PHẦN MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quan sát hình 23.1, hãy cho biết mỗi động vật đó thuộc nhóm động vật không xương sống hay động vật có xương sống.

Lời giải tham khảo: 

 Động vật không xương sống: gồm có con bọ cạp, con gián.

 Động vật có xương sống: gồm có con bò, con thỏ.

 I. ĐẶC ĐIỂM NHẬN BIẾT ĐỘNG VẬT CÓ XƯƠNG SỐNG

Câu hỏi 1: Nêu điểm khác biệt giữa động vật không xương sống và động vật có xương sống

Lời giải tham khảo:

Câu hỏi 2: Lấy ví dụ về động vật có xương sống mà em biết

Lời giải tham khảo:

Ví dụ về các động vật có xương sống: gồm có mèo, chó, thỏ, sóc, hươu, voi, khỉ, cá, ếch, chim, thằn lằn,… 

II. SỰ ĐA DẠNG ĐỘNG VẬT CÓ XƯƠNG SỐNG

Câu hỏi 1: Nêu các đặc điểm giúp em nhận biết cá và kể tên một số loài cá mà em biết

Lời giải tham khảo:

Đặc điểm giúp nhận biết cá là: 

• Cá sống dưới nước, di chuyển nhờ vây và hô hấp bằng mang. 
• Cá là loài đẻ trứng. 
• Bộ xương cá có thể được làm bằng chất sụn hay chất xương.

Một số loại cá mà em biết là: cá rô phi, cá chép vàng, cá trắm, cá voi, cá trê, cá ngựa,…

Câu hỏi 2: Nêu vai trò của cá và lấy ví dụ các loài cá có ở địa phương tương ứng với từng vai trò

Lời giải tham khảo:

Câu hỏi 3: Giải thích thuật ngữ ” lưỡng cư”. Quan sát hình 23.5 nêu đặc điểm giống và khác nhau của các động vật trong hình.

Lời giải tham khảo:

Thuật ngữ ” lưỡng cư”: trong đó “lưỡng” là hai, “cư” là ở ⇒ “lưỡng cư” là có thể ở hai nơi trên cạn và dưới nước.

Đặc điểm giống và khác nhau của các động vật trong hình:

Câu hỏi 4: Lấy ví dụ về các lưỡng cư được dùng làm thực phẩm và lưỡng cư gây ngộ độc. 

Lời giải tham khảo:

Lưỡng cư được dùng làm thực phẩm: gồm có thịt ếch đồng là thực phẩm đặc sản, bột cóc dùng làm thuốc chữa suy dinh dưỡng ở trẻ em, nhựa cóc (thiềm tô) chế lục thần hoàn chữa kinh giật,…

Lưỡng cư gây ngộ độc: Người ăn phải nhựa, gan và trứng có thể bị ngộ độc và chết: cóc.. dưới da của lưỡng cư có tuyến chứa nọc độc nên khi con người ăn phải có thể dẫn đến bị ngộ độc đau bụng: cóc…

Câu hỏi 5: Nêu các đặc điểm giúp em nhận biết động vật thuộc lớp Bò sát. Kể tên một số loài bò sát mà em biết và nêu vai trò của chúng. 

Lời giải tham khảo:

Đặc điểm giúp nhận biết động vật thuộc lớp Bò sát là: 

• Thích nghi với đời sống trên cạn, có da khô, phủ vảy sừng, hô hấp bằng phổi. 
• Bò sát là loài động vật đẻ trứng.

Một số loài bò sát và vai trò của chúng:

• Có giá trị thực phẩm, dược phẩm, được tạo thành sản phẩm mỹ nghệ xuất khẩu: ba ba, rùa, đồi mồi,…
• Có ích trong nông nghiệp (tiêu diệt các loài sâu bọ, chuột): thằn lằn, rắn,…

Câu hỏi 6: Nêu tên và đặc điểm nhận biết các loài bò sát có trong hình 23.7

Lời giải tham khảo:

Hình 23.7.a: thằn lằn:

• Có 4 chân và tai ngoài. 
• Có đuôi và đôi khi chúng tự cắt đuôi để trốn khỏi kẻ thù. 
• Chiều dài của một con thằn lằn trưởng thành thường rơi vào khoảng một vài cm cho một số loại tắc kè hoa và tắc kè và khoảng gần 3 mét.

