Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta đã từng nghe qua về cái tên đất sét. Loại đất này có độ kết dính tốt, thường xuất hiện nhiều ở những vùng núi. Vậy đất sét là gì, có công dụng ra sao? Để hiểu hơn về thông tin của loại đất sét này, mời bạn theo dõi trong bài viết dưới đây nhé. 

Đất sét là gì?

Đất sét là thuật ngữ để miêu tả nhóm khoáng vật nhôm ngậm nước phyllosilicat. Thông thường khoáng vật này sẽ có đường kính nhỏ hơn 2 micromet. Trong đất sét chứa Nhôm và Silic giàu hidroxit, oxi cùng một lượng nước lớn tạo nên cấu trúc của từng loại đất sét. Nhìn chung, đất sét được tạo ra từ những loại đá có chứa silicat, bị phong hóa bởi axit cacbonic ảnh hưởng tác động .

Tuy nhiên, vẫn có một số loại đất sét khác do hoạt động thủy nhiệt mà được hình thành nên. Đất sét phân biệt hoàn toàn với những loại hạt đá, đất nhỏ khác trong đất. Ví dụ như bùn có hình dạng tạo lớp hay tạo bông, kích thước nhỏ, chỉ số độ dẻo, khả năng hút nước cao. 

Phân loại đất sét

Đất sét được chia thành 4 nhóm khác nhau : illit, montmorillonit-smectite, kaolinit và chlorit. Riêng chloride không phải khi nào cũng là một phần trong đất sét. Chúng có trong phyllosilicat theo một nhóm riêng. Trong nhóm này có chứa tới 30 loại được gọi là đất sét nguyên chất. Phần lớn, những loại đất sét tự nhiên là hỗn hợp từ những khoáng chất phong hóa cùng những chất khác .Montmorillonit thường thì được tạo ra từ loại đá nghèo silica phong hóa. Trong bentonit, Montmorillonit là thành phần chính và thuộc nhóm smectit. Đất sét phiến tạo ra từ những lớp hàng năm, hình thành bởi chất hữu cơ và sự xói mòn độc lạ theo mùa. Loại đất sét này thường có trong những hồ băng từ thời kỷ băng hà .Loại đất sét duy nhất đến từ biển có tên là Leda. Chúng thường Open nhiều ở Canada, Na Uy, Thụy Điển trong những vùng đất bị xói mòn bởi băng hà. Đây là loại đất sét dễ chuyển thể nhão, có độ nhạy cao. Chính do đó, những nơi có loại đất sét này thường xảy ra những vụ lở đất .

Công dụng của đất sét

Khi ẩm, đất sét có tính mềm dẻo, chính thế cho nên rất dễ tạo hình bằng tay. Bạn hoàn toàn có thể sử dụng đất sét để nặn ra bất kỳ hình dạng nào mình thích. Đất sét sẽ rắn chắc hơn khi khô và trở thành dạng rắn vĩnh cửu nếu được làm cứng hoặc nung ở nhiệt độ cao. Nhờ đặc thù trên, đất sét trở nên lý tưởng để làm nguyên vật liệu tạo nên đồ gốm sứ độ bền cao. Ngoài ra, loại đất này còn được sử dụng để tạo ra những vật phẩm trang trí, có ý nghĩa thiết thực .Hiện nay, đất sét vẫn được sử dụng trong sản xuất do giá tiền rẻ, độ bền cao khi nung trong lửa. Xoong nồi đất, ngói, gạch, bát đĩa … đều sử dụng đất sét để làm ra. Thậm chí, người ta còn làm cả nhạc cụ từ đất sét, nổi bật là kèn ocarina .Không chỉ dừng lại ở đó, đất sét còn được sử dụng cả trong những ngành công nghiệp. Có thể kể đến như sản xuất xi-măng, bộ lọc hóa học, giấy, gốm sứ … Ngoài ra, đất sét còn là vật tư chống thấm cho khu công trình thủy lợi như đập ngăn nước, cống rãnh …

Ứng dụng của đất sét để làm gốm tại Bát Tràng

Làng gốm Bát Tràng được kiến thiết xây dựng gần sông, suối. Đặc biệt là sông Hồng, nơi sở hữu nguồn đất sét dồi dào. Chính vì thế, người dân nơi đây rất thuận tiện để khai thác đất sét để làm gốm. Nguồn đất sét được chọn phải là loại đất chất chứa nhiều chất hóa học hợp thành. Các loại khoáng giàu hidroxit của Silic, oxi cũng như như khối lượng nước lớn .Đất sét có năng lực hút nước, ẩm, độ dẻo cao nên khó tan trong nước. Hạt đất màu trắng xám, mịn, chịu nhiệt tối đa tối 1650 độ C. Tuy nhiên, khi sử dụng đất sét để làm gốm sẽ bị hao do chứa hàm lượng cao của oxit sắt. Mặc dù vậy loại đất này vẫn rất tốt để làm gốm nhưng có điểm yếu kém là loại sản phẩm không được trắng sáng .Đất sét sử dụng tại làng gốm Bát Tràng tạo ra những loại sản phẩm gốm để trang trí. Không chỉ dừng lại ở đó, những nghệ nhân tại đây còn sử dụng đất sét để tạo ra những đồ vật hàng ngày như chén, lọ hoa lộc bình, ấm, bát đĩa … Để tạo ra những mẫu sản phẩm gốm từ đất sét, những nghệ nhân phải lựa chọn qua nhiều quy trình .

