IBAITAP: Tác phẩm giúp ta cảm nhận được tình yêu cao đẹp bất chấp thù hận giữa hai dòng họ của Rô-mê-ô và Giu-li-ét. Ngoài ra nó còn giúp ta phân tích được những diễn biến tâm trạng của nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại và giúp ta hiểu được tình yêu chân chính tạo ra tình cảm cùng nhân cách trong sáng, nâng đỡ, cổ vũ con người vượt qua thù hận. Cùng ibaitap đến với bài học “Tình yêu và thù hận” để cùng tìm hiểu kỹ hơn nhé.

I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC TÁC PHẨM TÌNH YÊU VÀ THÙ HẬN

Đoạn trích trên thuộc hồi 2 lớp 2 của vở kịch “Rô-mê-ô and Giu-li-ét” được viết vào khoảng những năm 1594-1595 dựa trên một câu chuyện có thật về mối thù giữa hai dòng họ Môn-ta-ghiu và Ca-piu-lét thời trung cổ.

II. TÓM TẮT TÁC PHẨM TÌNH YÊU VÀ THÙ HẬN

Romeo và Juliet là vở bi kịch nổi tiếng gắn liền với tên tuổi của nhà thơ, nhà viết kịch thiên tài của nước Anh U.Sếch-xpia. Vở kịch kể về tại thành Vêrôna nước Ý hai dòng họ Môn-ta-ghiu và Ca-piu-let là hai dòng họ có mối thù truyền kiếp với nhau. Dòng họ Môn-ta-ghiu có một đứa con trai là Romeo và chàng đã yêu người con gái của dòng họ Ca-piu-let là Juliet. Romeo và Juliet là một đôi trai tài gái sắc, họ cùng nhau làm lễ thành hôn trong thầm kín. Nhưng cùng trong ngày thành hôn ấy lại có một cuộc cãi lộn nên Romeo đã đâm chết Ti-bân anh họ của Juliet và bị kết tội biệt xứ. Gia đỉnh của Juliet ép nàng phải lấy bá tước Pa-rix nên nàng đã định tự sát nhưng lại được tu sĩ Lô-rân giúp kế tránh cuộc hôn nhân ấy. Lô-rân đã cho nàng một liều thuốc ngủ khiến nàng sau khi uống vào sẽ giống như người chết. Sau khi gia đình Juliet đặt nàng vào hầm mộ thì tu sĩ sẽ báo cho Romeo để đến cứu nàng trốn khỏi thành Vêrôna. Nhưng tu sĩ Lô-rân chưa kịp báo tin thì người nhà của Romeo đã báo tin Juliet tự sát cho chàng, tưởng rằng Juliet đã chết nên Romeo đã đến bên nàng và sự sát, sau khi Juliet tỉnh dậy thấy vật nên đã tự sát theo. Trước cái chết của Romeo và Juliet hai dòng họ đã quên đi mối thù truyền kiếp.

Tác phẩm đã kết thúc bằng một cái kết không có hậu đó là cái chết của hai nhân vật chính nhưng nó lại là sự giải hòa cho hai dòng họ. Đây là một kết thúc đầy bi kịch nhưng âm hưởng chung của tác phẩm lại thể hiện lên cái nhìn lạc quan của tác giả đối với sự chiến thắng của lý tưởng nhân văn chủ nghĩa. Chính tình yêu say đắm thủy chúng của Romeo và Juliet đã xóa bỏ những thành kiến thù địch của hai dòng họ trong suốt hàng trăm năm.

III. BỐ CỤC TÁC PHẨM TÌNH YÊU VÀ THÙ HẬN

Tác phẩm có bố cục 2 phần như sau:

• Phần 1 (Từ đầu đến lời thoại 6): Sự độc thoại thổ lộ lên tình yêu thầm kín của Romeo và Juliet.
• Phần 2 (còn lại): Cuộc đối thoại của Romeo và Juliet.

IV. HƯỚNG DẪN SOẠN TÁC PHẨM TÌNH YÊU VÀ THÙ HẬN

Câu 1: Đoạn trích có mười sáu lời thoại. Sáu lời thoại đầu có gì khác biệt với những lời thoại sau? Hình thức của những lời thoại đó là gì? (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 201)

Lời giải chi tiết:

– Lời thoại 1 đến 7 là lời độc thoại của hai nhân vật, tác giả đã để hai nhân vật tự nhiên bộc lộ tình cảm của mình và qua đó thể hiện mối tình say đắm của hai người.

– Lời thoại 8 đến 16 là lời đối thoại giữa hai người, nó vẫn là lời thể hiện tình cảm trực tiếp. Ngôn ngữ đối thoại của hai nhân vật cũng đầy chất thơ, Romeo đã dùng những hình ảnh so sánh tuyệt vời nhất để miêu tả nên vẻ đẹp của Juliet.

