Trong đô thị cổ xưa của Nước Ta, quảng trường rất ít khi Open và không có vai trò nhiều so với đời sống người dân. Thay vào đó, đường phố mới là nơi diễn ra những hoạt động giải trí chính của đô thị. Từ khi người Pháp đô hộ nước ta, và sau này là quy trình giao lưu văn hóa truyền thống can đảm và mạnh mẽ với phương Tây, quảng trường mới được quan tâm phong cách thiết kế và thiết kế xây dựng nhiều hơn. Dù vậy, cho đến thời nay, vai trò của quảng trường trong đô thị Nước Ta vẫn không thể nào bằng vai trò của nó trong những đô thị phương Tây, và nó vẫn chưa thật sự gắn bó với đời sống thường nhật của dân cư Nước Ta. Nó thường chỉ là nơi diễn ra những sự kiện quan trọng của thành phố với tần suất vài lần trong một năm, hoặc biến thành một nút giao thông vận tải cơ giới trọn vẹn ( không có diện tích quy hoạnh đi bộ ) .Bạn đang xem : Quảng trường là gì

Vẫn biết bản sắc của đô thị Việt Nam là ở đường phố, nhưng những giá trị lớn lao của quảng trường đối với đô thị nói chung khiến chúng ta phải suy ngẫm về sự kiến tạo không gian quảng trường trong điều kiện văn hóa, lịch sử ở Việt Nam.

Quảng trường Lam Sơn – TP Thanh Hóa

1. Hệ thống quảng trường

Về phương diện quy hoạch, mỗi thành phố cần thiết lập mạng lưới hệ thống quảng trường có tầng bậc để đảm trách vai trò xu thế khoảng trống, góp thêm phần tạo lập khung hình và diện mạo thành phố, gồm có những quảng trường chính ( quảng trường TT ) và những quảng trường khu vực. Trong khi những quy chuẩn và quy phạm của Nhà nước về giao thông vận tải, về khu công trình hạ tầng xã hội và cây xanh sử dụng công cộng đã khá rõ ràng và khá đầy đủ, thì một thành phần đô thị rất quan trọng là quảng trường lại chưa được đề cập tới. Việc tăng trưởng đô thị lúc bấy giờ theo kiểu “ vết dầu loang ”, thiếu sự trấn áp, cùng với việc xem nhẹ vai trò quảng trường trong cấu trúc khoảng trống đô thị đã hạn chế sự hình thành mạng lưới hệ thống quảng trường trong những đô thị lớn. Trong khi ở những khu vực mới tăng trưởng, những quảng trường không Open, thì ở những khu vực cũ, thường là những TT thành phố, những quảng trường sẵn có cũng mất đi vai trò mà chúng từng có .Việc thiếu một mạng lưới hệ thống quảng trường trong những đô thị lớn ở Nước Ta hoàn toàn có thể lý giải bởi : thiếu quảng trường ( tỷ suất diện tích quy hoạnh quảng trường / diện tích quy hoạnh đất đô thị chỉ chiếm 0,0040 % ; chỉ tiêu diện tích quy hoạnh quảng trường trên đầu người rất thấp : 0,0220 mét vuông ), đặc biệt quan trọng là những quảng trường khu vực ( trong số 18 thành phố được khảo sát, chỉ có 9 thành phố có quảng trường khu vực, với số lượng là 17/35 quảng trường … ) và thiếu sự liên kết .Quảng trường 1/5 – Thành Phố Hà Nội

