Tại điều 12 thông tư 15/2015/TT-BTP quy định: “3. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh người cha yêu cầu làm thủ tục nhận con thì Ủy ban nhân dân kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh;“. Theo đó khi khai sinh cho con nhưng cha, mẹ không đăng ký kết hôn thì thời gian xác minh là 3 ngày và tối đa không quá 8 ngày. Ngoài các hồ sơ theo quy định trên cần có thêm tờ khai đăng ký nhận cha, mẹ (Mẫu số 6 Phụ lục 5 Ban hành kèm theo thông tư 15/2015/TT-BTP) và các tài liệu chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo điều 11 thông tư 15/2015/TT-BTP gồm:
– Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
– Nếu không có tài liệu trên có thể thay bằng thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
Cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm giải thích rõ trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan, làm chứng không đúng sự thật.

Trường hợp này theo quy định tại khoản 1 điều 4 nghị định 123/2015/NĐ-CP: “Họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo thỏa thuận của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong Tờ khai đăng ký khai sinh; trường hợp cha, mẹ không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được, thì xác định theo tập quán;” do vậy việc khai sinh theo họ mẹ do cha, mẹ thoả thuận khi làm giấy khai sinh

Hồ sơ khai sinh cho con có yếu tố nước ngoài tượng tự như hồ sơ khai sinh cho con Việt Nam tuy nhiên cơ quan tiếp nhận sẽ là UBND cấp huyện. Ngoài các hồ sơ thông thường việc chọn quốc tịch cho con sinh ra tại Việt Nam theo điều 36 Luật hộ tịch 2014 sẽ do cha, mẹ thoả thuận (văn bản thỏa thuận lựa chọn quốc tịch phải có xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nước ngoài mà người đó là công dân)
Tại điều 16 Luật quốc tịch 2008 quy định: “Trẻ em khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là công dân nước ngoài thì có quốc tịch Việt Nam, nếu có sự thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ vào thời điểm đăng ký khai sinh cho con. Trường hợp trẻ em được sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà cha mẹ không thỏa thuận được việc lựa chọn quốc tịch cho con thì trẻ em đó có quốc tịch Việt Nam“
Tuy có sự khác nhau giữa hai văn bản, tuy nhiên theo quy định về việc ban hành văn bản pháp luật thì đối với trường hợp 2 văn bản cùng cấp (Luật) có sự chồng chéo thì áp dụng văn bản ban hành sau. Do vậy nếu lựa chọn quốc tịch cho con thì sẽ cần văn bản thoả thuận có xác nhận của cơ quan nhà nước mà người nước ngoài là công dân

Theo quy định tại khoản 3 điều 7 luật hộ tịch quy định: “Cơ quan đại diện đăng ký các việc hộ tịch quy định tại Điều 3 của Luật này cho công dân Việt Nam cư trú ở nước ngoài.” do vậy việc con sinh ra tại nước ngoài có thể đăng ký tại các cơ quan đại diện ngoại giao.
Lưu ý:
– Giấy tờ sử dụng đăng ký khai sinh tại cơ quan đại diện do cơ quan có thẩm quyền của nước thứ ba cấp phải được hợp pháp hóa lãnh sự để có giá trị sử dụng
– Giấy tờ bằng tiếng nước ngoài trong hồ sơ đăng ký hộ tịch phải được dịch sang tiếng Việt hoặc tiếng Anh.
Trường hợp con sinh ra tại nước ngoài nhưng chưa thực hiện thủ tục khai sinh khi về VN có thể thực hiện khai sinh ở UBND cấp quận, huyện nơi cư trú của trẻ em, khi đó ngoài các hồ sơ như trên cần chuẩn bị thêm: Giấy tờ chứng minh việc trẻ em cư trú tại Việt Nam theo quy định tại khoản 2 Điều 29 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP gồm: giấy tờ chứng minh việc trẻ em đã nhập cảnh vào Việt Nam (như: hộ chiếu, giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế có dấu xác nhận nhập cảnh của cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh) và văn bản xác nhận của cơ quan công an có thẩm quyền về việc trẻ em đang cư trú tại Việt Nam.

Theo quy định tại điều 88 luật hôn nhân gia đình 2014 quy định:
Điều 88. Xác định cha, mẹ
1. Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.
Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.
Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.
2. Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định.
Ngoài ra tại khoản 2 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định về việc khai sinh cho trẻ khi chưa xác định được cha mẹ
Điều 15. Đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha, mẹ
2. Trường hợp chưa xác định được cha thì khi đăng ký khai sinh họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của con được xác định theo họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của mẹ; phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh của trẻ để trống.
Như vậy, trường hợp con sinh ra khi cha mẹ có đăng ký kết hôn thì phải ghi tên cả cha lẫn mẹ. Trường hợp con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân nhưng không phải con chung thì phải do toà án xác nhận
Xem thêm: Thủ tục yêu cầu xác nhận cha, mẹ, con