Tiếng Pháp (le français, IPA: [lə fʁɑ̃sɛ]  ( nghe) hoặc la langue française, IPA: [la lɑ̃ɡ fʁɑ̃sɛz]), trước đây từng được gọi là tiếng Tây, tiếng Lang Sa, là một ngôn ngữ Rôman (thuộc hệ Ấn-Âu). Nó, giống như tiếng Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, România, Catalonia hay một số khác, xuất phát từ tiếng Latinh bình dân, từng được sử dụng ở Đế quốc La Mã. Tiếng Pháp phát triển từ Gaul-Rôman, loại tiếng Latinh tại Gaul, hay chính xác hơn là tại Bắc Gaul. Những ngôn ngữ gần gũi nhất với tiếng Pháp là các langues d’oïl—những thứ tiếng mà về mặt lịch sử từng được nói ở miền bắc Pháp và miền nam Bỉ. Tiếng Pháp được ảnh hưởng bởi các ngôn ngữ Celt tại vùng Gaul miền bắc Rôman (như tại Gallia Belgica) và bởi tiếng Frank (một ngôn ngữ German) của người Frank. Ngày nay, có nhiều ngôn ngữ creole dựa trên tiếng Pháp, đáng chú ý nhất là tiếng Haiti. Một người hoặc quốc gia nói tiếng Pháp có thể được gọi là “Francophone“.

Tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức tại 29 quốc gia, đa phần là thành viên của la francophonie, một cộng đồng quốc gia Pháp ngữ. Nó là ngôn ngữ thứ nhất tại Pháp, tỉnh Québec của Canada, miền tây Thụy Sĩ, vùng Wallonia tại Bỉ, Monaco, một số phần nhất định khác của Canada và Hoa Kỳ, và tại những cộng đồng Pháp ngữ nhiều nơi. Tới năm 2015, 40% số người francophone (gồm cả người nói L2) sống ở châu Âu, 35% ở châu Phi hạ Sahara, 15% ở Bắc Phi và Trung Đông, 8% ở châu Mỹ, 1% ở châu Á và châu Đại Dương.[5]

Tiếng Pháp là tiếng bản ngữ của nhiều người thứ tư trong Liên minh châu Âu.[6] 1/5 người châu Âu ở vùng phi Francophone nói tiếng Pháp.[7] Do kết quả của việc tạo lập thuộc địa của Pháp và Bỉ từ thế kỷ 17 và 18, ngôn ngữ này được đưa đến châu Phi, châu Mỹ và châu Á. Đa phần người nói tiếng Pháp như ngôn ngữ thứ hai sống ở châu Phi Francophone, đặc biệt là Gabon, Algérie, Mauritius, Senegal và Bờ Biển Ngà.[8] Năm 2015, ước tính có 77 tới 110 triệu người nói tiếng Pháp bản ngữ,[5][9] và 190 triệu người nói tiếng Pháp như ngôn ngữ thứ hai.[10] Chừng 270 triệu người có khả năng nói ngôn ngữ này.[11] Theo dự án của Université Laval và Réseau Démographie de l’Agence universitaire de la francophonie, tổng lượng người nói tiếng Pháp sẽ đạt 500 triệu vào năm 2025 và 650 triệu vào năm 2050.[12] Organisation internationale de la Francophonie ước tính 700 triệu người vào năm 2050, 80% trong đó sống ở châu Phi.[5]

Tiếng Pháp là một ngôn từ Rôman ( tức là có nguồn gốc từ tiếng Latinh thông tục ) tăng trưởng từ những phương ngữ Gaul-Rôman được nói ở miền bắc nước Pháp. Các dạng trước đó của ngôn từ gồm có tiếng Pháp cổ và tiếng Pháp Trung đại .