2. Về vị trí quảng trường

Mặc dù một quảng trường hoàn toàn có thể tập hợp quanh nó những tòa nhà có tính năng không thích hợp ( ví dụ một nhà thời thánh và quanh nó là những tòa nhà văn phòng, quán cafe, shop nhà hàng … ), tuy nhiên người ta vẫn hoàn toàn có thể xác lập được công suất chính của quảng trường. Công năng này, về mặt vị trí, cần tương thích với tính năng của khu vực đô thị. Ví dụ, trong khu vực hành chính và chính trị của một thành phố, không nên có những quảng trường chợ, quảng trường tôn giáo, hoặc một khu vực nghỉ ngơi gắn với cảnh sắc vạn vật thiên nhiên của thành phố thì chỉ nên sắp xếp những quảng trường nghỉ ngơi, dành cho những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống … Trong khi đó, ở Long Xuyên, ở Quy Nhơn và ở Nha Trang, những quảng trường với những tượng đài mang ý nghĩa lớn, lại nằm ngay trong khu vực dân cư … Ngoài ra, trong số 35 quảng trường được khảo sát còn có 20 quảng trường khác cũng có những chưa ổn về vị trí như vậy .Quảng trường Lâm Viên, TP. Đà Lạt

3.Công năng và tính chất sử dụng

Một quảng trường thích hợp cho những hoạt động giải trí hội đồng phải có sự phân định rõ ràng những khoảng trống dành cho những hoạt động giải trí có đặc thù khác nhau, đặc biệt quan trọng là sự phân định giữa giao thông vận tải ( cho cơ giới ) với những hoạt động giải trí hội đồng khác. Trong khi đó, theo khảo sát của chúng tôi có đến 23/35 quảng trường bị những phương tiện đi lại cơ giới ép chế, trong đó có 18 quảng trường được thiết lập gắn với tính năng giao thông vận tải chính của thành phốQuảng trường ở những đô thị lớn Nước Ta tăng trưởng chú trọng lệch về tính năng chính trị, hành chính với những quảng trường TT, trong khi chúng đang được sử dụng một cách tự phát, đa công dụng, không có sự quản trị ( 17/35 quảng trường ). Theo số liệu từ những cuộc phỏng vấn, người dân đến quảng trường hầu hết với mục tiêu thư giãn giải trí, đi dạo, ngắm cảnh đường phố hoặc xem những hoạt động giải trí khác ( cũng là tự phát ) đang diễn ra, chiếm tỷ suất 41 % ở TP. Hà Nội ; 35 % ở Đà nẵng và 44 % ở thành phố HCM. Hơn thế nữa, một số ít quảng trường liên tục có những hoạt động giải trí không tương thích, như hoạt động và sinh hoạt mái ấm gia đình, đỗ xe bừa bãi, bán hàng rong, quảng cáo thiếu nghệ thuật và thẩm mỹ ( 8/35 quảng trường ) .

4. Yếu tố chủ đạo

Mặc dù không phải tổng thể những quảng trường đều buộc phải có yếu tố chủ yếu, nhưng hầu hết, yếu tố chủ yếu vẫn thực sự thiết yếu, đặc biệt quan trọng so với những cấu trúc khoảng trống có trục. Trong khi hình thái khoảng trống những quảng trường ở đô thị Nước Ta thường là có trục ( 31/35 quảng trường ; trong đó có trục và đối xứng là 13/35 ; có trục nhưng không đối xứng là 18/35 ; chỉ có 4/35 quảng trường có cấu trúc không trục ), thì yếu tố chủ yếu hầu hết lại chưa có vị trí và tỷ suất tương thích, hình thức và giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ chưa cao, làm mất đi vai trò chủ yếu mà chúng cần có .Quảng trường Santissima Annunziata thành phố Florence

5. Yếu tố giới hạn không gianMột quảng trường được giới hạn chiều ngang bởi mặt nền và theo chiều đứng bởi công trình kiến trúc hay các cấu trúc, vật thể khác.Nghiên cứu về yếu tố giới hạn không gian của quảng trường ở đô thị Việt Nam, có thể thấy bố cục thường thiếu định hướng và không bộc lộ rõ ý đồ chủ đạo (ví dụ như bố cục theo trục, bố cục tạo không gian mở, không gian đóng…). Các mặt giới hạn đứng không có trật tự về chiều cao, khối tích (14/28 quảng trường có giới hạn đứng), hình thức thiếu sự hài hòa, thống nhất giữa các thành phần kiến trúc (21/28 quảng trường), nhiều khi còn không đẹp và xuống cấp.Ở hầu hết các quảng trường, các công trình bao quanh thường là nhà ở tư nhân, có diện mạo kiến trúc tự phát, chiều cao lộn xộn, dẫn đến sự giảm tính văn hóa và thẩm mỹ của quảng trường. Mặt khác, các hoạt động thường nhật ở đây còn gây mất mỹ quan.Một thành phần khác góp phần giới hạn và bố cục không gian, đó là các kiến trúc nhỏ và tác phẩm nghệ thuật. Một không gian quảng trường đẹp cần có các yếu tố này nhằm tạo cảnh quan, tạo tính tư tưởng và văn hóa, nhấn mạnh tính riêng biệt của quảng trường, chúng còn tạo bố cục và phân định các khu vực không gian chức năng… Theo khảo sát của chúng tôi, có đến 14/35 quảng trường, thiếu vắng các yếu tố này; 25/35 quảng trường không có các tác phẩm điêu khắc, các thành phần trang trí hay các hình thức tô điểm khác.

