Di chúc là một hình thức chia thừa kế theo ý chí của cá nhân người có di sản để lại và là hình thức được ưu tiên sử dụng khi phát sinh sự kiện thừa kế. Nhiều di chúc lập ra nhưng lại không được công nhận, vậy “Thế nào là di chúc hợp pháp?”,TBT Việt Nam xin gửi những thông tin vô cùng hữu ích tới quý vị:

Di chúc là gì?

Di chúc là hành vi pháp lý đơn phương, là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Theo quy định này thì di chúc phải có các yếu tố sau:

– Di chúc có sự thể hiện ý chí của chính cá nhân để lại di chúc mà không phải là của bất cứ chủ thể nào khác;

– Mục đích của việc lập di chúc là chuyển tài sản của mình là di sản cho người khác;

– Di chúc chi có hiệu lực khi người đó chết.

Việc hiểu rõ bản chất của di chúc sẽ giúp Quý độc giả có thêm căn cứ để giải đáp “Thế nào là di chúc hợp pháp?”

Điều kiện để di chúc hợp pháp?

Các điều kiện có hiệu lực của di chúc bao gồm:

Thứ nhất: Người lập di chúc phải có năng lực chủ thể (The điều 625 Bộ luật dân sự 2015): Người lập di chúc phải là người từ đủ 18 tuổi có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi có thể lập di chúc nếu được cha, mẹ, hay người giám hộ đồng ý. Người lập di chúc minh mẫn, sang suốt trong khi lập di chúc.

Thứ hai: Người lập di chúc cần phải tự nguyện khi lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép. Tự nguyện của người lập di chúc là sự thống nhất giữa ý chí (mong muốn chủ quan, bên trong) và bày tỏ ý chí ( sự thể hiện ra bên ngoài) của họ. Sự thống nhất có thể bị phá vỡ trong những trường hợp người lập di chúc bị cưỡng ép, đe dọa hoặc di chúc do họ lập trên cơ sở bị lừa dối.

Thứ ba: Nội dung di chúc không trái với pháp luật, đạo đức xã hội. Người lập di chúc chỉ định người thừa kế, phân định di sản thừa kế, đưa ra các điều kiện di sản thừa kế… Ý chí của người lập di chúc phải phù hợp với các quy định của pháp luật và không trái với đạo đức xã hội, tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự tại Điều 3 Bộ luật dân sự

Thứ tư: Hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật. Hình thức của di chúc là sự thể hiện ý chí ra bên ngoài của người lập di chúc. Là căn cứ pháp sinh quan hệ thừa kế theo di chúc, là chứng cứ để bả vệ quyền lợi cho người được chỉ định trong di chúc. Vì vậy, di chúc phải được lập dưới một trong hai loại: Hình thức văn bản và hình thức bằng miệng.

+ Di chúc miệng được qy định tại Điều 629 Bộ luật dân sự, đưuọc công nhận hợp pháp khi người lập di chúc ở trong tình trạng tính mạng bị đe dọa nghiêm trọng mà không thể lập di chúc viết được (bị bệnh sắp chết, bị tai nạn có nguy cơ sắp chết…). Người lập di chúc bằng miệng thể hiện ý chí cuối cùng trước mặt ít nhất 2 người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng này chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày người lập di chúc để lại ý chí cuối cùng thì người lập di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực, xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

+ Di chúc bằng văn bản: Theo quy định tại Điều 628 Bộ luật dân sự, di chúc gồm các loại như sau: di chúc bằng văn bản không có người làm chứng; di chúc bằng văn bản có người làm chứng; di chúc bằng văn bản có công chứng; di chúc bằng văn bản có thứng thực. Ngoài ra, Điều 638 Bộ luật dân sự cũng quy định về những bản di chúc có giá trị tương đươnh di di chúc được công chứng hoặc chứng thực như: di chúc của quân nhân tại ngũ có xác nhận của thủ trưởng, di chúc của người đang đi trên tàu biển. máy bay có xác nhận của người chỉ huy phương tiện đó,v.v…

Ví dụ di chúc hợp pháp?

Ông A 90 tuổi có tổng số tài sản là một mảnh đất, ngôi nhà trị giá 2 tỷ đồng và sổ tiết kiệm 500 triệu đồng tại ngân hàng. Ông A có đến văn phòng công chứng ABS để lập di chúc chia cho vợ căn nhà và mảnh đất 2 tỷ đồng; con trai là số tiền 500 triệu đồng. Văn phòng công chứng lập di chúc và công chứng theo những nội dung mà ông đã yêu cầu. Nội dung di chúc của ông không trái với quy định pháp luật, không trái với đạo đức xã hội và hình thức là văn bản được công chứng theo quy định. Như vậy, di chúc của ông A là hợp pháp.

Thời điểm di chúc hợp pháp có hiệu lực?

Hiệu lực của di chúc là giá trị pháp lý của di chúc được thực hiện trên thực tế theo đúng nội dung của di chúc, phù hợp với các quy định của pháp luật.

Theo Điều 643 Bộ luật dân sự, hiệu lực của di chúc tính từ thời điểm mở thừa kế. Di chúc không có hiệu lực pháp luật toàn bộ hoăc một phàn trong các trường hợp sau đây.

– Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc.

– Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế.

– Trong trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không cong vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhan, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực pháp luật.

– Di chúc không có hiệu lực pháp luật nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế; nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế; nếu di sản để lại cho người thừa kế chỉ còn một phần thì phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn còn hiệu lực.

– Khi di chúc có phần không hợp pháp mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại thì chỉ phần đó không có hiệu lực pháp luật.

– Khi một người để lại nhiều bản di chúc đối với một tài sản thì chỉ bản di chúc sau cùng có hiệu lực pháp luật.

Mẫu di chúc hợp pháp?

Quý vị có thể tham khảo, tải về mẫu chung sau đây:

Download Tại đây

>>>> Tham khảo thêm: Mẫu di chúc mới nhất năm 2020 gồm những nội dung gì?

Trường hợp còn băn khoăn trong xác định Thế nào là di chúc hợp pháp? Quý vị hãy gửi về TBT Việt Nam để được hỗ trợ. Tổng đài 1900 6560 của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ!