Học từ vựng thông qua họ từ (word family) là một trong những phương pháp hiệu quả giúp ghi nhớ và mở rộng vốn từ. Cùng với các kiến thức về học từ vựng, việc nắm vững cấu tạo và cách thành lập từ giúp nâng cao khả năng nhận biết từ vựng mới. Đồng thời, hỗ trợ người học trong việc tự xây dựng các từ trong cùng một họ từ. Trong bài viết dưới đây, tác giả sẽ giúp người đọc tìm hiểu word family là gì và vận dụng các kiến thức trên để có thể cải thiện việc học Tiếng Anh nói chung và học từ nói riêng.

Word Family là gì? 

Định nghĩa Word family 

Word family – họ từ vựng – là một tập hợp những từ có chung đặc thù về gốc nghĩa, hay nói cách khác là được hình thành từ cùng một gốc từ ( root / base ) nhưng được thêm vào một số ít thành phần khác gồm có những tiền tố ( prefixes ) hay hậu tố từ ( suffixes ) để cấu trúc nên từ mới .Các từ thuộc một họ từ ( Word family ) hoàn toàn có thể gồm có nhiều từ loại khác như danh từ ( Noun – n ), động từ ( Verb – v ), trạng từ ( Adverb – adv ) hay tính từ ( Adjective – adj ) .

Ví dụ:

Các từ dưới đây thuộc cùng một họ từ vựng ( Word family ) với gốc từ “ act ”

• Act ( v )
• Acting ( n )
• kích hoạt ( n )
• Actor ( n )
• Actress ( n )

Các từ thuộc cùng họ từ ( Word family ) với gốc từ “ beauty ”

• Beauty ( n )
• Beautify ( v )
• Beautiful ( adj )
• Beautifully ( adv )
• Beautician ( n )

Word Family là gì?

Tiền tố từ (prefixes) là gì

Tiền tố là thành phần phụ tố được đặt trước một từ. Việc thêm tiền tố vào trước gốc từ sẽ làm thay đổi nét nghĩa của từ, tuy nhiên từ loại vẫn được giữ nguyên.

Nghĩa của từ mới được xây dựng sau khi thêm tiền tố hoàn toàn có thể được suy ra từ nghĩa từ gốc, đơn cử :Nghĩa của từ mới : Nghĩa của tiền tố + Nghĩa của gốc từVí dụ :

• Tiền tố : Dis – Mang nghĩa phủ định, hoàn toàn có thể được dịch là “ không ”
• Gốc từ : Like ( v ) thương mến, Agree ( v ) đồng ý chấp thuận, đống ý
• Từ mới : Dislike ( v ) không thích, Disagree ( v ) không chấp thuận đồng ý

Một số tiền tố phổ biến

Trong tiếng Anh, có một số tiền tố thông dụng thường được sử dụng với ý nghĩa và cách dùng như dưới đây :

• Tiền tố dis –

Disappear ( v ) : biến mất, không OpenDisuse ( v ) : bỏ đi, không dùng đến

• Tiền tố un –

Unclear ( adj ) : không rõ ràngUnable ( adj ) : không hề, không có năng lực

• Tiền tố im –

Impossible ( adj ) : không hềImproper ( adj ) : không đúng cách, không thích hợp

• Tiền tố in –

Inappropriate ( adj ) không thích hợp, không thích đángIndirect ( adj ) : không trực tiếp / gián tiếp

• Tiền tố il –

Illegal ( adj ) : không hợp phápIllogical ( adj ) : không logic, bất hài hòa và hợp lý

• Tiền tố non –

Nonsense ( adj ) : không có nghĩa / không có ý nghĩaNonflammable ( adj ) : không bắt lửa, không cháy

• Tiền tố ir –

Irregular ( adj ) : không tiếp tụcIrrelevant ( adj ) : không tương quanÝ nghĩa : Các tiền tố trên đều mang nghĩa phủ định, trái ngược với nghĩa của từ gốc. Có thể được dịch là “ không ”, “ chưa ” ( “ not ”, “ without ” ) .