Tiếng Latinh thông tục ở Gaul[sửa|sửa mã nguồn]

Do sự quản lý của người La Mã, dân cư Gaul từ từ bị đồng nhất và sử dụng tiếng Latinh thay tiếng mẹ đẻ và do vậy, nó tăng trưởng một số ít đặc thù địa phương riêng không liên quan gì đến nhau về ngữ pháp so với tiếng Latinh được nói ở những nơi khác. [ 13 ] Giọng địa phương này dần tăng trưởng thành những ngôn từ Gaul-Rôman, gồm có tiếng Pháp và những họ hàng gần nhất của nó, ví dụ điển hình như tiếng Arpitan .Sự tiến hóa của tiếng Latinh ở Gaul được định hình qua hơn nửa thiên niên kỷ bởi tiếng Gaul của người Celt địa phương, vốn không tuyệt chủng cho đến cuối thế kỷ thứ 6, rất lâu sau sự sụp đổ của Đế quốc Tây La Mã. [ 14 ] 90 % dân số nơi đây vẫn có nguồn gốc địa phương [ 15 ] [ 16 ] do người La Mã chỉ đưa những tầng lớp tinh hoa địa phương đã bị đồng nhất lên làm quan chứ không đồng nhất hàng loạt dân cư Gaul. Vào thời gian La Mã lụi tàn, những tầng lớp tinh hoa địa phương này đã dần từ bỏ trọn vẹn tiếng Gaul, nhưng những những tầng lớp thấp hơn vẫn nói tiếng Gaul, đôi lúc họ cũng hoàn toàn có thể nói tiếng Latinh hoặc tiếng Hy Lạp. [ 17 ] Sự quy đổi ngôn từ ở đầu cuối từ Gaul sang Latinh thông tục trong những nhóm dân cư nông thôn và những tầng lớp thấp xảy ra sau đó, khi cả họ và giai cấp thống trị / quân đội Frank sử dụng tiếng Latinh Gaul-Rôman thông tục của những tầng lớp tri thức thành thị. [ 17 ]Tiếng Gaul hoàn toàn có thể vẫn sống sót cho đến thế kỷ thứ VI ở ​ ​ Pháp, mặc dầu đã bị La Mã hóa đáng kể. [ 14 ] Cùng sống sót với tiếng Latinh, tiếng Gaul đã giúp định hình những phương ngữ Latinh thông tục sau này tăng trưởng thành tiếng Pháp, [ 14 ] [ 17 ] gồm có lớp từ mượn và từ dịch sao phỏng, [ 18 ] [ 19 ] những biến hóa về âm vị chịu ảnh hưởng tác động của tiếng Gaul, [ 20 ] [ 21 ] và sự chia động từ và thứ tự câu chịu ảnh hưởng tác động của tiếng Gaul. [ 13 ] [ 18 ] [ 19 ] Các nghiên cứu và điều tra gần đây cho thấy rằng sự đổi khác giống ngữ pháp khởi đầu hoàn toàn có thể đã được thôi thúc bởi giống ngữ pháp của những từ tương ứng trong tiếng Gaul. [ 22 ]

Tiếng Pháp thượng cổ[sửa|sửa mã nguồn]

Sự khởi đầu của tiếng Pháp ở Gaul còn bị ảnh hưởng bởi các cuộc xâm lăng của người Đức, có tác động đáng kể lên phần phía bắc Pháp và ngôn ngữ ở đó.[23] Sự tách nhánh ngôn ngữ bắt đầu xuất hiện trên khắp đất nước. Dân miền bắc nói langue d’oïl trong khi dân miền nam nói langue d’oc.[23] Langue d’oïl sau này sẽ phát triển thành tiếng Pháp cổ. Thời kỳ Pháp Cổ kéo dài từ thế kỷ VIII đến thế kỷ XIV. Tiếng Pháp cổ có nhiều điểm tương đồng với tiếng Latinh. Ví dụ, tiếng Pháp cổ có trật tự từ có thể đảo cho nhau giống như tiếng Latinh bởi vì nó có một hệ thống cách ngữ pháp linh hoạt.[24] Tiếng Pháp thời kì này hấp thụ một siêu lớp từ vựng (superstrate) tiếng Frankan Giéc-man,[25] một tỷ lệ lớn từ vựng (hiện nay là khoảng 15% từ vựng tiếng Pháp hiện đại[26]) bao gồm cả đại từ số ít mạo danh on (từ dịch sao phỏng từ tiếng Frank nghĩa là ta/người đàn ông/một người tương đương từ one trong tiếng Anh) và tên của chính ngôn ngữ đó (frank).

