Ibaitap.com sẽ hướng dẫn trả lời chi tiết cho các câu hỏi Khoa học tự nhiên lớp 6 của bộ sách Chân trời sáng tạo thuộc [Bài 31: Động vật trong CHỦ ĐỀ 8: ĐA DẠNG THẾ GIỚI SỐNG]. Nội dung chi tiết bài giải mời bạn đọc tham khảo dưới đây:

I. ĐA DẠNG ĐỘNG VẬT

Câu hỏi 1: Quan sát hình 31.1 và chỉ ra điểm khác biệt giữa động vật không xương sống và động vật có xương sống.

Lời giải tham khảo:

Quan sát hình 31.1, ta thấy điểm khác biệt giữa động vật không xương sống và động vật có xương sống: động vật không xương sống (châu chấu) không có bộ xương trong, chưa có xương cột sống; động vật có xương sống (chim bồ câu) đã có xương cột sống và bộ xương.

Câu hỏi 2: Em hãy kể tên một số đại diện thuộc nhóm động vật không xương sống và động vật có xương sống.

Lời giải tham khảo:

Một số đại diện thuộc nhóm động vật không xương sống: sứa, san hô, giun, cua, tôm, ốc sên, gián, nhện,…

Một số đại diện thuộc nhóm động vật có xương sống: cá, rắn, rùa, chim, gà, chó, mèo, khỉ, hươu,…

Câu hỏi 3: Quan sát hình 31.2, em hãy kể tên các nhóm động vật không xương sống và xác định đặc điểm mỗi nhóm.

Lời giải tham khảo:

Các nhóm động vật không xương sống và đặc điểm mỗi nhóm: 

• Nhóm ruột khoang: cơ thể hình trụ, có nhiều tua miệng, đối xứng tỏa tròn, sống ở môi trường nước.
• Nhóm giun: có hình dạng cơ thể đa dạng (dẹp, hình ống, phân đốt), cơ thể có đối xứng hai bên, phân biệt đầu đuôi – lưng bụng, thường sống trong đất ẩm, môi trường nước hoặc bên trong cơ thể sinh vật.
• Nhóm thân mềm: có cơ thể mềm, không phân đốt thường có vỏ đá vôi bao bọc, xuất hiện điểm mắt, chúng có số lượng loài lớn, khác nhau về hình dạng, kích thước và môi trường sống.
• Nhóm chân khớp: cấu tạo cơ thể được chia làm ba phần (đầu, ngực, bụng); cơ quan di chuyển (chân, cánh); cơ thể phân đốt, đối xứng hai bên, có bộ xương ngoài bằng chitin để nâng đỡ và bảo vệ cơ thể, các đôi chân khớp động. Có số lượng loài đa dạng và phân bố khắp các dạng môi trường.

Câu hỏi 4: Để phân biệt các nhóm động vật không xương sống, em có thể dựa vào đặc điểm nào?

Lời giải tham khảo:

Để phân biệt các nhóm động vật không xương sống, ta có thể dựa vào đặc điểm hình dạng cơ thể của chúng để phân biệt.

Câu hỏi 5: Xác định môi trường sống của các nhóm động vật không xương sống bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Lời giải tham khảo:

Câu hỏi 6: Nhận xét về sự đa dạng của các nhóm động vật không xương sống.

Lời giải tham khảo:

Nhóm động vật không xương sống hết sức đa dạng và phong phú cả về hình dạng, kích thước, lẫn môi trường sống,…

Câu hỏi 7: Quan sát hình 31.3, em hãy kể tên các nhóm động vật có xương sống. Xác định đặc điểm mỗi nhóm.