Qua bàn tay tài hoa của người thợ làm gốm Bát Tràng, nguyên liệu đất sét hình dạng thô sơ được tạo ra nhiều đồ vật, hình thù tinh tế, vô cùng sắc sảo. Các sản phẩm được làm từ đất sét tại Bát Tràng có độ mỏng nhẹ tinh xảo. Tuy nhiên, chúng lại không dễ vỡ chút nào, rất rắn chắc. Các đường nét trang trí được in trên sản phẩm vô cùng đa dạng, phong phú, mang lại sự trang trọng, tinh tế cho người sử dụng.

Pha chế và xử lý đất sét để làm gốm sứ

Trong đất sét chứa nhiều những loại tạp chất khác nhau. Do đó, người thợ sẽ dựa theo từng loại là loại đất sét gì để lựa chọn những cách pha chế riêng sao cho tương thích. Hiện nay, tại làng gốm Bát Tràng thường pha chế và giải quyết và xử lý đất sét theo hai chiêu thức khác nhau là truyền thống lịch sử và tân tiến .

+ Xem thêm : Quy trình Sản Xuất gốm sứ Bát Tràng

Đất Sét là gì và Phương pháp xử lý đất sét truyền thống ra sao?

Theo chiêu thức này, đất sét sẽ được ngâm 4 bể chứa, có độ cao khác nhau. Bể thứ nhất có tên là bể đánh, đất sét thô được ngâm với nước tại đây. Thông thường, quy trình ngâm tại bể này hoàn toàn có thể lê dài tới 4 tháng. Các cấu trúc hạt của đất sét nguyên thủy sẽ bị vỡ ra do sự ảnh hưởng tác động của nước. Quá trình này làm đất sét bị phân rã ra hoặc theo ngôn từ địa phương là đất nát .Bể thứ hai là bể lọc hoặc bể lắng. Tại bể này, hàng loạt nguồn đất sét được lặng xuống đáy, tách trọn vẹn khỏi tạp chất vì chúng nổi lên trên. Người thợ làm gốm sẽ vớt bỏ hết phần tạp chất phía trên mặt phẳng là thu về cho mình phần đất sét nguyên chất .Tiếp đến là bể thứ ba, có tên gọi bể phơi. Thợ làm gốm sẽ phơi phần đất sét nguyên chất thu được từ bể thứ hai khoảng chừng 3 ngày trong bể này. Cuối cùng là bể thứ 4, tên gọi bể ủ. Tại bể này, những tạp chất và oxit sắt còn dư lại trong đất sét nguyên chất sẽ được khử hết qua giải pháp lên men. Ủ đất sét càng lâu, phần đất thu về chất lượng càng tốt. Sau này, đất sét được sử dụng để tạo ra sự đồ gốm sẽ đẹp và bền hơn .

Phương pháp hiện đại

Đây là chiêu thức tiện lợi, tiết kiệm chi phí thời hạn lẫn công sức của con người hơn nhiều so với cách truyền thống lịch sử. Với giải pháp này, chất lượng đồ gốm cũng được tăng lên đáng kể. Loại đất sét tự nhiên khi mang về sẽ được trộn theo tỉ lệ pha chế riêng. Đây là bí kíp làm nghề được những nghệ nhân giữ kín .Tất cả hỗn hợp đất sét khi được trộn xong sẽ đổ vào bình nghiền cùng lượng nước tương thích. Bình sẽ nghiền liên tục trong 24 – 48 giờ tùy khối lượng để tạo ra chất hồ. Sau đó, họ sẽ đem hồ vào thiết bị đặc biệt quan trọng để khử sắt. Hoàn thiện bước này, hồ được chuyển sang bể lắng để thu về đất sét nguyên chất có độ dẻo thiết yếu. Sử dụng giải pháp tân tiến cho ra lượng đất sét ở đầu cuối chứa ít tạp chất hơn truyền thống lịch sử .

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã hiểu hơn về đất sét là gì cũng như công dụng của chúng. Đất sét là một trong những nguyên liệu được sử dụng phổ biến để tạo nên những sản phẩm gốm sứ Bát Tràng chất lượng, nổi tiếng. Nếu muốn sở hữu cho gia đình mình hoặc mua đồ gốm làm quà tặng, bạn hãy liên hệ với gốm Bát Tràng Đoàn Trang nhé. 

Đây là tổng đại lý gốm Bát Tràng uy tín, nhiều mẫu mã phong phú, chất lượng tốt tại khu vực miền Nam. Chắc chắn bạn sẽ rất hài lòng về chất lượng loại sản phẩm cũng như dịch vụ tại Đoàn Quang. Liên hệ sớm với gốm Đoàn Quang để được tư vấn tương hỗ đơn cử bạn nhé .

Thông tin liên hệ

Gốm Bát Tràng Đoàn Quang

• Địa chỉ : 384 Hà Huy Giáp, Phường Thạnh Lộc, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh .
• Điện thoại : 0909 116 270 – 0913 769 770
• E-Mail : [email protected]