Tiếng Pháp trung cổ[sửa|sửa mã nguồn]

Trong tiếng Pháp cổ, nhiều phương ngữ đã Open nhưng phương ngữ Francien là lời nói không chỉ kế tục mà còn tăng trưởng mạnh trong thời kỳ Trung cổ Pháp ( thế kỷ XIV-XVII ). [ 23 ] Tiếng Pháp văn minh tăng trưởng từ phương ngữ Francien này. [ 23 ] Về ngữ pháp, trong thời kỳ Trung cổ Pháp, biến cách danh từ giảm dần và tiêu biến rồi có thêm những quy tắc tiêu chuẩn hóa. Robert Estienne đã xuất bản cuốn từ điển Latinh-Pháp tiên phong, gồm có thông tin về ngữ âm, từ nguyên và ngữ pháp. [ 27 ] Về chính trị, chiếu lệnh Villers-Cotterêts ( 1539 ) công bố tiếng Pháp là ngôn từ của pháp luật .

Tiếng Pháp tân tiến[sửa|sửa mã nguồn]

Trong suốt thế kỷ XVII, tiếng Pháp thay thế tiếng Latinh trở thành ngôn ngữ quan trọng nhất của ngoại giao và quan hệ quốc tế (lingua franca). Nó giữ vai trò này cho đến khoảng giữa thế kỷ XX, khi nó bị thay thế bởi tiếng Anh khi Hoa Kỳ trở thành cường quốc thống trị toàn cầu sau chiến tranh thế giới thứ hai.[28][29] Stanley Meisler của tờ Los Angeles Times bình rằng việc hiệp ước Versailles được ký kết bằng cả tiếng Anh lẫn tiếng Pháp là “đòn đánh ngoại giao đầu tiên” lên ngôn ngữ này.[30]

Trong thời kỳ Grand Siècle ( thế kỷ VII ), dưới sự quản lý của những nhà chỉ huy kiệt xuất như Hồng y Richelieu và Louis XIV, tiếng Pháp đã có một thời kỳ thịnh vượng và điển hình nổi bật được công nhận bởi những vương quốc châu Âu. Richelieu xây dựng Académie française để bảo toàn tiếng Pháp. Vào đầu những năm 1800, tiếng Pháp giọng Paris đã trở thành ngôn từ chính của những tầng lớp quý tộc ở Pháp .

Gần đầu thế kỷ XIX, chính phủ Pháp đưa ra chính sách xóa bỏ dân tộc thiểu số và các ngôn ngữ địa phương (patois) được nói ở Pháp. Chính sách này bắt đầu vào năm 1794 với “Báo cáo về sự cần thiết và phương tiện tiêu diệt patois và phổ cập tiếng Pháp” của Henri Grégoire. Giáo dục công lập bắt buộc chỉ có tiếng Pháp được dùng để giảng dạy và việc sử dụng bất kỳ patois nào khác đều bị trừng phạt. Hệ thống Trường Công lập đặc biệt cử các giáo viên Pháp ngữ đến dạy ở các vùng như Occitania và Brittany. Chỉ dụ của một quan chức Pháp cho các giáo viên ở département Finistère, phía tây Brittany, bao gồm những điều sau: “Và hãy nhớ rằng, các quý vị được giao cho vị trí của mình để giết chết ngôn ngữ Breton”.[31] Tỉnh trưởng tỉnh Basses-Pyrénées Xứ Basque thuộc Pháp ghi lại vào năm 1846: “Các trường học của chúng tôi ở Xứ Basque chỉ có ý đồ là để thay thế tiếng Basque bằng tiếng Pháp…”[31] Học sinh được dạy rằng ngôn ngữ tổ tiên của họ thấp kém hơn và họ nên xấu hổ về chúng; Quá trình này được biết đến ở vùng nói tiếng Occitan với tên gọi Vergonha.