Lời giải tham khảo:

Các nhóm động vật không xương sống và đặc điểm mỗi nhóm:

• Nhóm cá: đời sống hoàn toàn ở nước, hô hấp bằng mang, di chuyển bằng vây.
• Nhóm lưỡng cư: ở cạn, da trần và luôn ẩm ướt, chân có màng bơi, một số loài có đuôi hoặc thiếu chân hoặc không có đuôi.
• Nhóm bò sát: là nhóm động vật thích nghi với đời sống ở cạn, một số mở rộng môi trường sống xuống dưới nước, da khô và có vảy sừng.
• Nhóm chim: nhóm động vật sống trên cạn, thân mình có lông vũ bao phủ, chi trước biến đổi thành cánh, có mỏ sừng, đặc điểm cơ thể thích nghi với nhiều dạng môi trường khác nhau.
• Nhóm Thú (động vật có vú): có bộ lông mao bao phủ, răng phân hóa thành răng cửa, răng nanh, răng hàm, phần lớn chúng đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ. Chúng có môi trường sống đa dạng.

Câu hỏi 8: Dựa vào đặc điểm nào để phân biệt nhóm động vật có xương sống.

Lời giải tham khảo:

Để phân biệt các nhóm động vật có xương sống, ta có thể dựa vào đặc điểm cấu tạo cơ thể của chúng để phân biệt.

Câu hỏi 9: Các nhóm động vật có xương sống phân bổ ở những môi trường nào?

Lời giải tham khảo:

Các nhóm động vật có xương sống phân bổ ở cả môi trường trên cạn và dưới nước.

Câu hỏi 10: Chứng minh sự đa dạng của nhóm động vật có xương sống.

Lời giải tham khảo:

Sự đa dạng của động vật có xương sống là:

• Đa dạng về môi trường sống: loài sống trên không, loài sống trên cây, loài sống trong lòng đất, loài sống trên mặt đất,.. ví dụ như: cá sống dưới nước, chim sống ở tổ trên cây, nhím sống trong lòng đất, gà sống dưới mặt đất,..

• Đa dạng về tập tính: loài thì có tập tính bắt mồi, loài có tập tính bảo vệ con,.. ví dụ: hổ cho con học cách săn mồi khi 2 tháng tuổi, chuột túi đep con non trong túi trước bụng để tiện chăm sóc,..

• Đa dạng về số lượng cá thể trong loài: loài ít, loài nhiều, ví dụ: tê giác ít cá thể, còn gà thì nhiều.

• Đa dạng về thức ăn: có loài ăn tạp, loài ăn thực vật, loài ăn động vật, ví dụ: Thỏ ăn cỏ, hổ ăn thịt tươi,…

Câu hỏi 11: Hãy kể tên các loài động vật tham gia vào “bản giao hưởng” đêm hè trên những cánh đồng làng quê ở nước ta.

Lời giải tham khảo:

Các loài động vật tham gia vào “bản giao hưởng” đêm hè trên những cánh đồng làng quê ở nước ta là: dế mèn, ếch, nhái, côn trùng,…

II. TÁC HẠI CỦA ĐỘNG VẬT TRONG ĐỜI SỐNG

Câu hỏi 1: Quan sát hình 31.4, nêu một số tác hại của động vật trong đời sống con người.

Lời giải tham khảo:

Một số tác hại của động vật ảnh hưởng tới đời sống con người là:

• Động vật là trung gian truyền bệnh (bọ chét là trung gian truyền bệnh dịch hạch,…).
• Một số động vật kí sinh gây bệnh ở người (giun, sán,…).
• Một số động vật phá hoại mùa màng lương thực, thực phẩm; gây bệnh đến vật nuôi, thức ăn của con người (ốc bươu vàng, rận cá,…)
• Một số động vật làm hư hỏng đồ dùng, phá hoại các công trình xây dựng của con người (con hà, mối,…).

Câu hỏi 2:Quan sát hình 31.4, em hãy nêu con đường lây nhiễm bệnh dịch hạch ở người.

Lời giải tham khảo:

Con đường lây nhiễm bệnh dịch hạch ở người là: Chuột ⇒ Bọ chét ⇒ vết đốt côn trùng ở người ⇒ con người.

Câu hỏi 3: Địa phương em đã sử dụng biện pháp nào để phòng trừ động vật gây hại.

Lời giải tham khảo:

Các biện pháp phòng trừ động vật gây hại ở địa phương: Học sinh tự quan sát ở địa phương của mình và trả lời câu hỏi đã cho.

