Từ ngữ địa phương là gì? Biệt ngữ xã hội là gì? Bài viết này sẽ giải thích hai khái niệm về từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội chi tiết.

Trong chương trình văn học trung học có bài từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. Có nhiều bạn gặp khó khăn vất vả trong việc nhận ra chúng. Làm cách nào để phân biệt ?

Từ ngữ được phân ra thành nhiều loại khác nhau. Nhiều từ ngữ được phân chia ra dựa vào quan hệ xã hội. Từ ngữ ở mỗi vùng đôi khi giống nhau về hình thức nhưng lại khác ý nghĩa. Nhiều người sẽ rất khó để phân biệt được. Chúng được gọi là từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. Bài viết này sẽ giúp bạn sử dụng đúng cách các từ ngữ đó.

Tổng hợp chi tiết về từ ngữ địa phương

Dưới đây là khái niệm về từ ngữ địa phương, các loại từ và các kiểu từ ngữ địa phương.

Khái niệm từ ngữ địa phương là gì?

Từ ngữ toàn dân là từ ngữ được sử dụng phổ biến, rộng rãi và thống nhất giữa mọi người trên cả nước. Từ ngữ địa phương là từ chỉ dùng ở một số địa phương nhất định. Khi nói từ ngữ địa phương một số người ở tỉnh khác sẽ không thể nào hiểu được. Bởi chúng không được sử dụng phổ biến rộng rãi như từ ngữ toàn dân.

Một số loại từ ngữ địa phương

Chúng được chia theo vùng miền khác nhau :

• Ở miền Bắc có các từ ngữ địa phương Bắc Bộ như: u-mẹ, thầy-bố; giời-trời,….
• Ở miền Trung có các từ ngữ địa phương Trung Bộ như: mô-nào, chỗ nào; răng-sao, thế nào; rứa-thế,…
• Tại Nam Bộ có một số từ ngữ địa phương Nam Bộ như: heo-lợn, ghe-thuyền,….

Có những kiểu từ ngữ địa phương nào?

Trong một số ít trường hợp từ ngữ địa phương có nghĩa tương ứng với từ ngữ toàn dân. Chẳng hạn như : mô-chỗ nào, tru-trâu, tô-bát, cây viết-cây bút, … Một số từ ngữ địa phương chỉ dùng để chỉ sự vật hay hiện tượng kỳ lạ. Tuy nhiên sau một thời hạn lại trở thành từ ngữ toàn dân .Chẳng hạn như ở miền Bắc gọi là thúng hay nia, ở miền Trung là nhút, chẻo-nước mắm, … Miền Nam thì gọi là sầu riêng hoặc mãng cầu, …

Tổng hợp chi tiết về biệt ngữ xã hội

Bên dưới là khái niệm về biệt ngữ xã hội, cách phân biệt chúng giữa những từ thuộc về nghề nghiệp. Không chỉ vậy còn nêu cách sử dụng giữa biệt ngữ xã hội và từ ngữ địa phương ,

Khái niệm biệt ngữ xã hội là gì?

Biệt ngữ xã hội là các từ ngữ dùng để sử dụng trong một tầng lớp xác định nào đó. Chỉ ở cùng tầng lớp đó mới có thể hiểu họ đang nói gì.

Chẳng hạn như:

• trong thời kì phong kiến ngày xưa biệt ngữ xã hội trong triều đình như: Hoàng đế, trẫm, thần, băng hà, long thể,…
• Hay như lớp trẻ ngày nay sẽ có những biệt ngữ xã hội như: trẻ trâu, chém gió, trúng tủ,…

Làm thế nào để có thể phân biệt giữa biệt ngữ xã hội và các từ ngữ thuộc nghề nghiệp?