Trong số những nhà cải cách lịch sử dân tộc của chính tả Pháp, như Louis Maigret, Marle M., Marcellin Berthelot, Philibert Monet, Jacques Peletier du Mans, và Somaize, thời nay cải cách điển hình nổi bật nhất được đề xuất kiến nghị bởi Mickael Korvin, một nhà ngôn ngữ học người Mỹ gốc Hungary. Ông muốn vô hiệu dấu trọng âm, vần âm câm, vần âm kép và hơn thế nữa. [ 32 ]

Các quy trình tiến độ[sửa|sửa mã nguồn]

Các nhà ngôn ngữ học chia sự tăng trưởng của tiếng Pháp ra làm 4 quy trình tiến độ :

Phân bố địa lý[sửa|sửa mã nguồn]

19,71 % dân số Liên minh Châu Âu sử dụng tiếng Pháp, đứng thứ ba ở EU, sau tiếng Anh và tiếng Đức và là ngôn từ được giảng dạy thoáng rộng thứ hai sau tiếng Anh. [ 6 ] [ 34 ]Theo Hiến pháp Cộng hòa Pháp, tiếng Pháp là ngôn từ chính thức của nước Pháp từ năm 1992, [ 35 ] mặc dầu chiếu lệnh Villers-Cotterêts đã pháp luật tiếng Pháp là bắt buộc so với những văn bản pháp lý kể từ năm 1539 .Ở Bỉ, tiếng Pháp là ngôn từ chính thức ở cấp liên bang cùng với tiếng Hà Lan và tiếng Đức. Ở Lever địa phương, tiếng Pháp là ngôn từ chính thức duy nhất của Wallonia ( ngoại trừ một phần Eupen-Malmedy, là vùng nói tiếng Đức ) và là một trong hai ngôn từ chính thức — cùng với tiếng Hà Lan — của Vùng Hà Nội Thủ Đô Brussels, nơi có gần 80 % người nói L1. [ 36 ]Tiếng Pháp là một trong bốn ngôn từ chính thức của Thụy Sĩ, cùng với tiếng Đức, tiếng Ý và tiếng Romansh, và được nói ở miền tây của Thụy Sĩ, được gọi là Romandy, trong đó Geneva là thành phố lớn nhất. Các phân khu ngôn từ ở Thụy Sĩ không trùng với những phân khu chính trị và một số ít bang được cho phép song ngữ : ví dụ, những thành phố như Biel / Bienne và những bang Valais, Fribourg và Berne. Tiếng Pháp là ngôn từ mẹ đẻ của khoảng chừng 23 % dân số Thụy Sĩ, và được nói bởi 50 % [ 37 ] dân số .Cùng với tiếng Luxembourg và tiếng Đức, tiếng Pháp là một trong ba ngôn từ chính thức của Luxembourg và là ngôn từ chủ yếu dùng trong doanh nghiệp cũng như của những cơ quan hành chính khác nhau. Nó cũng là ngôn từ chính thức của Monaco .Ở Lever khu vực, tiếng Pháp được thừa nhận là ngôn từ chính thức ở vùng Thung lũng Aosta của Ý, nơi nó là ngôn từ tiên phong của khoảng chừng 30 % dân số, trong khi những phương ngữ tiếng Pháp vẫn được những dân tộc thiểu số trên Quần đảo Channel sử dụng. Nó cũng được nói ở Andorra và là ngôn từ chính sau tiếng Catalan ở El Pas de la Casa. Tiếng Pháp là ngôn từ thứ hai được dạy chủ yếu từ bậc mẫu giáo ở vùng Saarland của Đức và hơn 43 % công dân hoàn toàn có thể nói tiếng Pháp. [ 38 ] [ 39 ]
 Các nước thuộc cộng đồng Pháp Ngữ.
Dân số của cộng đồng này là 442.1 triệu năm 2020,[40] và dự báo đạt khoảng từ 845 triệu[41] đến 891 triệu người[42] năm 2050.Các nước thuộc hội đồng Pháp Ngữ. Dân số của hội đồng này là 442.1 triệu năm 2020, và dự báo đạt khoảng chừng từ 845 triệuđến 891 triệu ngườinăm 2050 .

