Thu là mùa thứ ba trong bốn mùa trên Trái Đất và một số hành tinh. Nó là giai đoạn chuyển tiếp từ mùa hạ sang mùa đông.

Chữ Hán : 秋 .

Trên Trái Đất[sửa|sửa mã nguồn]

Rừng cây mùa thu tại Đức

Mùa thu là mùa trong đó phần lớn các loại cây trồng được thu hoạch và các loại cây rụng lá mất lá của chúng. Nó cũng là mùa mà thời gian ban ngày ngắn dần lại và lạnh hơn (đặc biệt rõ nét là ở các vĩ độ lớn). Tại các khu vực ôn đới thì lượng mưa cũng tăng dần lên trong một số khu vực.

Lá rụng mùa thu
Về mặt thiên văn học, mùa thu khởi đầu từ thời gian thu phân ( khoảng chừng 23 tháng 9 ở Bắc bán cầu và 21 tháng 3 ở Nam bán cầu ), và kết thúc vào thời gian đông chí ( khoảng chừng 21 tháng 12 ở Bắc bán cầu và 21 tháng 6 ở Nam bán cầu ). Tuy nhiên, những nhà khí tượng học tính hàng loạt những tháng Ba, Tư và Năm ở Nam bán cầu cũng như những tháng Chín, Mười và Mười Một ở Bắc bán cầu như thể thời hạn của mùa thu. Ngoại lệ so với những định nghĩa này là lịch Ireland trong đó người ta vẫn tuân theo chu kỳ luân hồi Celt, ở đó mùa thu được tính như thể hàng loạt những tháng Tám, Chín và Mười. Ngoài ra, theo lịch Trung Quốc thì mùa thu khởi đầu được tính từ tiết lập thu ( khoảng chừng ngày 7 tháng 8 và kết thúc vào tiết lập đông ( khoảng chừng ngày 7 tháng 11 dương lịch ) .Mặc dù thời hạn ban ngày mở màn ngắn lại rõ nét từ tháng Bảy hoặc tháng Tám ở Bắc bán cầu và tháng Giêng hay tháng Hai ở Nam bán cầu, nhưng thường thì trong tháng Chín hay tháng Ba thì sự thoái trào mới trở nên rõ ràng hơn và bất ngờ đột ngột hơn trong so sánh với sự lê dài thời hạn ban ngày của mùa hè .Mùa thu thường thì cũng được định nghĩa như là mùa khai trường ở phần đông những vương quốc, do chúng thường thì mở màn vào đầu tháng Chín hay tháng Ba ( nhờ vào vào từng bán cầu ) .Các định nghĩa này, cũng giống như những định nghĩa nói chung của mùa, là không triển khai xong do chúng đều cho rằng những mùa có độ dài bằng nhau, cũng như mở màn và kết thúc vào cùng một thời gian dọc theo cùng một khu vực của mỗi bán cầu .

Trên những hành tinh[sửa|sửa mã nguồn]

Mùa thu ở Bắc bán cầu là khoảng 1/4 quỹ đạo của các hành tinh giữa Ls = 180° và 270°

Các hành tinh có trục tự quay không vuông góc với mặt phẳng quỹ đạo đều có hiện tượng mùa, bao gồm mùa thu. Mùa thu ở bắc bán cầu là khoảng thời gian bắt đầu khi hành tinh nằm ở điểm thu phân (Ls = 180°) trên quỹ đạo, và kết thúc khi nó nằm ở điểm đông chí (Ls = 270°). Mùa thu ở bắc bán cầu trùng với mùa xuân ở nam bán cầu, và mùa thu ở nam bán cầu trùng với mùa xuân ở bắc bán cầu.

Mùa thu trong văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử[sửa|sửa mã nguồn]

Sự gắn sát của mùa thu với tiến trình chuyển tiếp từ thời tiết nóng ấm sang thời tiết lạnh ở Bắc bán cầu và trạng thái tương quan của nó như là mùa của thu hoạch hầu hết, đã ngự trị trong những chủ đề tương quan và những hình ảnh thông dụng của nó .