Câu 2: Tìm những cụm từ chứng minh tình yêu của Romeo và Juliet diễn ra trong bối cảnh hai dòng họ thù địch. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 201)

Lời giải chi tiết:

Tình yêu của Romeo và Juliet diễn ra trong bối cảnh hai dòng họ thù địch được chứng minh qua các cụm từ là:

• Sự thù hận của hai dòng họ chính là thứ ngăn cách tình cảm của hai người.
• Nỗi ám ảnh và hận thù xuất hiện nhiều hơn ở Juliet, nàng lo lắng cho mình và lo lắng cho cả Romeo.
• Romeo quyết liệt hơn, chàng sẵn sàng từ bỏ dòng họ của mình để chọn tình yêu vì chàng sợ mất Juliet.

⇒ Cả hai người họ đều hiểu và nói tới hận thù để cùng vượt lên rào cản, xây dựng tình yêu.

Câu 3: Phân tích diễn biến tâm trạng của Romeo qua hình thức so sánh liên tưởng trong lời thoại đầu tiên của nhân vật này. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 201)

Lời giải chi tiết:

Diễn biến tâm trạng của Romeo qua hình hình thức so sánh liên tưởng trong lời thoại đầu tiên của nhân vật này là:  

• Thiên nhiên được nhìn qua điểm nhìn của con người đang yêu vị vậy mà thiên nhiên như được cộng hưởng và trân quý.
• Tâm trạng yêu đương nồng cháy và đam mê ngỡ như không có gì có thể ngăn cản được, Romeo trèo tường để đến bên dưới phòng ngủ của Juliet.
• Mạch suy nghĩ của Romeo hướng tới đôi mắt lên tiếng cùng đôi môi lấp lánh của Juliet, thể hiện lên khát vọng yêu đương mãnh liệt.

⇒ Cảm xúc của Romeo là sự lãng mạn cháy bỏng của con người đang yêu và được yêu.

Câu 4: Phân tích diễn biến tâm trạng của Juliet để làm rõ tác giả đã miêu tả tuyệt vời tâm trạng người thiếu nữ đang yêu. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 201)

Lời giải chi tiết:

Diễn biến tâm trạng của Juliet:

• Qua lời độc thoại nội tâm Juliet đã bộc lộ lên nỗi lòng của mình hãy thề yêu em đi”, “chỉ có dòng họ chàng là thù địch của em”.
• Tình yêu của Juliet thể hiện mãnh liệt và không giấu diếm. 
• Nàng đối với tình yêu mà Romeo dành cho mình là sự chắc chắn và tin tưởng.
• Nỗi lo lắng giằng xé tâm can của Juliet là sự thù hận.
• Nàng chấp nhận tình yêu và hướng nó về Romeo.

⇒ Thông qua ngôn ngữ sống động đầy chất thơ tác giả đã thể hiện được diễn biến nội tâm phức tạp của con người đang yêu, tình yêu ấy mãnh liệt trong trắng vượt lên trên tất thảy mọi thù hận của hai dòng họ. 

Câu 5: Chứng minh rằng vấn đề Tình yêu và thù hận đã được giải quyết xong trong mười sáu lời thoại này. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 201)

Lời giải chi tiết:

Vấn đề Tình yêu và thù hận được giải quyết trong mười sáu lời thoại:

• Thù hận không xuất hiện như một thế lực cản trở tình yêu mà nó chỉ được thể hiện qua dòng suy nghĩ của các nhân vật nhưng nó không phải động lực chi phối hành động của nhân vật.
• Tình yêu của Romeo và Juliet vượt qua từ lời thoại 13 đến 15. 

⇒ Tình yêu của họ diễn ra trên nền thù hận và nó đã khiến thù hận bị đẩy lùi chỉ còn còn tình người bao la giàu tư tưởng nhân văn.

V. LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Qua đoạn trích Tình yêu và thù hận, chứng minh rằng: “Ca ngợi tình yêu chân chính của con người cũng chính là khẳng định con người”. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 201)

Lời giải chi tiết:

Tình yêu và thù hận “Ca ngợi tình yêu chân chính của con người cũng chính là khẳng định con người”, tác giả đã thể hiện diễn biến tâm trạng cùng nỗi lòng bồi hồi yêu thương của  Romeo và Juliet qua những lời độc thoại nội tâm và những lời đối thoại.

• Tác giả muốn khẳng định tình yêu là thứ tình cảm tốt đẹp và kì diệu nhất của con người nó là tình cảm thiêng liêng thể hiện con người và tâm hồn của con người một cách chính xác nhất.
• Tác giả muốn ca ngợi tình yêu chân chính có thể vượt qua được mọi rào cản và thù hận.