IBAITAP: Bài thơ muốn nói với chúng ta điều gì? Những hình ảnh đặc sắc mà nhà thơ sử dụng trong bài là gì và chúng có tác dụng gì? Cùng ibaitap tìm hiểu bài học “Vận nước” hôm nay nhé.

I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC BÀI THƠ VẬN NƯỚC

Được ra đời vào khoảng những năm 981-982, là một trong những bài thơ sớm nhất có tên của tác giả văn học Việt Nam.

II. TÓM TẮT BÀI THƠ VẬN NƯỚC

Vận nước dài hay ngắn tùy thuộc vào cách trị nước của minh quân, phải lấy từ bi, bác ái làm nền tảng trị nước thì nước mới thái bình dài lâu.

III. BỐ CỤC BÀI THƠ VẬN NƯỚC

Bài thơ có thể chia thành 2 phần như sau:

• 2 câu đầu: Suy nghĩ của tác giả về vận nước.
• 2 câu cuối: Triết lý vô vi của nhà thơ.

IV. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI THƠ VẬN NƯỚC

Câu 1: Tác giả so sánh “Vận nước như dây mây leo quấn quýt” nhằm diễn tả điều gì? (SGK Ngữ văn 10 tập 1- trang 139)

Lời giải chi tiết:

Tác giả so sánh như vậy nhằm thể hiện vận nước phải phụ thuộc vào nhiều quan hệ ràng buộc chứ không thể phụ thuộc vào một yếu tố mà thành. Đó là quan hệ của nhiều yếu tố để giữ đường vận nước phát triển thịnh vượng, lâu dài.

Câu 2: Tâm trạng tác giả trước hoàn cảnh đất nước được thể hiện như thế nào? (SGK Ngữ văn 10 tập 1- trang 139)

Lời giải chi tiết:

Hai câu thơ đầu nói về hoàn cảnh đất nước sau nhiều năm chiến tranh loạn lạc, đất nước đang dần ổn định và đi vào xây dựng vương triều vững mạnh. Trong khí thế, vận nước đang lên và những cơ hội mới đang mở rộng ngay trước mắt. 

⇒ Nhà thơ tin tưởng vào tương lai của đất nước, hai câu thơ đã thể hiện tâm trạng vui tươi đầy lạc quan và tự hào của tác giả.

Câu 3: Hiểu thế nào là “vô vi”? Vì sao tác giả khẳng định “Vô vi trên điện các – chốn chốn dứt đao binh”? (SGK Ngữ văn 10 tập 1- trang 139)

Lời giải chi tiết:

– Vô vi là vô vi pháp của nhà Phật có nghĩa là từ bi bác ái. Điện các dùng để chỉ triều đình và nhà vua. Câu thơ có thể hiểu là muốn giữ yên vận nước và để vận nước được phát triển thịnh vượng thì vua phải vô vi, phải làm những gì thuận với từ nhiên, thuận với lòng người. Nếu làm được điều đó thì tất yếu sẽ được, sẽ không còn cảnh chém giết, chiến tranh nữa đất nước yên bình thì vận nước và ngôi vị mới bền vững.

Câu 4: Hai câu thơ cuối phản ánh truyền thống tốt đẹp gì của dân tộc Việt Nam? (SGK Ngữ văn 10 tập 1- trang 139)

Lời giải chi tiết:

Điểm then chốt của bài thơ nằm ở hai chữ “thái bình”, vận nước và đường lối trị nước đều là để hướng tới hai chữ “thái bình”. Trải qua biết bao cuộc chiến, nguyện vọng lớn nhất của thời đại lúc bấy giờ là “muôn đời thái bình”.

⇒ Hai câu thơ cuối phản ánh truyền thống yêu nước và khát khao hòa bình của dân tộc ta. Đây chính là lời thiền sư trả lời vua, bài thơ cũng bộc lộ tư tưởng trị nước và tầm nhìn xa trông rộng của nhà sư.