Trong văn hóa phương Tây, người ta nhân cách hóa mùa thu như là một người đàn bà đẹp, khỏe mạnh được trang điểm bằng các loại quả, rau quả và ngũ cốc đã chín vào thời gian này. Phần lớn các nền văn minh cổ đại đều đề cao các lễ hội thu hoạch trong mùa thu, thông thường là quan trọng nhất trong các loại lịch của họ. Vẫn còn tiếng vang trong số các lễ hội này là: Lễ tạ ơn (Thanksgiving) vào cuối mùa thu ở Hoa Kỳ và Canada, lễ hội Sukkot của người Do Thái với nguồn gốc của nó như là lễ hội trăng tròn mùa thu hoạch của “hòm thánh” (trong các túp lều ở đó các sản phẩm đã thu hoạch được chế biến và sau đó có được tầm quan trọng mang tính tôn giáo), nhiều lễ hội của thổ dân Bắc Mỹ gắn liền với các thức ăn từ các loại cây quả đã chín thu hoạch được từ tự nhiên hay Tết Trung thu của người Trung Quốc, Việt Nam v.v và nhiều lễ hội khác. Tâm trạng chủ yếu trong các lễ hội mùa thu này là niềm vui sướng vì một mùa thu hoạch bội thu cũng như phảng phất nỗi buồn vì thời tiết khắc nghiệt sắp đến. Tưởng nhớ tới tổ tiên cũng là một chủ đề phổ biến của các lễ hội này.

Bức tranh nổi tiếng ” Mùa thu vàng ” của LevitanTại Hoa Kỳ ngày này, bên cạnh sự khởi đầu của một năm học mới thì mùa thu còn gắn liền với ngành công nghiệp điện ảnh như thể sự khởi đầu cho những bộ phim thường thì là ít vốn góp vốn đầu tư nhưng lại có giá trị về mặt thẩm mỹ và nghệ thuật mang tính tầm cỡ cho những phần thưởng như giải Oscar hay của BAFTA ( những lễ trao giải thường được tổ chức triển khai vào cuối tháng 2 năm sau ). Những bộ phim như vậy được coi là không quá sôi sục, nhưng thâm thúy hơn về nội dung và trang nghiêm hơn so với những bộ phim nhiều vốn góp vốn đầu tư, chứa đầy những kỹ xảo điện ảnh trong mùa hè. Mùa thu, được mở màn vào ngày nghỉ cuối tuần sau ngày lễ Lao động ( ngày 1 tháng 9 tại Bắc Mỹ ) và kết thúc — trong những năm nhuận — vào ngày nghỉ cuối tuần trước ngày bầu cử Tổng thống Mỹ, là mùa ngắn nhất và ít doanh thu nhất của những loại phim .

‘Mùa thu vàng’ tại khu vườn Georgengarten, Hannover, Đức.

Mùa thu còn gắn liền với lễ Halloween, và cùng với nó là chiến dịch tiếp thị thoáng đãng để cổ động cho nó. Ngành công nghiệp điện ảnh và âm nhạc sử dụng thời hạn này của năm để cổ động cho những phim và đĩa hát gắn liền với liên hoan này, chúng được phát hành từ đầu tháng Chín nhưng không muộn hơn ngày 28 tháng 10, do đề tài của chúng nhanh gọn mất đi sức mạnh khi tiệc tùng qua đi .Mùa thu, giống như mùa xuân, là rất khó Dự kiến và, trong nhiều khu vực, nó rất ngắn ngủi. Nhiệt độ trong tháng Chín hoàn toàn có thể cao trên 86 °F ( 30 °C ) và với chỉ số nhiệt thì nó hoàn toàn có thể tạo ra nhiều điều kiện kèm theo nguy khốn tương quan tới sự cẩu thả của con người trong đối sánh tương quan với những rủi ro đáng tiếc của chứng đột quỵ do nhiệt ( cao thân nhiệt ). Trong tháng Mười, đặc biệt quan trọng là ở những vĩ độ cao, hoàn toàn có thể có những đợt lạnh bất thần cũng như hỗn hợp của mưa và tuyết rơi, mặc dầu tuyết không thay đổi chỉ bao trùm không thay đổi hơn kể từ giữa tháng Mười Một .