 Những nước thường được coi là thành viên

 Các nước không phải Pháp ngữ song là thành viên quan sát của Các nước không phải Pháp ngữ tuy nhiên là thành viên quan sát của OIFPhần lớn dân số nói tiếng Pháp trên quốc tế sống ở Châu Phi. Theo ước tính năm 2018 từ Tổ chức Internationale de la Francophonie, có khoảng chừng 141 triệu người châu Phi đến từ 34 vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ [ Ghi chú 1 ] hoàn toàn có thể nói tiếng Pháp như ngôn từ thứ nhất hoặc thứ hai. [ 43 ] [ 44 ] Con số này không gồm có những người sống ở những nước châu Phi không thuộc hội đồng Pháp ngữ ( francophone ) học tiếng Pháp như ngoại ngữ. Do sự ngày càng tăng của tiếng Pháp ở châu Phi, tổng dân số nói tiếng Pháp trên toàn quốc tế dự kiến ​ ​ sẽ đạt 700 triệu người vào năm 2050. [ 45 ] Tiếng Pháp là ngôn từ tăng trưởng nhanh nhất trên lục địa này ( xét về cả ngôn từ chính thức và ngoại ngữ ). [ 46 ] [ 47 ] Tiếng Pháp là ngôn từ thứ hai đa phần ở Châu Phi, nhưng nó đã trở thành ngôn từ thứ nhất ở 1 số ít khu vực thành thị, ví dụ điển hình như vùng Abidjan, Bờ Biển Ngà [ 55 ] và ở Libreville, Gabon. [ 48 ] Không có phương ngữ chính thức gốc Phi nào, mà có nhiều dạng khác nhau do tiếp xúc với những ngôn từ địa phương khác nhau của châu Phi. [ 49 ]Châu Phi Hạ Sahara là khu vực mà tiếng Pháp có năng lực lan tỏa nhất, vì sự lan rộng ra của giáo dục và sự ngày càng tăng dân số nhanh gọn. [ 50 ] Châu Phi cũng là nơi Pháp ngữ tăng trưởng mạnh nhất trong những năm gần đây. [ 51 ] [ 52 ] Một số dạng bản ngữ của tiếng Pháp ở châu Phi hoàn toàn có thể khó hiểu so với những người nói tiếng Pháp từ những vương quốc khác, [ 53 ] nhưng những dạng viết của ngôn từ này có tương quan rất ngặt nghèo với những dạng còn lại của quốc tế nói tiếng Pháp .

 Ngôn ngữ chính thức

 Ngôn ngữ chính thức nhưng không phổ biến

Tiếng Pháp ở Canada

Biển báo arrêt (nghĩa là “dừng”) được dùng ở Canada trong khi các biển báo stop theo tiếng Anh (cũng là một từ khả dụng trong tiếng Pháp) được dùng ở Pháp và các vùng nói tiếng Pháp.