Hình 23.7.b: Rắn: 

• Ăn thịt, không chân và thân hình tròn dài (hình trụ), có vảy. 
• Rắn là động vật có xương sống, có màng ối, ngoại nhiệt với các lớp vảy xếp chồng lên nhau che phủ cơ thể.

Hình 23.7.c: Rùa: 

• Có mai lớn. 
• Có các vết gấn da sần ở cổ, rìa trước và trên mai có nhiều nốt sần

Hình 23.7.d: Cá sấu: 

• Có hàm dài, có nhiều răng lớn sắc, răng mọc trong lỗ chân răng.
• Trứng cá sấu có vỏ đá vôi bao bọc.

Câu hỏi 7: Nêu các đặc điểm giúp em nhận biết động vật thuộc lớp Chim Kể tên một số loài chim mà em biết

Lời giải tham khảo:

Đặc điểm giúp nhận biết động vật thuộc lớp Chim là: 

• Có lông vũ bao phủ, đi bằng hai chân, chi trước biến đổi thành cánh, đẻ trứng. 
• Đa số các loài chim có khả năng bay lượn, một số loài chim không có khả năng bay nhưng lại chạy nhanh, một số loài có khả năng bơi, lặn)

Một số loài chim mà em biết là: chim ưng, đà điểu, vịt, công, chim cánh cụt, chim nhạn, đại bàng,…

Câu hỏi 8: Mèo là một động vật thuộc lớp Động vật có vú, hãy quan sát hình 23.9 và nêu một số đặc điểm của mèo. 

Lời giải tham khảo:

Đặc điểm của mèo là: 

• Mèo được bao phủ khắp cơ thể bởi lông mao. 
• Có răng.
• Đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ.

Câu hỏi 9: Dựa vào những đặc điểm nhận biết động vật thuộc lớp Động vật có vú, hãy lấy ví dụ về một số động vật có vú ở nơi em sống.

Lời giải tham khảo:

Ví dụ về một số động vật có vú ở nơi em sống là: chó, mèo, thỏ, trâu, bò, lợn, dê…

Câu hỏi 10: Quan sát hình 23.1 mô tả hình thái và cho biết môi trường sống của các động vật có trong hình. 

Lời giải tham khảo:

Cá heo: da trơn, miệng dài, di chuyển bằng vây và đuôi, có khối lượng lớn.

⇒ Sống dưới nước.

Trâu: có khối lượng lớn, có 4 chân, đuôi dài, cơ thể được bao phủ bởi lớp lông mỏng, có sừng, ăn các loại thực vật, trâu thuộc loại động vật nhai lại. 

⇒ Sống trên cạn, trâu là vật nuôi.

Dơi: có kích thước nhỏ, chi trước biến đổi thành cánh da, ngón tay, trừ ngón một rất dài và căng màng da mỏng không lông. Màng da nối không chỉ chi trước với chi sau và cả chi sau với đuôi, có cơ ngực lớn.

Khỉ: Là loài động vật ăn tạp, nghĩa là chúng ăn thực vật lẫn động vật, có 3 cách di chuyển:

• Khi bước đi và chạy, khỉ sẽ sử dụng cả 2 tay và 2 chân. 
• Khi ở trên cây, chúng sẽ chỉ dùng 2 chi trước để chuyền từ cành cây này sang cành cây khác.
• Trong trường hợp di chuyển trên cây, cái đuôi của loài khỉ sẽ giúp chúng giữ thăng bằng rất tốt. 

Câu hỏi 11: Lập bảng về những đặc điểm nhận biết các lớp động vật có xương sống. Lập bảng về các vai trò và tác hại của động vật có xương sống và lấy các ví dụ minh họa

Lời giải tham khảo:

Lập bảng về những đặc điểm nhận biết các lớp động vật có xương sống. 

Lập bảng về các vai trò và tác hại của động vật có xương sống và lấy các ví dụ minh họa: