I. ÔN TẬP LÍ THUYẾT

Câu 1: Văn bản thuyết minh có vai trò và tác dụng như thế nào trong đời sống? (SGK Ngữ văn 8 tập 2- trang 35)

Lời giải chi tiết:

Văn bản thuyết minh là một kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vự đời sống nhằm cung cấp thông tin về đặc điểm, tính chất hoặc nguyên nhân của các sự vật, hiện tượng bằng phương thức trình bày, giới thiệu hoặc giải thích. 

Câu 2: Văn bản thuyết minh có những tính chất gì khác với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận? (SGK Ngữ văn 8 tập 2- trang 35)

Lời giải chi tiết:

Văn bản thuyết minh khác với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm và nghị luận ở tính chất thuyết minh và giới thiệu. Văn bản thuyết minh không nặng về kể chuyện như văn tự sự, không cần miêu tả chi tiết như văn miêu tả, không cần biểu cảm mạnh như văn biểu cảm và cũng không cần lập luận thuyết lí như văn nghị luận. Văn bản thuyết minh trình bày, giải thích, giới thiệu khách quan, xác thực và rõ ràng. 

Câu 3: Muốn làm tốt bài văn thuyết minh, cần phải chuẩn bị những gì? Bài văn thuyết minh phải làm nổi bật điều gì? (SGK Ngữ văn 8 tập 2- trang 35)

Lời giải chi tiết:

Muốn làm tốt một bài văn thuyết minh, cần phải tìm hiểu kĩ về đối tượng cần thuyết minh bằng cách quan sát trực tiếp, tìm hiểu qua sách báo,  các phương tiện thông tin đại chúng khác. Bài văn thuyết minh cần phải làm nổi bật lên được những đặc điểm, tính chất, chức năng, tác dụng và quan trọng nhất là mối quan hệ giữa đối tượng được thuyết minh đối với đời sống của con người.

Câu 4: Những phương pháp thuyết minh nào thường được chú ý vận dụng? (SGK Ngữ văn 8 tập 2- trang 35)

Lời giải chi tiết:

Những phương pháp thuyết minh thường được sử dụng và kết hợp với nhau là: nêu định nghĩa, phân loại liệt kê, nêu ví dụ, dùng số liệu, giải thích, so sánh, phân tích. 

II. LUYỆN TẬP

Câu 1: (SGK Ngữ văn 8 tập 2- trang 35)

a. Giới thiệu một đồ dùng:

– Mở bài: Giới thiệu chung về đồ dùng. 

– Thân bài: Cấu tạo, đặc điểm và lợi ích của đồ dùng ấy.

– Kết bài: Thái độ đối với đồ dùng ấy.

b. Giới thiệu một danh lam thắng cảnh:

– Mở bài: giới thiệu khái quát về thắng cảnh.

– Thân bài: lần lượt miêu tả, giới thiệu từng phần trong danh lam thắng cảnh ấy. 

– Kết bài: vị trí của danh lam thắng cảnh ấy trong đời sống tình cảm của con người.

c. Giới thiệu một thể loại văn học:

– Mở bài: Giới thiệu chung về thể loại văn học cần thuyết minh. 

– Thân bài: Nêu những đặc điểm của thể loại văn học đó. 

– Kết bài: Cảm nhận về vẻ đẹp của thể loại văn học đó.

d) Giới thiệu làm một đồ dùng học tập (một thí nghiệm):

– Mở bài: Giới thiệu chung về đồ dùng học tập định làm.

– Thân bài: Nêu nguyên vật liệu cần chuẩn bị, cách làm theo từng bước, yêu cầu về thành phẩm, những điều cần chú ý trong quá trình làm ra sản phẩm, công dụng của đồ dùng ấy,…

– Kết bài: Cảm nghĩ về vai trò của đồ dùng học tập đó.

Câu 2: Tập viết đoạn văn theo các đề bài sau: (SGK Ngữ văn 8 tập 2- trang 35)

a) Giới thiệu một đồ dùng:

Chiếc ấm pha trà của bố em cao khoảng 15cm, nó được làm từ gốm sứ màu đen tuyền. Phía trên ấm là nắp ấm hình tròn và có núm cầm nhỏ xíu, bên  dưới là thân ấm hình trụ có đáy. Trên ấm có điểm xuyết vài ngôi sao vàng lấp lánh. Một bên thân ấm là vòi ấm dài khoảng 5cm được uốn cong hướng lên trên.

b) Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê em:

Đến thăm vịnh Hạ Long, du khách sẽ được thưởng thức nhiều cảnh đẹp như: hang Đầu Gỗ, hang Sửng Sốt hay vịnh Quả Đào. Một trong số các hang động và hòn núi đẹp của Hạ Long phải nói tới hang Đầu Gỗ nằm Bãi Cháy 12km. Trong hang có rất nhiều nhũ đá, măng đá và những trụ đá với hình dáng cùng màu phong phú, đẹp mắt. Điều đặc biệt là trong hang còn có những vũng nước ngọt trong lành, mát mẻ.

c) Giới thiệu một thể loại văn học:

Thể thơ lục bát là một thể thơ quen thuộc của dân tộc ta với số lượng tiếng cố định, được gieo theo vần lưng và vần chân về luật bằng trắc chỉ có quy định cho những tiếng chẵn và thường là tiếng thứ 4 còn lại đều là tiếng bằng. Thể thơ này thường ngắt nhịp ở nhịp chẵn.

d) Giới thiệu một loài hoa:

Khi hoa đào ở miền nở rộ chính là dấu hiệu của mùa xuân ấm áp đang đến thì ở miền Nam lại rực rỡ những cành mai vàng trang nhã. Hoa mai vàng năm cánh óng như tơ, hoa có rất nhiều nhuỵ. Người xưa thường quan niệm rằng hoa mai chính là biểu tượng cho sự thanh cao và đẹp đẽ của tâm hồn.

e) Giới thiệu một loài động vật

Nhà em có nuôi một chú thỏ rất xinh, chú có cái mũi lúc nào cũng ươn ướt và đo đỏ. Bộ ria mép của chú mọc hai bên trắng như cước cùng đôi mắt tròn xoe như hai hòn bi. Hai chiếc tai dài lúc nào cũng vểnh lên. 

g) Giới thiệu một sản phẩm mang bản sắc Việt Nam:

Nhắc đến Việt Nam không ai là không nhớ đến áo dài nhưng cũng không thể không nhắc đến chiếc nón dù hiện nay nó không còn phổ biến. Chiếc nón có hình chóp được làm từ lá cọ hoặc lá dừa kết hợp với các thanh tre được vuốt nhỏ, chuốt trơn. Ở nước ta hiện nay vẫn có một số vùng nổi tiếng với việc làm nón khi đi du lịch không thể không mua về làm quà tặng cho người thân.