Đối với biệt ngữ xã hội sử dụng chúng trong một những tầng lớp nhất định. Đó hoàn toàn có thể là tầng lớp học viên, sinh viên hay những tầng lớp phong kiến thời xưa, …. Các từ ngữ thuộc về nghề nghiệp được gọi là những từ ngữ chuyên ngành. Chỉ một bộ phận những người làm cùng một nghề mới sử dụng và hiểu chúng. Đó là những từ ngữ biểu lộ mẫu sản phẩm hay công cụ hoặc tiến trình sản xuất. Chúng đều có tính độc lạ và mỗi nghề sẽ có những loại từ ngữ khác nhau .Ví dụ như nghề dệt may thường hay sử dụng những từ như : ống, sợi mộc, xa, … hay nghề mộc thì có những từ như : bào, đục, máy cưa, … .

Dùng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội đúng cách

Dù từ ngữ địa phương hay là biệt ngữ xã hội thì đều được sử dụng trong một thực trạng khá hẹp. Chúng không được sử dụng phổ cập nhiều như từ ngữ toàn dân. Vì vậy để tránh bị hiểu nhầm hoặc gây khó hiểu cho người khác. Bạn cần sử dụng chúng một cách tương thích .Chỉ nên sử dụng chúng trong thơ văn trong những sáng tác của văn học. Điều này giúp tăng tính biểu cảm bộc lộ được rõ sắc tố của địa phương. Không chỉ vậy còn bộc lộ được một những tầng lớp xã hội nhất định. Qua đó làm điển hình nổi bật được tính cách của nhân vật trong đó .Khi sử dụng từ ngữ địa phương hay biệt ngữ xã hội tại địa phương nơi bạn ở. Bạn nên sử dụng chúng để tiếp xúc với họ như vậy sẽ tạo được sự thân thương và thân mật. Bạn cần phải khám phá kỹ từ ngữ địa phương và từ ngữ toàn dân. Có như vậy mới hoàn toàn có thể hiểu rõ và sử dụng chúng tương thích với từng thực trạng. Tránh thực trạng lạm dụng quá mức khi không thiết yếu .

Trong các sáng tác văn học có dùng nhiều từ ngữ địa phương

Trong văn học việc sử dụng những từ ngữ địa phương mang đến nhiều tính năng :

• Chúng tái hiện lại được cuộc sống hiện thực qua một thời gian hay không gian cụ thể.
• Đời sống của con người được khắc họa một cách chân thực nhất. Hiểu rõ hơn về cuộc sống cũng như văn hóa của họ.
• Việc sử dụng đó cũng thể hiện được địa hình hay các đặc trưng trong ngôn từ. Cách giao tiếng qua từng vùng miền.
• Qua đó còn thể hiện được dụng ý của tác giả

Một số ví dụ và tác dụng của từ ngữ địa phương

Trong bài “Bầm ơi” Tố Hữu có viết: “Con ra tiền tuyến xa xôi/ Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền”. Trong hai câu thơ trên có từ “bầm” để chỉ mẹ. “Bầm” ở đây là từ ngữ địa phương Nam Bộ thể hiện được tình yêu với mẹ. Không chỉ vậy còn tăng tính nghệ thuật trong thơ. Tránh lặp từ trong cùng một câu gây nhàm chán.

Trong “ Chiếc lược ngà ” Nguyễn Quang Sáng có viết : “ Con kêu rồi mà người ta không nghe ”. “ Kêu ” là từ ngữ địa phương có nghĩa là “ gọi ”. Qua đó khắc họa được lối sống hoạt động và sinh hoạt của người dân Nam Bộ. Thể hiện được sự thân thương và thân thiện trong đời sống thường ngày .Trên đây là những kỹ năng và kiến thức về từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. Hy vọng sẽ giúp bạn phân biệt được và sử dụng ngôn từ một cách tương thích nhất. Chúc những bạn nắm vững kỹ năng và kiến thức một cách tốt nhất !

• Xem thêm: Nghĩa đen là gì? Nghĩa bóng là gì? Ví dụ và bài tập

Thuật Ngữ –