Tiếng Pháp là ngôn từ phổ cập thứ hai ở Canada, sau tiếng Anh, và cả hai đều là ngôn từ chính thức ở cấp liên bang. Nó là ngôn từ tiên phong của 9,5 triệu người hoặc 29 % và là ngôn từ thứ hai của 2,07 triệu người hoặc 6 % hàng loạt dân số Canada. [ 9 ] Tiếng Pháp là ngôn từ chính thức duy nhất ở tỉnh Quebec, là tiếng mẹ đẻ của khoảng chừng 7 triệu người, hay gần 80 % ( Điều tra dân số năm 2006 ) của tỉnh. Khoảng 95 % dân Quebec nói tiếng Pháp như ngôn từ thứ nhất hoặc thứ hai, đôi lúc là ngôn từ thứ ba. Quebec gồm có cả thành phố Montreal, là thành phố nói tiếng Pháp lớn thứ 4 quốc tế, tính theo số người nói ngôn từ tiên phong. [ 54 ] New Brunswick và Manitoba là những tỉnh song ngữ chính thức duy nhất, mặc dầu song ngữ vừa đủ chỉ được phát hành ở New Brunswick, nơi có khoảng chừng một phần ba dân số nói tiếng Pháp. Tiếng Pháp cũng là ngôn từ chính thức của tổng thể những chủ quyền lãnh thổ ( Lãnh thổ Tây Bắc, Nunavut và Yukon ). Trong số ba vùng chủ quyền lãnh thổ, Yukon có nhiều người nói tiếng Pháp nhất, chỉ chiếm dưới 4 % dân số. [ 55 ] Hơn nữa, mặc dầu tiếng Pháp không phải là ngôn từ chính thức ở Ontario, nhưng Đạo luật Dịch Vụ Thương Mại Ngôn ngữ Pháp bảo vệ rằng những dịch vụ của tỉnh bang sẽ được cung ứng bằng ngôn từ này. Đạo luật vận dụng cho những khu vực của tỉnh nơi có hội đồng Pháp ngữ đáng kể, đơn cử là Đông Ontario và Bắc Ontario. Ở những nơi khác, những dân tộc thiểu số nói tiếng Pháp khá lớn được tìm thấy ở miền nam Manitoba, Nova Scotia, Đảo Prince Edward và Bán đảo Port au Port ở Newfoundland và Labrador, nơi phương ngữ Pháp Newfoundland từng được nói trong lịch sử vẻ vang. Những hội đồng nói tiếng Pháp nhỏ hơn sống sót ở tổng thể những tỉnh khác .
Phân bố Pháp ngữ ở Hoa Kỳ. Các Q. màu hồng nhạt nghĩa là 6 – 12 % dân cư tại đó nói tiếng Pháp tại gia ; hồng trung bình, 12 – 18 % ; hồng đậm, hơn 18 %. Không gồm có những ngôn từ creole từ tiếng PhápTheo Cục tìm hiểu dân số Hoa Kỳ ( 2011 ), tiếng Pháp là ngôn từ thứ tư [ 56 ] được sử dụng nhiều nhất ở Hoa Kỳ sau tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Trung Quốc, nếu coi tổng thể phương ngữ của tiếng Pháp và những ngôn từ tiếng Trung là một. Tiếng Pháp vẫn là ngôn từ được sử dụng nhiều thứ hai ở những bang Louisiana, Maine, Vermont và New Hampshire. Louisiana là nơi có nhiều phương ngữ riêng không liên quan gì đến nhau, được gọi chung là tiếng Pháp Louisiana. Theo Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2000, có hơn 194.000 người ở Louisiana nói tiếng Pháp ở nhà, nhiều nhất ở bất kể tiểu bang nào nếu loại trừ tiếng Creole Pháp. [ 57 ] Tiếng Pháp New England, về cơ bản là một biến thể của tiếng Pháp Canada, được sử dụng ở những vùng của New England. Tiếng Pháp Missouri từng được nói ở Missouri và Illinois ( trước kia gọi là Thượng Louisiana ), nhưng thời nay gần như là tuyệt chủng. [ 58 ] Tiếng Pháp cũng cũng được dùng lẻ tẻ dọc theo Bờ biển Vịnh của vùng trước kia là Hạ Louisiana thuộc Pháp, ví dụ điển hình như Đảo Mon Louis, Alabama và DeLisle, Mississippi nhưng những phương ngữ này đang bị rình rập đe dọa nghiêm trọng hoặc đã tuyệt chủng .Tiếng Pháp là một trong hai ngôn từ chính thức của Haiti. Nó là ngôn từ chính của văn bản, giảng dạy và hành chính. Nó là lời nói của tổng thể người Haiti có tri thức và được sử dụng trong nghành nghề dịch vụ kinh doanh thương mại. Nó cũng được sử dụng cho những sự kiện nghi lễ như đám cưới, lễ tốt nghiệp và thánh lễ nhà thời thánh. Khoảng 70 – 80 % dân số của quốc gia dùng tiếng Creole Haiti như tiếng mẹ đẻ ; số còn lại nói tiếng Pháp như ngôn từ thứ nhất. Ngôn ngữ chính thức thứ hai là tiếng Creole Haiti đã được chuẩn hóa gần đây, mà phần đông hàng loạt dân số Haiti đều nói. Tiếng Creole Haiti là một trong những ngôn từ creole dựa trên tiếng Pháp, lấy hầu hết từ vựng từ tiếng Pháp, với những tác động ảnh hưởng từ những ngôn từ Tây Phi, cũng như 1 số ít ngôn từ châu Âu. Haiti Creole có tương quan ngặt nghèo với Louisiana Creole và creole từ Lesser Antilles. [ 59 ]Tiếng Pháp là ngôn từ chính thức của Guiana thuộc Pháp ở Nam Mỹ, [ 60 ] và của Saint Pierre và Miquelon, [ 61 ] một quần đảo ngoài khơi Newfoundland, Bắc Mỹ .