Mặt đứng quảng trường Chợ Cần Thơ ( ảnh trên ) và quảng trường TT thành phố Rạch Giá ( ảnh duới ) : những khu công trình có độ cao không đồng đều, hình thức kiến trúc thiếu thống nhất với công suất là nhà tại tư nhân kiểu lô phố

6. Tổ chức lối vàoViệc tổ chức lối vào quảng trường quyết định tầm nhìn, hướng nhìn của người sử dụng, nó cũng quyết định bố cục của quảng trường, tác động đến cảm thụ thị giác. Nhìn chung, có ba dạng cơ bản của lối vào quảng trường: tới quảng trường, xuyên quảng trường và ngang quảng trường. Từ ba dạng cơ bản này, trong thực tế, chúng kết hợp với nhau và còn có thể biến đổi thành nhiều hình thái khác nữa, tùy thuộc vào số lượng lối vào quảng trường, hướng vào quảng trường (hướng thẳng, hướng chéo) và vị trí của lối vào (vào chính tâm, vào lệch tâm, vào ở góc).

Trong khi quảng trường ở những nước phương Tây, thường có lối vào cơ bản, thì những quảng trường ở Nước Ta, thường có lối vào phối hợp nhiều dạng, theo khảo sát của chúng tôi là 23/35 quảng trường. Đặc biệt, những quảng trường được hình thành ở thời tân tiến chiếm tỷ suất cao trong số đó. Một đặc thù khác của quảng trường thời này là chúng thường được gắn với những yếu tố tự nhiên, như sông nước, mặt biển … như thể một yếu tố số lượng giới hạn khoảng trống theo chiều ngang, trong khi lại thiếu, thậm chí còn không có, những yếu tố số lượng giới hạn đứng. Điều đó hoàn toàn có thể lý giải tại sao chúng thường có khoảng trống dạng mở, bố cục tổng quan, hình thái không rõ ràng .Xem thêm : Làm Thế Nào Để Tăng Kích Thước Hình Ảnh, Hướng Dẫn Thay Đổi Kích Thước, Kích Cỡ Ảnh

7. Tiếp cận quảng trường và một số vấn đề khácTheo quan sát, có 20/35 quảng trường không thuận lợi khi tiếp cận bằng đi bộ hay xe bus do bị các phương tiện giao thông khác lấn át, hoặc xa các trạm dừng xe, hoặc không có sự liên kết giữa quảng trường với các không gian công cộng khác. Việc tiếp cận này dẫn đến người ta buộc phải chiếm hữu không gian quảng trường để đỗ xe, gây mất mỹ quan và ảnh hưởng đến các hoạt động khác. Điều này được khẳng định qua kết quả phỏng vấn tại 03 thành phố lớn về cách thức tiếp cận quảng trường của người dân đô thị: tiếp cận chủ yếu bằng xe máy (66% – 88%), tiếp cận bằng đi bộ, xe đạp hay phương tiện giao thông công cộng chỉ chiếm 22% tại Hà Nội và T.P HCM; 7% tại Đà Nẵng.