Ví dụ: Biện pháp phòng trừ ốc bươu vàng gây hại cho lúa là:

• Làm đất kỹ, tập trung, cày bừa san đều ruộng, tránh làm lồi lõm, gây trũng nước.
• Dùng phên, lưới có mắt nhỏ chắn những nơi lấy nước để ngăn chặn ốc bươu vàng di chuyển, đồng thời dễ dàng thu bắt hơn.
• Sau khi bừa lần cuối, để lắng bùn 1-2 ngày trước khi cấy, bắt ốc và ổ trứng vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều mát.
• Những ao, hồ đầm có thể thả thêm cá chép, cá trắm đen bởi ốc con là thức ăn ưa thích của các  loài cá này.
• Sử dụng các loại lá cây mà ốc bươu vàng ưa thích ví dụ như lá chuối, lá đu đủ, xơ mít, để tập trung ốc bươu vàng, giúp dễ bắt và diệt chúng.
• Cắm cọc nhử ốc bươu vàng đẻ trứng và tiến hành thu gom những ổ trứng thường xuyên tại các cọc cắm, trên bờ cỏ và trên thân cây lúa, nhằm hạn chế lượng ốc nở ra gây hại cho lúa.

III.  BÀI TẬP

Câu hỏi 1: Cho hình ảnh đại diện một số động vật:

a) Gọi tên các sinh vật trong hình

b) Vẽ sơ đồ phân chia các đại diện trên thành 2 nhóm, nhóm động vật có xương sống và động vật không có xương sống

Lời giải tham khảo:

a) Các sinh vật xuất hiện trong hình là: con bướm, con voi, con ngựa, con chim sâu. con khỉ, con ốc sên, con đỉa, con gà, con chim cánh cụt.

b) Sơ đồ phân chia:

Câu hỏi 2: Nối mỗi nhóm ở cột A với đặc điểm tương ứng ở cột.

Lời giải tham khảo:

Kết quả nối cột A với đặc điểm tương ứng là:

• 1- c.           
• 2 – d.         
• 3 – b.           
• 4 – a.

Câu hỏi 3: Em hãy nêu các biện pháp phòng chống giun kí sinh ở người.

Lời giải tham khảo:

Một số biện pháp phòng chống giun ký sinh ở người là: 

• Cắt đứt nguồn lây nhiễm, điều trị người nhiễm, tẩy giun định kỳ, cần tập thói quen tẩy giun định kỳ cho cả gia đình tối thiểu 6 tháng một lần (ít nhất 2 lần trong năm).
• Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi đại tiện, không nghịch bẩn, thường xuyên tắm rửa, không đi chân đất, không để trẻ bò lê la dưới đất, cắt móng tay, đi dép thường xuyên, bảo hộ lao động khi tiếp xúc với đất
• Thực hiện ăn chín, uống sôi, ăn các loại thức ăn đã được nấu chín kỹ, chế biến hợp vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Không để ruồi nhặng bâu vào thức ăn, không để chó, lợn, gà… tha phân gây ô nhiễm môi trường.
• Người mắc bệnh giun ký sinh cần phải được khám và điều trị triệt để theo đúng phác đồ của Bộ Y tế.

Câu hỏi 4: Quan sát vòng đời phát triển của loài sâu bướm, em hãy thực hiện các lệnh sau:

a) Giai đoạn nào ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.

b) Theo em nên người dân sử dụng biện pháp phòng trừ sâu hại nào để đảm bảo hiệu quả và an toàn sinh học. Cho ví dụ.

Lời giải tham khảo:

a) Giai đoạn ảnh hưởng đến năng suất cây trồng là: ký sinh đẻ trứng. nở thành sâu, kén nhộng.

b) Người dân sử dụng các thuốc bảo vệ thực vật sinh học để phòng trừ sâu hại hoặc sử dụng các biện pháp thủ công ví dụ như bắt bằng tay, bẫy bằng đèn, bằng phễu,.. vì các biện pháp này không sử dụng các thuốc hóa học ít gây độc đối với sinh vật và môi trường.