Châu Đại Dương[sửa|sửa mã nguồn]

Pháp có những chủ quyền lãnh thổ hải ngoại ở châu Đại Dương là Wallis và Futuna, Nouvelle-Calédonie và Polynésie thuộc Pháp, nên đương nhiên ở những nơi này thì tiếng Pháp là ngôn từ chính thức .
Trái ngược với những lục địa khác, tiếng Pháp không có sự thông dụng ở châu Á. Hiện nay không có vương quốc nào ở châu Á công nhận tiếng Pháp là ngôn từ chính thức. Thuộc địa của Đế quốc thực dân Pháp tại châu Á trước kia chỉ có Liban, Syria, Campuchia, Lào, Nước Ta. Vì vậy tiếng Pháp cũng chỉ được sử dụng xung quanh những vương quốc này. Ngoại trừ Nước Ta thì những vương quốc kể trên coi tiếng Pháp như một ngôn từ thiểu số và có in quốc hiệu bằng tiếng Pháp trên hộ chiếu .Tuy Nước Ta từng là thuộc địa của Pháp và lúc bấy giờ là thành viên của Cộng đồng Pháp ngữ, tiếng Pháp tại Nước Ta đã mất vị thế và lúc bấy giờ chỉ được coi là ngoại ngữ phụ với độ thông dụng là cực ít. Người Việt trẻ đang theo khuynh hướng sử dụng tiếng Anh làm ngoại ngữ chính và dùng từ ngoại lai / từ mượn tiếng Anh nhiều hơn so với người Việt thế hệ trước kia thường dùng từ mượn tiếng Pháp. Các biển hiệu, thông tin ở Nước Ta thường dùng phụ đề ngoại ngữ là tiếng Anh. Sự tăng cường góp vốn đầu tư và hợp tác kinh tế tài chính với sự thông dụng của phương tiện đi lại văn hóa truyền thống của những nước và chủ quyền lãnh thổ Đông Á từ Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Nước Hàn, Nhật Bản, cũng như việc Nước Ta vốn là vương quốc có nền tảng văn hóa truyền thống tương đương thuộc vùng văn hóa truyền thống Đông Á, giúp cho tiếng Trung ( Quan thoại và Quảng Đông ), tiếng Hàn, tiếng Nhật vượt qua tiếng Pháp để trở thành những ngoại ngữ có mức độ thông dụng tương đối khá ở Nước Ta chỉ sau tiếng Anh .Tự học Pháp thoại tiệp kính do Cuốndo Henri Oger soạn để dạy người Việt học tiếng Pháp vào đầu thế kỷ 20, in ở TP.HN

Các loại và những giọng tiếng Pháp[sửa|sửa mã nguồn]

Ngữ pháp tiếng Pháp mang đặc điểm của nhóm ngôn ngữ Rôman là một ngôn ngữ biến tố. Các danh từ gồm 2 giống: cái (féminin) và đực (masculin) và được hợp theo số lượng; các tính từ được hợp theo giống và số lượng. Các động từ được chia theo các ngôi và phụ thuộc vào trạng thái của chủ ngữ để phân loại và chia cùng với các trợ động từ (être hay avoir) ở các thời kép.

