IBAITAP: Trong một câu văn hay một câu thơ dấu câu có vị trí rất quang trọng. Việc có dấu câu sẽ làm câu văn, câu thơ trở nên rõ ràng mạch lạc hơn. Vậy dấu câu nên sử dụng như thế nào? Hãy cùng ibaitap đến với bài học hôm nay nhé.

I. TỔNG KẾT VỀ DẤU CÂU

‍

II. CÁC LỖI THƯỜNG GẶP VỀ DẤU CÂU

1. Ví dụ thiếu dấu ngắt ở chỗ nào? Nên dùng dấu gì để kết thúc câu ở chỗ đó?

Tác phẩm “Lão Hạc” làm em vô cùng xúc động trong xã hội cũ, biết bao nhiêu người nông dân đã sống nghèo khổ cơ cực như lão Hạc.

Lời giải chi tiết: 

Ví dụ trên thiếu dấu ngắt câu ở sau “xúc động” Nên dùng dấu chấm để kết thúc câu ở chỗ đó.

2. Dùng dấu chấm sau từ này là đúng hay sai? Nên dùng dấu gì để kết thúc câu ở chỗ đó?

Thời còn trẻ, học ở trường này. Ông là học sinh xuất sắc nhất.

Lời giải chi tiết: 

Dùng dấu chấm sau từ này là sai vì câu chưa kết thúc, ở trường hợp này ta nên dùng dấu phẩy.

3. Câu này thiếu dấu gì để phân biệt ranh giới giữa các thành phần đồng chức? Hãy đặt dấu đó thích hợp vào chỗ trống.

Cam quýt bưởi xoài là đặc sản của vùng này.

Lời giải chi tiết: 

– Câu trên thiếu mất dấu phẩy để phân biệt ranh giới giữa các thành phần đồng chức.

– Đặt dấu thích hợp vào chỗ trống ta sẽ sửa lại được câu văn như sau: “Cam, quýt, bưởi, xoài là đặc sản vùng này”

4. Đặt dấu hỏi ở cuối câu thứ nhất và dấu chấm ở cuối câu thứ hai  trong đoạn văn này đã đúng chưa? Vì sao? Ở các vị trí đó nên đặt dấu gì?

Quả thật, tôi không biết nên giải quyết vấn đề bày như thế nào và bắt đầu từ đâu? Anh có thể cho tôi một lời khuyên không. Đừng bỏ mặc tôi lúc này.

Lời giải chi tiết: 

– Đặt dấu hỏi ở cuối câu thứ nhất chưa đúng vì đó không phải là câu hỏi. Ta nên dùng dấu chấm vì đây là câu tường thuật.

– Dấu chấm ở cuối câu thứ hai chưa đúng. Ta nên dùng dấu chấm hỏi vì đây là câu hỏi.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Chép đoạn văn và điền các dấu câu thích hợp vào chỗ có dấu ngoặc đơn. (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 152

Lời giải chi tiết:

Con chó nằm ở gầm phản bỗng chốc vẫy đuôi rối rít (,) tỏ ra bộ dạng vui mừng (.)

Anh Dậu lử thử từ cổng tiến vào với vẻ xanh ngắt và buồn rứt như kẻ sắp bị tù tội (.)

Cái Tí (,) thằng Dần cũng vỗ tay reo (:) A (!) Thầy đã về (!)

Mặc kệ chúng nó (,) anh chàng ốm yếu im lặng dựa gậy lên tấm phên cửa (,) nặng nhọc chống tay vào gối và bước lên thềm (.) Rồi lảo đảo đi đến cạnh phản (,) anh ta lăn kềnh lên trên chiếc chiếu rách (.)

Ngoài đình (,) mõ đập chan chát (,) trống cái đang thùng thùng (,) tù và thổi như ếch kêu (.)

Chị Dậu ôm com vào ngồi trong phản (,) sờ tay vào trán chồng và sẽ sàng hỏi (:)

(-) Thế nào (?) Thầy em có mệt lắm không (?) Sao chậm về thế (?) Trán đã nóng lên đây mà (!)

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

Câu 2:  Phát hiện lỗi về dấu câu và thay vào đó các dấu câu thích hợp (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 152)

a) Sao mãi tới giờ anh mới về, mẹ ở nhà chờ anh mãi. Mẹ dặn là: “Anh phải làm xong bài tập trong chiều nay”.

b) Từ xưa trong cuộc sống lao động và sản xuất nhân dân ta có truyền thống yêu thương nhau giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn gian khổ. Vì vậy có câu tục ngữ lá lành đùm lá rách.

c) Mặc dù đã qua bao nhiêu năm tháng. Nhưng tôi vẫn không quên được những kỉ niệm êm đềm thời học sinh.

Lời giải chi tiết:

– Lỗi về dấu câu sau khi được sửa lại là:

• a) Sao mãi tới giờ anh mới về ? Mẹ ở nhà chờ anh mãi. Mẹ dặn là anh phải làm xong bài tập trong chiều nay.
• b) Từ xưa trong cuộc sống lao động và sản xuất, nhân dân ta có truyền thống yêu thương nhau giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn, gian khổ. Vì vậy có câu tục ngữ lá “lành đùm lá rách“.
• c) Mặc dù đã qua bao nhiêu năm tháng, nhưng tôi vẫn không quên được những kỉ niệm êm đềm thời học sinh.