• Tiền tố re –

Ý nghĩa : Lặp lại, quay lạiReturn ( v ) : quay trở lại, hoàn trảRewrite ( v ) : viết lại

• Tiền tố pre –

Ý nghĩa : Trước đóPrehistory ( n ) : thời tiền sửPreview ( v, n ) : xem trước, duyệt trước

• Tiền tố over –

Ý nghĩa : Quá, vượt mứcOvercrowded ( adj : quá đông đúcOverload ( adj ) : quá tải

• Tiền tố mis –

Ý nghĩa : SaiMisunderstand ( v ) : hiểu sai, hiểu nhầmMisspell ( v ) : viết sai chính tả

• Tiền tố multi –

Ý nghĩa : Nhiều, phong phúMultitask ( v ) : làm nhiều việc cùng lúcMultimedia ( n ) : đa phương tiện, đa truyền thông online

Hậu tố từ (suffixes) là gì

Hậu tố là thành phần được thêm vào sau gốc từ để tạo thành từ mới. Việc thêm hậu tố thường làm biến đổi loại từ của từ gốc và bên cạnh đó cũng dẫn đến những thay đổi nhất định đến nghĩa của từ.

Ví dụ :

• Gốc từ : care ( n, v )
• Hậu tố : – ful, – less
• Từ mới : careful ( adj ) cẩn trọng, careless ( adj ) thiếu cẩn trọng

Một số hậu tố từ phổ biến

Các hậu tố từ hoàn toàn có thể được chia thành 4 loại chính, dựa vào từ loại của từ sau khi được thêm hậu tố, gồm : hậu tố danh từ, hậu tố động từ, hậu tố tính từ và hậu tố trạng từ .

Hậu tố danh từ

Các hậu tố dưới đây sau khi được thêm vào sau từ gốc sẽ hình thành một từ mới mang từ loại là danh từ ( noun )

• Hậu tố – er

Ý nghĩa : Được thêm vào sau những động từ để hình thành một danh từ chỉ người hoặc vật phẩm, máy móc triển khai hành vi của động từ đó .Từ cùng họ : Sing ( v ) hátDanh từ : Singer ( n ) : ca sĩ

• Hậu tố – or

Ý nghĩa : Được thêm vào sau những động từ để hình thành một danh từ chỉ người hoặc vật phẩm, máy móc thực thi hành vi của động từ đó .Từ cùng họ : Act ( v ) diễn xuấtDanh từ : Actor ( n ) diễn viên

• Hậu tố – ist

Ý nghĩa : Được dùng để tạo thành danh từ chỉ người thực thi việc làm theo 1 trình độ nào đó .Ví dụ :Từ cùng họ : Journal ( n )Danh từ : Guitarist ( n )

• Hậu tố – ship

Ý nghĩa : Dùng để tạo thành danh từ nêu lên cấp bậc, chức vụ, kỹ năng và kiến thức hoặc mối quan hệTừ cùng họ : Friend ( n ) bè bạnDanh từ : Friendship ( n ) tình bạn

• Hậu tố – dom

Từ cùng họ : Free ( adj )Danh từ : Freedom ( n )

• Hậu tố – ism

Ý nghĩa : Được sử dụng để tạo thành danh từ đề cập đến niềm tin chính trị, xã hội ; tín ngưỡng tôn giáo ; học thuyết hoặc cách hành xử .Từ cùng họ : Sex ( n ) giới tínhDanh từ : Sexism ( n ) thành kiến, sự phân biệt đối xử do giới tính

• Hậu tố – ness

Ý nghĩa : Được thêm vào tính từ để tạo thành danh từ chỉ phẩm chất, đặc tính hoặc trạng thái .Từ cùng họ : Kind ( adj ) tốt bụngDanh từ : Kindness ( n ) sự tốt bụng

• Hậu tố – al

Ý nghĩa : Được thêm vào tạo thành danh từ chỉ hành vi hay quy trình diễn ra

Từ cùng họ: Approve (v) phê chuẩn, phê duyệt

Danh từ : Approval ( n ) sự phê duyệt, đồng ý chấp thuận

• Hậu tố-ity

Ý nghĩa : Được thêm vào tính từ để tạo thành danh từ chỉ trạng thái hoặc phẩm chất .Từ cùng họ : Legal ( adj ) hợp phápDanh từ : Legality ( n ) thực trạng hợp pháp

• Hậu tố – ment

Ý nghĩa : Được sử dụng để tạo thành danh từ chỉ một hành vi, quy trình, hoặc tác dụng của nó .Từ cùng họ : Develop ( v ) tăng trưởngDanh từ : Development ( n ) sự tăng trưởng

• Hậu tố – ion

Ý nghĩa : Được thêm vào động từ để tạo thành danh từ chỉ hành vi hoặc điều kiện kèm theo, trạng thái .Từ cùng họ : Compete ( v ) ganh đua, cạnh tranh đối đầuDanh từ : Competition ( n ) cuộc thi

• Hậu tố – ance / – ence

Ý nghĩa : Được sử dụng để tạo thành danh từ chỉ một hành vi hoặc một loạt những hành vi .Từ cùng họ : Perform ( v ) trình diễnDanh từ : Performance ( n ) màn trình diễn

• Hậu tố – ant

Ý nghĩa : Tạo thành danh từ chỉ một người ( hoặc vật ) triển khai hoặc gây ra hành vi đã nêu .Từ cùng họ : Assist ( v ) tương hỗ, trợ giúpDanh từ : Assistant ( n ) trợ lý

Hậu tố động từ

Các từ chứa những hậu tố dưới đây đều có từ loại là động từ .