Orthographe du Français (Chính tả tiếng Pháp)

[sửa|sửa mã nguồn]

Cũng giống như 1 số ít ngôn từ khác ở châu Âu, tiếng Pháp sử dụng bảng vần âm Latin. Bảng chữ cái tiếng Pháp gồm có 26 vần âm, đó là

Les lettres de l’alphabet français

STT

Chữ cái

Tên gọi

Phiên âm (IPA)

STT

Chữ cái

Tên gọi

Phiên âm (IPA)

1

Aa

a

[a]

14

Nn

enne

[ɛn]

2

Bb

bé

[be]

15

Oo

o

[o]

3

Cc

cé

[se]

16

Pp

pé

[pe]

4

Dd

dé

[de]

17

Qq

qu

[ky]

5

Ee

e

[ə]

18

Rr

erre

[ɛʁ]

6

Ff

effe

[ɛf]

19

Ss

esse

[ɛs]

7

Gg

gé

[ʒe]

20

Tt

té

[te]

8

Hh

ache

[aʃ]

21

Uu

y

[y]

9

Ii

i

[i]

22

Vv

vé

[ve]

10

Jj

ji

[ʒi]

23

Ww

double vé

[dublə ve]

11

Kk

ka

[ka]

24

Xx

ixe

[iks]

12

Ll

elle

[ɛl]

25

Yy

i grec

[iɡʁek]

13

Mm

emme

[ɛm]

26

Zz

zède

[zɛd]

Trong đó, chữ ⟨w⟩ và ⟨k⟩ rất ít khi sử dụng trong tiếng Pháp (không tính tên người), chúng được tìm thấy trong các từ mượn nước ngoài như week-end (từ tiếng Anh là weekend), ⟨k⟩ thường đượctìm thấy trong các từ có tiền tố là kilo như kilomètre, kilogramme, kilohertz…

Khác với tiếng Anh, từ ngữ tiếng Pháp có thể có thêm dấu ví dụ như dernière, château, création.. etc. Dưới đây là bảng hệ thống dấu câu, tên gọi và cách phát âm

Les diacritiques français

Thanh dấu

Các chữ cái

Cách phát âm

Ví dụ

Accent aigu (Dấu sắc)

é

[e]

café, dépendance, créature, phénomène

Accent grave (Dấu huyền)

à, è, ù

[a], [ɛ], [u]

voilà, celà, évènement, assèchement, où

Accent circonflexe (Dấu mũ)

â, ê, î, ô, û

[a], [ɛ], [i], [o], [u]

bâtiment, âme, bête, forêt, île, croître, crûment, sûr

Accent tréma (Dấu amlaut)

ï, ë

[i], [ɛ]

canoë, boësse, amuïssement, coïcidence

La cédille (Dấu xêđi)

ç

[s]
đứng phía trước những nguyên âm a, o, u
français, ça, leçon, façon,soupçonner, reçu, aperçu

Ngoài ra còn có dấu lược (apostrophe) như c‘est, l‘hiver và dấu gạch ngang (trait d’union) như grands–parents, plate–forme…

Trong tiếng Pháp, có hai ligature điển hình là Æ/æ (hình thành khi ⟨ae⟩ viết cùng với nhau) và Œ/œ (hình thành khi ⟨oe⟩ viết cùng với nhau).⟨æ⟩ được dùng trong những từ có nguồn gốc từ Latin hay Hy Lạp như tænia, ex æquo, cæcum…. Còn〈 Œ 〉 sử dụng rộng rãi trong các từ như œuf, œuvre, cœur, sœur…

Tiếng Pháp

Tiếng Anh

Tiếng Việt

Bonjour

Hello
Xin chào

Au revoir

Good bye
Tạm biệt

Bonne nuit

Good night
Chúc ngủ ngon

Bon appétit

Enjoy good meal
Chúc ngon miệng

Merci

Thank you
Cảm ơn

Le jour

Day
Ngày

La nuit

Night

Đêm

Le garçon

Boy
Cậu bé

La fille

Girl

Cô bé

L’amour

Love
Tình yêu

Je t’aime

I love you
Anh yêu em/em yêu anh

Le Français

French
Tiếng Pháp/người Pháp

Le Vietnamien

Vietnamese
Tiếng Việt/người Việt

La vie

Life

Cuộc sống

Tu me manques

I miss you

Anh nhớ em/em nhớ anh

Je m’appelle…

My name is…

Tên tôi là…

• Các chứng chỉ đánh giá trình độ tiếng Pháp: DELF, DALF

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]