IBAITAP: Bài học này sẽ giúp bài văn của các em có cấu trúc logic cùng lập luận chặt chẽ.  Các em sẽ không mất thời gian suy nghĩ xem nên viết gì tiếp theo vì nó đã có sẵn trong dàn ý. Và điều quan trọng nhất nó sẽ giúp các em không bị bỏ sót ý. Hãy cùng ibaitap đến với bài học “Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm” nhé.

I. DÀN Ý CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ

Đọc bài văn Món quà sinh nhật của Trần Hoài Dương (trang 92, 93, 94 SGK Ngữ văn 8 tập 1) và trả lời các câu hỏi:

a. Bài văn trên có thể chia làm ba phần. Hãy chỉ ra ba phần đó và nêu nội dung khái quát của mỗi phần.

b. Lần lượt tìm và chỉ ra các yếu tố:

– Bài văn kể về việc gì? Ai là người kể chuyện.

– Câu chuyện xảy ra ở đâu? Vào lúc nào? Hoàn cảnh nào?

– Chuyện xảy ra với ai? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Tính cách của mỗi nhân vật ra sao?

– Câu chuyện diễn ra như thế nào?

c. Nội dung trên được trình bày theo trình tự nào?

Lời giải chi tiết:

a. Bài văn Món quà sinh nhật có thể chia làm ba phần: Mở bài, thân bài và kết bài.

– Mở bài (Từ đầu cho đến “bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn): Khái quát chung về quang cảnh của buổi sinh nhật.

– Thân bài (Tiếp theo cho đến “Trinh vẫn lặng lẽ cười, chỉ gật đầu không nói”): Món quà sinh nhật độc đáo của người Trinh.

– Kết bài (Còn lại) : Cảm nghĩ Trang về món quà sinh nhật.

b.

– Bài văn Món quà sinh nhật kể món quà sinh nhật mà Trinh tặng cho Trang trong ngày sinh nhật của Trang. Nhân vật kể chuyện xưng tôi (ngôi thứ nhất) và đó là Trang.

– Câu chuyện diễn ra tại nhà Trang, vào giữa buổi sinh nhật Trang tuy mọi người đã đến đông đủ nhưng vẫn thiếu Trinh (bạn thân của Trang).

– Chuyện xảy ra với Trang. Có rất nhiều nhân vật nhưng Trang và Trinh là hai nhân vật chính. Trang thì lo lắng cho bạn nhưng cũng hiểu lầm rằng bạn đã quên. Trinh thì muốn tạo bất ngờ cho Trang.

– Câu chuyện Món quà sinh nhật diễn ra như sau: Hôm đó là buổi sinh nhật của Trang, mọi người đã đến đủ nhưng mãi vẫn không thấy Trinh đâu. Trinh là một cô bé có tấm lòng thơm thảo đáng trân trọng nó thể hiện rõ ở món quà sinh nhật cho bạn và muốn là bạn bất ngờ. Kết thúc chuyện là tấm lòng đáng trân trọng của Trinh khi đã tạo nên món quà độc đáo.

c. Nội dung trong văn bản Món quà sinh nhật được tác giả chủ yếu dùng lối kể theo trình tự thời gian. Nhưng trong quá trình kể tác giả có quay ngược thời gian nhớ về những sự việc cũ.

II.  LUYỆN TẬP

Câu 1:  Từ văn bản Cô bé bán diêm hãy lập dàn ý. (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 95)

Lời giải chi tiết:

– Mở bài: Khung cảnh đêm giao thừa và hoàn cảnh của cô bé bán diêm.

– Thân bài: Những lần quẹt diêm và những ước mơ giản dị của em.

• Lần thứ nhất em thấy lò sưởi vì muốn được sưởi ấm.
• Lần thứ hai thấy bàn đầy đồ ăn vì muốn được ăn no
• Lần thứ ba thấy cây thông Noel nó đại diện cho khát vọng sum vầy bên gia đình của em.
• Lần thứ tư gặp bà, người em vẫn luôn nhớ mong.
• Lần cuối cùng cô bé quẹt hết tất cả số diêm trong hộp để níu giữ lại bà của mình.
• Tác giả đã kết hợp các các yếu tố miêu tả và biểu cảm để cho người đọc thấy rằng tất cả chỉ là mộng tưởng của em

– Kết bài: Thái độ của mọi người trước cái chết của cô bé bán diêm.

Câu 2:  Lập dàn ý cho đề bài: “Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động và nhớ mãi” (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 95)

Lời giải chi tiết:

– Mở bài: Người đó là ai? Em quen người đó như thế nào? Kỉ niệm không thể quên với người đó.

– Thân bài: Kỉ niệm không thể quên với người đó là gì?

• Xảy ra trong hoàn cảnh nào? Ở đâu?
• Nó diễn ra như thế nào? ( Bắt đầu, diễn biến, kết quả).
• Điều gì khiến em xúc động và nhớ mãi nó? Thái độ và biểu hiện của em và người bạn tuổi thơ.

– Kết bài: Suy nghĩ của em về kỉ niệm đó. Vì sao em mãi nhớ nó? Kỉ niệm đó đã ảnh hưởng như thế nào tới mối quan hệ của cả hai và với những người xung quanh.