Các tiệc tùng mùa thu[sửa|sửa mã nguồn]

Lá phong đổi màu trong mùa thu Trang trí vào tiệc tùng thu hoạch, được phong cách thiết kế bởi phụ nữ nông thôn Wietzendorf, Heidekreis, Đức .

• Lễ Chuộc Tội của người Do Thái
• Lễ Lều Tạm, Lễ hội tán lá của người Do Thái

Mùa thu và du lịch[sửa|sửa mã nguồn]

Màu vàng rực rỡ của những loại cây vào mùa thu dưới ánh nắng Mặt TrờiMiền đông của Canada và khu vực New England của Hoa Kỳ nổi tiếng trên quốc tế vì sự tỏa nắng rực rỡ của ” mùa lá rụng ” của mình và công nghiệp du lịch theo mùa đã tăng trưởng nhanh gọn trong vài tuần của mùa thu khi những loại lá cây ở thời kỳ đỉnh điểm nhất của mình về sắc tố. Một số chương trình dự báo thời tiết trên ti vi và những website thậm chí còn còn thông tin về thực trạng của mùa lá rụng trong cả mùa như thể một dịch vụ dành cho hành khách .Hỗn hợp của những loài cây xanh suốt năm và những loại cây rụng lá ( đặc biệt quan trọng là cây phong ) trong những cánh rừng ở Canada đã làm cho chúng có một sắc tố rất là phong phú. Hình ảnh ở bên phải được chụp tại khu vui chơi giải trí công viên Algonquin, Ontario, Canada .

Mùa thu trong văn hóa truyền thống[sửa|sửa mã nguồn]

Cây lá đỏ đang rụng lá
Có rất nhiều nhà thơ văn lấy mùa thu làm chủ đề. Riêng trong kho tàng văn hóa truyền thống Nước Ta thì mùa thu được nhiều tác giả mượn làm khung cảnh cho phát minh sáng tạo và sáng tác .

• Bài thơ “Tiếng thu” của Lưu Trọng Lư

Em không nghe mùa thu

Dưới trăng mờ thổn thức?

Em không nghe rạo rực

Hình ảnh kẻ chinh phu

Trong lòng người cô phụ?

Em không nghe rừng thu,

Lá thu kêu xào xạc,

Con nai vàng ngơ ngác

Đạp trên lá vàng khô?

• Hay ba bài thơ trong chùm thơ thu “nức danh” của Nguyễn Khuyến sau khi ông đã từ quan về sống ở quê nhà là “Thu điếu”, “Thu vịnh” và “Thu ẩm”.

” Thu điếu ”

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.

Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,

Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.

Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,

Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.

Tựa gối ôm cần lâu chẳng được,

Cá đâu đớp động dưới chân bèo.

Nghệ thuật và âm nhạc[sửa|sửa mã nguồn]

Hầu hết các nhạc sĩ Việt Nam đều có ít nhiều nhạc phẩm viết về mùa thu trong đó có:

• Đặng Thế Phong và Đoàn Chuẩn nổi tiếng với phần lớn nhạc phẩm về mùa thu
• Phạm Duy: Thu ca điệu ru đơn, Tình ca mùa thu, Thu chiến trường, Mùa thu chết, Nước mắt mùa thu, Mùa thu Paris
• Ngô Thụy Miên: Mùa thu cho em, Mùa thu xa em, Thu trong mắt em, Mắt thu, Thu khóc trên ngàn
• Từ Công Phụng: Mùa thu mây ngàn
• Trịnh Công Sơn: Nhìn những mùa thu đi, Nhớ mùa thu Hà Nội
• Phạm Trọng Cầu: Mưa Paris thu Paris, Mùa thu không trở lại

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://globalizethis.org/
Category: Hỏi Đáp