• Hậu tố – en

Từ cùng họ : Sharp ( adj ) sắc, nhọn, bénĐộng từ : Sharpen ( v ) mài, làm cho sắc, nhọn

• Hậu tố – fy

Từ cùng họ : Simple ( adj ) đơn thuầnĐộng từ : Simplify ( v ) làm cho đơn thuần

• Hậu tố – ize ( – ise )

Từ cùng họ : Modern ( adj ) văn minhĐộng từ : Modernize v ) tân tiến hóa

Hậu tố tính từ

Các hậu tố dưới đây sau khi được thêm vào từ gốc sẽ hình thành một tính từ .

• Hậu tố – ful

Từ cùng họ : Power ( n ) sức mạnh, nội lựcTính từ : Powerful ( adj ) có sức mạnh, uy quyền lớn

• Hậu tố – less

Từ cùng họ : Hope ( n, v ) kỳ vọngTính từ : Hopeless ( adj ) không có kỳ vọng, vô vọng

• Hậu tố – ive

Từ cùng họ : Inform ( v ) thông tin, đưa tinTính từ : Informative ( adj ) cung ứng nhiều thông tin

• Hậu tố – able / – ible

Từ cùng họ : Move ( v ) di dờiTính từ : Movable ( adj ) hoàn toàn có thể di dời được

• Hậu tố – ous

Từ cùng họ : Danger ( n ) mối nguy khốnTính từ : Dangerous ( adj ) nguy hại – ical

• Hậu tố – ic

Từ cùng họ : History ( n ) lịch sử vẻ vangTính từ : Historic ( adj ) quan trọng trong lịch sử vẻ vang

Hậu tố trạng từ

Hậu tố trạng từ thường gặp nhất là “ – ly ” được thêm vào sau một tính từ để tạo thành trạng từ .Ví dụ : beautifully, carefully, quickly, …

Gốc từ (roots) là gì

Gốc từ là đơn vị từ vựng chính của một từ, mang các khía cạnh quan trọng nhất của nội dung ngữ nghĩa và không thể rút gọn thành các thành phần nhỏ hơn.

Gốc từ có thể là một từ hoàn chỉnh thuộc họ từ (Word family) hoặc chỉ là một phần từ làm cơ sở để tạo thành các từ mới thông qua việc bổ sung các tiền tố và hậu tố.

• Gốc từ là một từ hoàn hảo

Có một số từ gốc có thể được sử dụng độc lập như một thành phần trong câu. Mặt khác, gốc từ này cũng được dùng như một phần của các từ thông dụng khác trong ngôn ngữ tiếng Anh, tạo thành một họ từ (Word family).

Ví dụ :Gốc từ : LegalSử dụng độc lập : Legal ( adj )Hình thành những từ khác trong họ từ ( Word family ) : Legally, illegal, legality, paralegal

• Gốc từ làm đơn vị chức năng từ

Đây là những gốc từ không hề đứng độc lập như một thành phần ngữ pháp trong câu. Các từ này chỉ được sử dụng để làm cơ sở hình thành từ trải qua việc thêm vào những tiền tố hoặc hậu tố. Đa số những gốc từ này bắt nguồn từ tiếng Latin hoặc Hy Lạp .Ví dụ :

• Gốc từ : Bene
• Ý nghĩa : good
• Các từ được hình thành : Benefit, benefactor, beneficial

Học từ vựng thông qua việc nhận diện và xây dựng các từ trong cùng một họ từ (Word family)

Như vậy, thông qua việc phân tích gốc từ, tiền tố và hậu tố có thể giúp người học nhận diện từ loại hay đoán nét nghĩa của từ trong cùng một họ. Bên cạnh đó, người học cũng có thể thành lập được nhiều từ mới dựa vào gốc từ.

