IBAITAP: Cùng ibaitap đến với bài học “viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh” hôm nay để biết cách viết một đoạn văn thuyết minh.

I. ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH

1. Nhận dạng các đoạn văn thuyết minh. (SGK Ngữ Văn tập 2- trang 13)

Đọc đoạn văn thuyết minh sau. Nêu cách sắp xếp trong đoạn văn (câu chủ đề, từ ngữ chủ đề và các câu giải thích, bổ sung)

a. Thế giới đang đứng trước nguy cơ thiếu nước sạch nghiêm trọng. Nước ngọt chỉ chiếm 3% tổng lượng nước trên trái đất. Lượng nước ít ỏi ấy đang ngày càng bị ô nhiễm bởi các chất thải công nghiệp. Ở các nước thứ ba, hơn một tỷ người phải uống nước bị ô nhiễm. Đến năm 2025, ⅔ dân số thế giới sẽ thiếu nước.

(Theo Hoa học trò)

b. Phạm Văn Đồng (1906-2000): Nhà cách mạng nổi tiếng và nhà văn hóa lớn, quê ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Ông tham gia cách mạng từ năm 1925, đã giữ nhiều cương vị quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam, từng là Thủ tướng Chính phủ trên ba mươi năm. Ông là học trò và người cộng sự gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

(Ngữ Văn 7, tập hai)

Lời giải chi tiết: 

a. Câu chủ đề là câu đầu tiên, những câu còn lại triển khai để làm rõ nội dung của câu chủ đề.

b. Từ ngữ chủ đề của đoạn văn là “Phạm Văn Đồng”, các câu sau dấu hai chấm để tiếp tục cung cấp thông tin về Phạm Văn Đồng theo kiểu liệt kê.

2. Sửa lại các đoạn văn thuyết minh chưa chuẩn

Đọc các đoạn văn sau, nêu nhược điểm của mỗi đoạn và cách sửa chữa. (SGK Ngữ Văn tập 2- trang 14)

a. Bút bi khắc bút mực là do nó có hòn bi nhỏ ở đầu ngòi bút, khi viết hòn bi lăn làm mực trong ống nhựa chảy ra, ghi thành chữ. Ngoài ống  nhựa có vỏ bút bi. Đầu bút bi có nắp đậy có thể móc vào túi áo. Loại bút bi không có nắp đậy thì có lò xo và nút bấm. Khi viết thì ấn đầu cán bút cho ngòi bút trồi ra, khi thôi việc thì ấn nút bấm cho ngòi bút thụt vào.

(Bài làm của học sinh)

b. Nhà em có chiếc đèn bàn. Đèn bàn có một ống thép không gỉ thẳng đứng, trên gắn một cái đui đèn, trên đó lắp một bóng đèn 25 oát. Dưới ống thép là để bằng vải lụa, có khung sắt ở trong và có vòng thép gắn vào bóng đèn. Ống thép rỗng, dây điện luồn ở trong đó, trên đế đèn có công tắc để bật đèn hoặc tắt đèn rất tiện lợi.

Lời giải chi tiết:

a. Đoạn văn thuyết minh lộn xộn về thứ tự trình bày cấu tạo chiếu bút bi. Có thể sửa lại các phần cấu tạo của bút: ruột bút, đầu bút, ống mực, vỏ bút, móc gà và nút bấm, tiếp đến là cách sử dụng và bảo quản bút.

 b. Nội dung văn bản thuyết minh về bàn cũng có nhiều sự lộn xộn. 

Sửa lại thành: phần đế đèn, phần thân của đèn và cuối cùng là phần chao đèn.

II. LUYỆN TẬP

Câu 1: Viết đoạn Mở bài và Kết bài cho đề văn: “Giới thiệu trường em” (SGK Ngữ Văn tập 2- trang 15)

Lời giải chi tiết:

Mở bài: Ngôi trường, nơi em học là ngôi trường lớn nhất trong vùng. Em rất vui vì được học ở trường mà trước đây anh chị của em đã từng học.

Kết bài: Ngôi trường luôn là ngôi nhà yêu quý thứ hai của em, nơi này đã gắn với bao kỉ niệm buồn vui của tuổi học trò, chỉ còn hai năm nữa là em sẽ thi tốt nghiệp, sẽ chuyển đến một ngôi trường Trung học phổ thông. Em hy vọng sẽ góp một phần nhỏ sự cố gắng của mình làm làm đẹp thêm cho ngôi trường này.

Câu 2: Cho chủ đề: “Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam”. Hãy viết thành một đoạn văn thuyết minh.

Lời giải chi tiết:

Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam. Vốn mang trong mình nỗi đau mất nước, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã quyết tâm đi tìm đường cứu nước, qua những năm tháng bôn ba ở nước ngoài Người đã tìm kiếm, học hỏi và nghiên cứu. Sau khi trở về Việt Nam, Người đã dành toàn bộ cuộc đời của mình để cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của nước nhà. Chúng ta hôm nay được sống trong không khí hạnh phúc, hòa bình một phần lớn phải kể đến công lao và sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Hồ Chí Minh.

Câu 3: Viết một đoạn văn giới thiệu bố cục sách Ngữ Văn 8, tập một (Gợi ý: Sách có bao nhiêu bài? Mỗi bài có mấy phần? Mỗi phần có những nội dung gì?…)

Lời giải chi tiết:

Sách Ngữ Văn 8 tập một là một cuốn sách gồm 17 bài học, gồm có 3 phần chính là Văn bản, Tiếng Việt và Tập làm văn. Phần Văn bản được chọn lọc từ những tác phẩm nổi tiếng của nhiều tác giả trong nước và ngoài nước vào nhiều chủ đề chính như tình yêu quê hương đất nước, về tình cảm gia đình, tình thầy trò và bạn bè. Trọng tâm của phần Tiếng Việt là nghĩa của từ, từ loại và cấu trúc ngữ pháp của câu, các biện pháp tu từ. Đối với Tập làm văn thường có các mục, nội dung theo từng bài và luyện tập.