“Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam”. Điều có có thể nói rằng văn học Việt Nam cực kỳ đa dạng. Trong đó có đầy đủ các thể loại câu chữ, những thể loại văn bản khiến nhiều người dùng gặp rắc rối.

Trong quá trình tìm hiểu văn học nước nhà, bạn có được tiếp xúc qua với khái niệm nghị luận là gì? Tuy nhiên lại chưa thực sự rõ ràng về khái niệm này?

Vậy thì bài viết dưới đây ITQNU sẽ giải thích cho bạn cụ thể. Cũng như giúp các bạn tìm hiểu rỗ ràng về thể loại văn nghị luận dưới đây.

Khái niệm văn nghị luận là gì?

Văn nghị luận là một dạng văn viết, viết ra nhằm cung cấp cho người đọc một tư tưởng nào đó về sự vật, sự việc. Những đánh giá, xác lập trong văn nghị luận sẽ được triển khai cụ thể dưới từng luận điểm, luận cứ cụ thể, rành mạch.

Để có thể hiểu rõ hơn về thể loại văn học này, chúng tôi có đưa ra cho bạn một số đặc điểm như sau:

Luận điểm

Luận điểm là các ý kiến, quan điểm của bản thân người viết đối với một vấn đề cụ thể trong văn học hoặc xã hội. Luận điểm là ý chính bao trùm lên toàn bộ bài viết. Các luận điểm được triển khai gồm có: luận điểm xuất phát, khai triển, kết luận.

Luận cứ

Luận cứ là những lý lẽ và dẫn chứng cụ thể được đưa ra nhằm chứng minh luận điểm trên có tính chất đúng đắn, xác thực.

Cấu trúc một bài văn nghị luận

Để có được một bài văn nghị luận hoàn chỉnh. Bạn cần phải xây dựng cấu trúc bài văn cụ thể và đầy đủ. Một cấu trúc bài nghị luận bắt buộc gồm có:

1. Mở bài (đặt vấn đề)

Trong phần mở bài, bạn cần giới thiệu được các vấn đề, tầm ảnh hưởng của vấn đề trong xã hội hoặc văn học để thu hút người đọc, người nghe chú ý đến mình.

2. Thân bài (giải quyết vấn đề)

Sau khi nêu lên vấn đề, chúng ta cần triển khai giải quyết vấn đề một cách triệt để. Các lý lẽ, luận điểm, luận cứ sẽ liên tục xuất hiện trong thân bài để làm rõ vấn đề cần giải quyết.

3. Kết bài (kết thúc vấn đề)

Sau khi phân tích và thuyết phục người nghe bằng các luận điểm, luận cứ có tính xác thực. Chúng ta sẽ đi đến việc kết thúc vấn đề. Trong phần kết bài cần nêu rõ được ý nghĩa, tại sao chúng ta lại giải thích vấn đề đó.

Phương pháp lập luận thường dùng trong một bài văn nghị luận

Trong văn nghị luận, chúng ta sẽ áp dụng một số phương pháp luận dưới đây để tăng tính thuyết phục người nghe, người đọc. Gồm có:

1. Phương pháp chứng minh

Trong phương pháp chứng minh, chúng ta sẽ chỉ ra nguyên nhân vấn đề, lý do hiện tượng đó cần được giải thích. Việc chứng minh giúp người đọc tin tưởng vào luận điểm mà mình đã nêu ra.

2. Phương pháp phân tích

Phân tích là việc làm rõ từng chi tiết nhỏ nhất định trong bài. Trên một phương diện nào đó để có thể khiến cho người đọc tin tưởng. Các biện pháp thường được sử dụng trong phương pháp phân tích gồm có: nêu giả thiết, đối chiếu, chứng minh,…

3. Phương pháp giải thích

Chúng ta có thể chỉ ra các nguyên nhân, quy luật của hiện tượng cần lập luận. Giải thích là một phương pháp rất hay được lựa chọn vì nó làm sáng tỏ vấn đề một cách nhanh nhất.

4. Phương pháp tổng hợp

Nêu ra hàng loạt vấn đề sau đó tổng hợp và rút ra nhận xét chính xác và cụ thể nhất. Phương pháp này thường được đặt ở cuối bài viết nghị luận.

Một số điều cần biết về các dạng văn nghị luận xã hội

Trong văn nghị luận có chia thành một số dạng cụ thể như sau:

Nghị luận xã hội

Nghị luận xã hội là một dạng nghị luận phân tích về một hiện tượng trong cuộc sống. Các sự vật, hiện tượng cần nghị luận có ý nghĩa tiêu cực, tích cực, khen hay chê một vấn đề.

Trong nghị luận xã hội, bạn phải làm rõ được các sự việc, hiện tượng, phân tích được chúng có tác động như thế nào đến các mặt của đời sống. Từ góc độ cá nhân, bạn đưa ra những ý kiến, cảm nhận của riêng mình.

Nghị luận đạo lý, tư tưởng

Trong bài viết thường bàn đến vấn đề đạo đức của xã hội, phê phán những thứ gây suy tồi đạo đức, lối sống và tư tưởng của một số bộ phận hiện nay.

Bằng các phương pháp phân tích, chứng minh, đối chiếu,… bài văn sẽ dễ dàng nêu bật được tư tưởng của người viết.

Nghị luận văn học

Nghị luận văn học có bình luận về thơ, tác phẩm văn xuôi. Thống kê các nhận xét của bản thân về bài thơ, bài văn… Từ đó phân tích được lý tưởng mà nhà thơ muốn “thổi hồn” cho tác phẩm.

Trong nghị luận văn học, người làm văn sẽ thể hiện được những cảm xúc của bản thân như: xúc động, bồi hồi, cảm thán… đồng cảm hoặc chê trách với chính tác giả của tác phẩm.

Nghị luận tác phẩm truyện

Nghị luận về tác phẩm truyện là việc người viết trình bày những nhận xét, đánh giá về các nhân vật trong truyện. Mức độ ảnh hưởng của truyện trong cuộc sống. Bài văn nghị luận tác phẩm truyện phải có bố cục mạch lạc, rành mạch, chuẩn xác. Thì mới xem là thể hiện được ý tưởng của người viết nghị luận.

Văn nghị luận có thể coi là một thể loại văn viết khá khó đối với những người không chuyên văn. Tuy nhiên, nếu nắm và hiểu rõ được nó. Dạng văn này có tính ứng dụng rất cao trong thực tế.