Cụ thể, khi gặp một từ vựng mới, để xây dựng họ từ ( Word family ), người học trong bước đầu cần tách từ thành từng đơn vị chức năng nhỏ gồm có có gốc từ và tiền tố hoặc hậu tố nếu có. Bằng việc lấy gốc từ làm cơ sở để thêm những tiền tố hoặc hậu tố từ tương ứng khác, người học sẽ hoàn toàn có thể hình thành nên những tính từ, danh từ hoặc trạng từ khác .Ví dụ :

• Thêm tiền tố : Unaffordable ( adj )
• Gốc từ : Afford ( v )
• Thêm hậu tố : Affordable ( adj ), affordability ( n )

Một số ứng dụng của việc học từ vựng thông qua họ từ (word family)

Đa dạng cách diễn đạt thông qua việc chuyển đổi từ loại (wordform)

Sau khi hiểu rõ word family là gì người học sẽ hoàn toàn có thể nắm được những từ trong cùng một họ. Từ đó hoàn toàn có thể giúp người học diễn đạt ý hiệu suất cao bằng nhiều cách khác nhau trải qua việc biến hóa từ loại. Cụ thể, 1 số ít danh từ, tính từ hoặc động từ trong cùng họ và mang nghĩa đối sánh tương quan hoàn toàn có thể được sử dụng để sửa chữa thay thế cho nhau trong câu, điều này tương hỗ việc học từ vựng hiệu suất cao .Ví dụ 1 :

• Benefit ( danh từ ) : quyền lợi
• Benefit ( động từ ) : giúp ích
• Beneficial ( tính từ ) : có ích, có lợi

Students can derive various benefits from trực tuyến courses. ( Sinh viên hoàn toàn có thể nhận được nhiều quyền lợi khác nhau từ những khóa học trực tuyến. )Online courses greatly benefit students. ( Các khóa học trực tuyến giúp ích rất nhiều cho sinh viên. )Online courses is beneficial to students. ( Các khóa học trực tuyến có lợi cho sinh viên )Ví dụ 2 :

• Bore ( động từ ) : làm buồn chán
• Boring ( tính từ ) buồn chán, tẻ nhạt
• Bore ( n ) sự buồn chán, tẻ nhạt

The film was so boring. ( Bộ phim thật nhàm chán. )The film really bored me. ( Bộ phim thực sự làm tôi chán. )The film was such a bore. ( Bộ phim thật là buồn chán. )Ví dụ 3 :

• Comfort ( danh từ ) sự tự do
• Comfortable ( tính từ ) tự do
• Comfortably ( trạng từ ) một cách tự do

This house gives me a sense of comfort. ( Ngôi nhà này cho tôi cảm xúc tự do. )I feel comfortable to live in this house. ( Tôi cảm thấy tự do khi sống trong ngôi nhà này. )I can live comfortably in this house. ( Tôi hoàn toàn có thể sống tự do trong ngôi nhà này. )

Đọc thêm: Phương pháp học từ vựng tiếng Anh thông qua ý nghĩa gốc tiếng Latin

Đoán nghĩa của một từ khi đọc

Trong một số ít trường hợp, nghĩa của một từ hoàn toàn có thể được đoán trải qua việc liên hệ từ với một từ vựng khác quen thuộc hay được dùng phổ cập hơn trong cùng họ khi học từ vựng .Ví dụ :

“It is often very difficult for disabled people to find jobs.”

Trong câu trên, thí sinh hoàn toàn có thể gặp khó khăn vất vả để hiểu nếu không biết nghĩa của từ “ disabled ”. Tuy nhiên, người đọc hoàn toàn có thể Dự kiến nghĩa của từ này trải qua việc nghiên cứu và phân tích từ và liên hệ với những từ phổ cập hơn trong cùng một họ như “ able ” ( có năng lực ) hoặc “ ability ” ( năng lực ) .Có thể thấy, “ disabled ” được xây dựng từ gốc từ “ able ” cùng với tiền tố “ dis ” ( mang nghĩa là phủ định là “ không ” ) và hậu tố “ – ed ” dành cho tính từ. Như vậy, “ disabled people ” hoàn toàn có thể được hiểu nôm na là người không có năng lực về sức khỏe thể chất để thao tác, và nghĩa được đoán gần đúng mực với nghĩa đúng của từ là “ người khuyết tật ” .

Tổng kết

Bài viết trên hy vọng giúp người đọc nắm rõ hơn về họ từ vựng (word family là gì) cũng như các đơn vị hình thành từ như tiền tố, hậu tố và gốc từ. Thông qua đó, người học có thể chủ động hơn trong việc nhận diện và xây dựng từ vựng, góp phần nâng cao vốn từ và học từ vựng một cách hiệu quả.