IBAITAP: Từ các kiến thức đã học vận dụng trả lời các câu hỏi trong bài.

Câu 1: Tự ti và tự phụ là hai thái độ trái ngược nhau nhưng đều ảnh hưởng không tốt đến kết quả học tập và công tác. Lập luận phân tích những biểu hiện và tác hại của hai căn bệnh nói trên. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 43)

Lời giải chi tiết:

a. Những biểu hiện cùng tác hại của thái độ tự ti là:

– Khái niệm tự ti: là tự đánh giá thấp bản thân mình gây nên sự thiếu tự tin (Tự ti và khiêm tốn là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau).

– Những biểu hiện của thái độ tự ti là:

• Không dám tin vào năng lực, sở trường và sự hiểu biết của bản thân.
• Nhút nhát, không dám đến gần chỗ đông người.
• Không dám nhận những nhiệm vụ được giao.

– Tác hại của thái độ tự ti là:

• Bỏ lỡ những cơ hội thể hiện năng lực của bản thân.
• Thu hẹp khoảng cách giao tiếp với mọi người xung quanh.

b. Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự phụ là:

– Khái niệm tự phụ: là thái độ quá đề cao quá mức độ của bản thân, tự cao và tự đại đến mức coi thường người khác (Tự phụ và tự hào là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau).

– Những biểu hiện của thái độ tự phụ là:

• Đề cao quá mức độ của bản thân. 
• Tự cho rằng mình luôn đúng.
• Tỏ ra coi thường người khác khi làm được một việc lớn lao.

– Tác hại của thái độ tự phụ là:

• Nhìn nhận và đánh giá sai lệch giá trị của bản thân.
• Đề cao quá mức bản thân sẽ gặp thất bại và không được sự giúp sức của mọi người xung quanh.

c. Khẳng định thái độ sống hợp lý:

• Phải biết đánh giá đúng bản thân để có thể phát huy được những điểm mạnh và khắc phục những điểm yếu.
• Khiêm tốn và tự tin trong cuộc sống.
• Hoàn thiện bản thân về cả học thức lẫn nhân cách.

Câu 2: Viết lập luận phân tích hình ảnh sĩ tử và quan trường trong hai câu thơ: (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 43)

Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ,

Ậm oẹ quan trường miệng thét loa.

(Trần Tế Xương — Vịnh khoa thi Hương)

Lời giải chi tiết:

Phân tích hình ảnh sĩ tử và quan trường trong hai câu thơ như sau:

• Nghệ thuật sử dụng các từ ngữ giàu hình tượng, giàu cảm xúc như: lôi thôi, ậm ọe.
• Sử dụng nghệ thuật đảo trật tự cú pháp để nhấn mạnh được dáng điệu và hành động của sĩ tử cùng quan trường.
• Sử dụng sự đối lập giữa sĩ tử và quan trường.
• Nêu cảm nghĩ về cách thi cử của trường ốc phong kiến ngày xưa.