ăn dân tộc (bánh chưng, bánh giấy, phở, cốm,…).

m) Giới thiệu về tết Trung thu.

n) Giới thiệu một đồ chơi dân gian.

– Nhận xét về phạm vi các đề văn nêu trên.

– Dựa vào tính chất của bài văn thuyết minh để tìm hiểu đề văn và yêu cầu về nội dung của bài văn thuyết minh.

Lời giải chi tiết: 

– Phạm vi của các đề văn thuyết minh nêu trên là: sự vật, con người, lễ hội và di tích.

– Các đề văn thuyết minh nêu trên đã nêu đầy đủ 2 phần:

• Phần đối tượng thuyết minh: Gương mặt trẻ thể thao Việt Nam, chiếc xe đạp, một tập truyện, áo dài Việt Nam…
• Phần yêu cầu thuyết minh: giới thiệu và  thuyết minh

2. Cách làm bài văn thuyết minh

a. Đối tượng thuyết minh của bài văn (SGK Ngữ văn 8 tập 1- trang 138, 139) là gì?

b. Chỉ ra phần Mở bài, Thân bài, Kết bài và cho biết nội dung mỗi phần

c. Để giới thiệu chiếc xe đạp, bài viết đã trình bày cấu tạo chiếc xe đạp thế nào?

d. Phương pháp thuyết minh trong bài là gì?

Lời giải chi tiết: 

a. Đối tượng thuyết minh của đề bài trên đó là chiếc xe đạp.

b. Dàn ý của bài văn: 

• Phần mở bài (Từ đầu đến… nhờ sức người): Vai trò của xe đạp trong cuộc sống hàng ngày.
• Phần thân bài (tiếp theo đến… một hoạt động thể thao): Cấu tạo từng phần của chiếc xe.
• Kết bài (còn lại) : Tầm quan trọng của xe đạp với con người.

 c.

– Để giới thiệu về chiếc xe đạp, bài viết đã trình bày cấu tạo chiếc xe đạp như sau:

• Gồm 3 động cơ chính: hệ thống chuyển động, hệ thống chuyên chở và hệ thống điều khiển.
• Các hệ thống được phân tích cụ thể, rõ ràng và hợp lý.

d. Phương pháp thuyết minh được dùng trong bài là: phương pháp nêu định nghĩa, phương pháp liệt kê, phương pháp dùng số liệu, phương pháp nêu ví dụ và phương pháp phân tích.

II. LUYỆN TẬP

1. Lập dàn ý cho đề bài: “Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam”

Lời giải chi tiết: 

1. Mở bài: Giới thiệu về sự ra đời của nón lá Việt Nam.

2. Thân bài: 

– Giới thiệu về cấu tạo của chiếc nón lá:

• Hình dáng chiếc nón như thế nào?
• Kích thước chiếc nón lá ra sao?
• Nguyên liệu làm nón là từ đâu?
• Quy trình làm nón lá gồm những bước nào?

– Nêu những địa điểm làm nón lá nổi tiếng ở nước ta.

– Nêu tác dụng của chiếc nón lá trong đời sống.

– Ý nghĩa biểu tượng của chiếc nón lá Việt Nam.

3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em về chiếc nón lá và cách bảo tồn giá trị nét đẹp văn hóa của Việt Nam.