Để một quảng trường có sức sống, cần lôi cuốn được nhiều hoạt động giải trí hội đồng. Với khí hậu của Nước Ta, việc cải tổ vi khí hậu cho những hoạt động giải trí ngoài trời tại quảng trường là một yếu tố lớn. Ngoài ra, những tiện lợi khác ship hàng cho hội đồng như nhà WC công cộng, ghế ngồi, đèn chiếu sáng … hay những dịch vụ như cà-phê, ăn nhanh, những quán hoa, quán sách … chưa được quan tâm. Hầu hết những quảng trường ở Nước Ta đều thiếu những tiện lợi này, hoặc có ở mức độ tối thiểu, thiếu nghệ thuật và thẩm mỹ …Quảng trường Mê LinhTừ những tác dụng tìm hiểu và những nhận định và đánh giá trên, xin nêu ra một số ít yếu tố lớn cần được điều tra và nghiên cứu và xử lý nhằm mục đích nâng cao giá trị của quảng trường trong những đô thị lúc bấy giờ, nâng cao chất lượng tổ chức triển khai khoảng trống kiến trúc và chất lượng sử dụng của quảng trường :- Nhìn về lâu dài hơn và cơ bản, tất cả chúng ta cần thiết kế xây dựng được những nguyên tắc, những lao lý đơn cử về việc quy hoạch quảng trường so với những đô thị mới và so với những khu vực tăng trưởng ở đô thị cũ. Đó là những nguyên tắc về phân cấp mạng lưới hệ thống quảng trường trong đô thị, về vị trí quảng trường, những pháp luật về tiêu chuẩn sử dụng, chỉ tiêu sử dụng khu công trình, sử dụng đất thiết kế xây dựng quảng trường trong cơ cấu tổ chức đất đô thị …- Với những đô thị hiện hữu, tất cả chúng ta cần đưa ra những giải pháp thích hợp để tạo lập được một mạng lưới hệ thống quảng trường trong bộ khung cấu trúc của nó. Đó hoàn toàn có thể là giải pháp tái tạo những khoảng trống trống trong đô thị thành quảng trường, hoàn toàn có thể là tái tạo những trục đường link những khoảng trống công cộng, những quảng trường hiện hữu thành một mạng lưới khoảng trống công cộng …- Việc nâng cao chất lượng tổ chức triển khai khoảng trống kiến trúc quảng trường cũng cần được xem xét trên cả hai mặt, đó là tổ chức triển khai khoảng trống kiến trúc những quảng trường mới, sẽ được thiết kế xây dựng và tái tạo, kiện toàn khoảng trống kiến trúc những quảng trường cũ hiện có .Quảng trường TT TP. Tiền GiangĐối với những quảng trường mới, được thiết kế xây dựng trong tương lai, tất cả chúng ta cần có những lao lý, nguyên tắc đơn cử cho việc phong cách thiết kế, sắp xếp những công suất tương thích, tổ chức triển khai giao thông vận tải, tạo dựng những yếu tố cấu thành quảng trường về diện mạo kiến trúc, tỷ suất, khối tích hình học … Đối với những quảng trường hiện hữu, yếu tố tái tạo, kiện toàn khoảng trống kiến trúc cần được xem xét thận trọng. Ngoài việc dựa trên những nguyên tắc tổ chức triển khai khoảng trống, cần có những điều tra và nghiên cứu đơn cử để nhìn nhận mức độ tái tạo, bảo tồn, đưa ra những giải pháp hài hòa và hợp lý .- Song song với xử lý những yếu tố trên, cũng cần có sự tổ chức triển khai, xu thế cho những hoạt động giải trí sử dụng ( như tổ chức triển khai màn biểu diễn, triển lãm, tổ chức triển khai những quầy bán hàng lưu niệm, bán hoa, sách, báo … ). Kết hợp với việc kiến thiết xây dựng quy định quản trị, quản trị ngặt nghèo về mặt kiến trúc, kiến thiết xây dựng cũng như việc sử dụng những khu công trình trong khoảng trống quảng trường .

