IBAITAP: Bài thơ nói về điều gì? Những hình ảnh được tác giả sử dụng trong bài có dụng ý gì? Biện pháp nghệ thuật độc đáo nào đã được sử dụng trong bài thơ? Cùng ibaitap đến với bài học “Dọn về làng” hôm nay để cùng tìm hiểu nhé.

I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC TÁC PHẨM DỌN VỀ LÀNG

Được sáng tác vào năm 1950 khi toàn dân đang đoàn kết chống lại thực dân Pháp với nhiều đau thương mà anh dũng. 

II. TÓM TẮT TÁC PHẨM DỌN VỀ LÀNG

Miêu tả chân thực nỗi đau của nhân dân trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và tố cáo tội ác cùng sự tàn bạo dã mang của chúng đối với nhân dân ta.

III. BỐ CỤC TÁC PHẨM DỌN VỀ LÀNG

Bài thơ có bố cục 2 phần như sau: 

• Phần 1 (Từ đầu cho đến “Băm xương thịt mày, tao mới hả!): Nỗi thống khổ của nhân dân cùng những tội ác của thực dân Pháp.
• Phần 2 (Còn lại): Niềm vui của nhân dân ta khi quê hương được giải phóng. 

IV. HƯỚNG DẪN SOẠN TÁC PHẨM DỌN VỀ LÀNG

Câu 1: Cuộc sống gian khổ của nhân dân Cao – Bắc – Lạng và tội ác của giặc Pháp được diễn tả như thế nào? (SGK Ngữ văn 12 tập 1- trang 141)

Lời giải chi tiết:

Cuộc sống gian khổ của nhân dân Cao – Bắc – Lạng được tác giả thể hiện qua những hình ảnh:

• Mấy tháng năm: thời gian kéo dài
• Quên tết tháng giêng quên rằm tháng bảy
• Chạy hết núi khe, cay đắng đủ mùi.
• Lán sụp, nát cửa và vắt bám.
• Mẹ địu em chạy tót lên rừng, mẹ vẫy gọi con sau lưng tay dắt bà,  vai đeo đầy tay nải.
• Cuộc sống đang yên ấm bị đảo lộn, nhà cửa thì tan hoang, gia đình ly biệt, cơ cực.

⇒ Việc xây dựng cảnh tượng thê thảm trên có tác dụng gây ấn tượng mạnh vì nó tác động trực tiếp vào người đọc. 

– Những tội ác của thực dân Pháp:

• Từng cái lán bì nó đốt trơ trụi, súng liền nổ, Tây lại đến lùng.
• Áo quần bị vơ vét hết.
• Cha bị bắt và bị đánh chết.
• Chôn cất cha bằng khăn của mẹ và liệm bằng áo của con.
• Máu đầy tay, nước tràn đầy mặt …

⇒ Tác giả kể tội ác của thực dân Pháp bằng thái độ đau đớn, căm thù đến tột cùng và muốn trả thù.

Câu 2: Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui Cao – Bắc – Lạng được giải phóng qua đoạn đầu và đoạn cuối tác phẩm? (SGK Ngữ văn 12 tập 1- trang 141)

Lời giải chi tiết:

Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui Cao- Bắc- Lạng được giải phóng qua đoạn đầu và đoạn cuối của tác phẩm là:

• Hình ảnh người dân vui vẻ cười vang, xuống làng, người nói cỏ lay, ô tô kêu vang đường và ríu rít những tiếng cười của con trẻ.
• Niềm vui khi Cao- Bắc- Lạng được giải phóng, được tự do được diễn tả chân chất và vui tươi theo cách nói của người dân Tây Nguyên.
• Tác giả sử dụng những ngôn từ mộc mạc cùng lối thơ giản dị với ý thơ chân thực diễn tả nên mọi cung bậc, màu sắc.

Câu 3: Màu sắc dân tộc thể hiện như thế nào qua cách sử dụng hình ảnh của tác giả? (SGK Ngữ văn 12 tập 1- trang 141)

Lời giải chi tiết:

Màu sắc dân tộc được thể hiện qua lối nói so sánh hình ảnh, kết hợp với những từ ngữ của tác giả:

• Người đông như kiến, súng đầy như cũ, người nói cỏ lay trong rừng rậm.
• Hổ không dám đến đẻ con trong vườn chuối.

– Sử dụng những từ ngữ mộc mạc và chân thật như: quên tết tháng giêng, quên rằm tháng bảy, mày, tao…

– Cách diễn tả nỗi đau, niềm vui tự do và độc lập của tác giả thật gần gũi và thân thuộc với người dân, nó hồn nhiên như chính tấm lòng cảu người dân miền núi.