8. Kiến tạo nơi chốn quảng trường ở Việt Nam

Với ý nghĩa mang tính hội đồng cao, quảng trường hoàn toàn có thể là phương pháp giúp đổi khác tư duy lối sống của phần đông những dân cư đô thị Nước Ta có xu thế chú trọng tới cá thể và mái ấm gia đình, ít có năng lực hợp tác và kiến thiết xây dựng hội đồng đô thị. Việc nghiên cứu và điều tra về quảng trường trong điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống, xã hội Nước Ta là thiết yếu để hoàn toàn có thể góp thêm phần thiết kế xây dựng những cộng đồng cư dân đô thị mạnh hơn, những hoạt động giải trí đô thị phong phú và hấp dẫn hơn cho người dân .Trong tình hình lúc bấy giờ, chúng tôi trong thời điểm tạm thời đưa ra một số ít đề xuất kiến nghị trong việc xây đắp nơi chốn quảng trường cho những đô thị ở Nước Ta :– Cần có quy hoạch tổng thể và toàn diện về những quảng trường trong mỗi đô thị, xác lập những tính năng và hình thức của mỗi quảng trường ;– Cần kiến thiết xây dựng và thực thi những dự án Bất Động Sản phong cách thiết kế đô thị cho những quảng trường ;– Khi tái tạo những quảng trường cần quan tâm tới giao thông vận tải đi bộ và những hoạt động giải trí hội đồng ;– Ngoài việc tổ chức triển khai những sự kiện chính trị, văn hóa truyền thống ở quảng trường, cần khơi gợi người dân tham gia phát minh sáng tạo những hoạt động giải trí ở đó. Các nhà quản trị đô thị cần phối hợp với giới tiếp thị quảng cáo để hoàn toàn có thể triển khai tốt điều này ;– Cần tạo dựng niềm tin cho quảng trường với những yếu tố tâm linh, lịch sử dân tộc .Quảng trường Ba Đình, TP. Hà Nội

III. Lời kết

Trong một xã hội phát triển mạnh, đã đến lúc con người ta nhìn nhận lại cuộc sống và hướng đến phát triển bền vững đặc biệt là với đô thị. Xã hội ngày càng đòi hỏi cao hơn những nhu cầu về không gian lành mạnh cho cuộc sống, quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe cộng đồng, thái độ tích cực của cư dân đô thị trong những hoạt động tương tác xã hội. Điều này chỉ có thể đạt được một khi chúng ta có thể tạo ra những không gian hấp dẫn, hay nói cách khác, tạo ra môi trường tích cực để kích thích những hoạt động đó. Quảng trường là một trong số những không gian như vậy. Nhìn lại các thành phố Việt Nam, đặc biệt là những thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, việc thiết kế và quy hoạch quảng trường trong không gian đô thị vẫn chưa được chú trọng và nhìn nhận một cách đúng mức. Những địa điểm được coi là lý tưởng cho các hoạt động của cư dân lại thiếu các công trình dịch vụ, trong khi những khu trung tâm dịch vụ giải trí thì không gian trống lại quá nhỏ về diện tích và manh mún, hời hợt về mặt thiết kế kiến trúc để được coi là quảng trường.

Hơn nữa, thực trạng ô nhiễm thiên nhiên và môi trường lúc bấy giờ đáng báo động do rất nhiều nguyên do cà hầu hết xuất phát từ con người. Không những thế khi mà vận tốc đô thị hóa ngày một nhanh, khu vực đô thị TT trở nên ngày một nén, tỷ lệ kiến thiết xây dựng tăng, con người cần nhiều hơn những khoảng trống bảo đảm an toàn, mê hoặc cho những hoạt động giải trí xã hội mà những khoảng trống công cộng khan hiếm hiện hữu không đủ tầm để xử lý những nhu yếu đó. Thực trạng trước mắt là thế, tại sao tất cả chúng ta không mở màn tâm lý tráng lệ về việc quy hoạch và xây đắp những quảng trường sinh động, mê hoặc, những khoảng chừng hở quý giá tạo nên sức sống đô thị ngay lúc này ?

Tài liệu tham khảoШимко В.Т. (2006). Архитектурно-дизайнерское проектирование городской среды. Архитектура-СCliff Moughtin (2003). Urban design: Street and square. Architectural Press