IBAITAP: Thông qua truyện ngắn tác giả muốn nói với chúng ta điều gì? Những biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong bài là gì? Cùng ibaitap đến với bài học “Tinh thần thể dục” ngày hôm nay để cùng tìm hiểu nhé.

I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC TÁC PHẨM TINH THẦN THỂ DỤC

Được đăng trên tuần báo Tiểu thuyết thứ bảy số 251 được ra ngày 25/3/1939. Tác phẩm đã vạch trần rõ tính bịp bợm của phong trào thể dục thể thao mà thực dân Pháp cổ động nhằm đánh lạc hướng thanh niên.

II. TÓM TẮT TÁC PHẨM TINH THẦN THỂ DỤC

Quan trên sức giấy xuống bắt người dân trong xã Ngũ Vọng tập trung để lên sân vận động đá bóng, nhân dân trong xã Ngũ Vọng không ai muốn đi. Có người trốn chạy, người lo lót và người van xin để không phải đi xem. Lý trưởng phải đe dọa, lùng sục nhưng đến cuối cùng vẫn không đủ số người đi xem theo lệnh của quan trên. Cuộc dẫn người đi xem bóng đá như một cuộc bắt phu phen.

III. BỐ CỤC TÁC PHẨM TINH THẦN THỂ DỤC

Tác phẩm được chia thành 3 phần như sau:

• Phần 1 (từ đầu cho đến Lê Thăng): Giới thiệu lệnh của quan trên qua trát quan tới làng. 
• Phần 2 ( tiếp theo cho đến vâng): Những người bị bắt đi xem bóng đá van xin Lí trưởng.
• Phần 3 (còn lại): Cảnh lùng sục và bắt người đi xem bóng đá.

IV. HƯỚNG DẪN SOẠN TÁC PHẨM TINH THẦN THỂ DỤC

Câu 1: Bố cục và cách dựng truyện của Nguyễn Công Hoan trong truyện ngắn trào phúng này có gì đặc biệt? (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 177)

Lời giải chi tiết:

– Tác phẩm được chia thành 3 phần như sau:

• Phần 1 (từ đầu cho đến Lê Thăng): Giới thiệu lệnh của quan trên qua trát quan tới làng. 
• Phần 2 ( tiếp theo cho đến vâng): Những người bị bắt đi xem bóng đá van xin Lí trưởng.
• Phần 3 (còn lại): Cảnh lùng sục và bắt người đi xem bóng đá.

– Cách dựng truyện của Nguyễn Công Hoan thể hiện được sự mâu thuẫn và tính trào phúng giữa nội dung của phong trào thể dục thể thao do Pháp đề ra:

• Sự bắt ép, bắt bớ để hành hạ nhân dân để làm vừa lòng bọn thực dân.
• Xem bóng đá không trên tinh thần tự nguyện mà bị bắt đi như tù binh.
• Bọn hương lý thừa cơ bòn rút và bóc lột tiền của nhân dân.
• Tinh thần thể dục diễn ra trong cảnh lộn xộn và nhố nhăng của xã hội thối nát với nhiều bi kịch.

⇒ Nguyễn Công Hoan muốn người đọc thấy được cảnh đời éo le cùng số phận đáng thương của con người trong xã hội nực cười ấy.

Câu 2: Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện? Trên cơ sở của mâu thuẫn cơ bản đó, mâu thuẫn trào phúng riêng từng cảnh là gì? Phân tích truyện để làm rõ mâu thuẫn cơ bản và những mâu thuẫn riêng đó. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 177)

Lời giải chi tiết:

Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện là:

• Mâu thuẫn của chính quyền với những người dân nghèo.
• Sự khuếch trương của quan lại thực dân phong kiến với mong muốn được ở nhà lao động của người dân. 
• Sự lùng sục ráo riết của thực dân >< sự trốn tránh của người dân.

⇒ Chính mâu thuẫn đã tạo ra sự hài hước và bộc lộ được bản chất xảo trá cùng sự dã man của xã hội thực dân phong kiến.

– Mâu thuẫn trào phúng riêng của từng cảnh là:

• Anh Mịch thảm thiết quỳ lạy xin ông Lí tha cho để đi làm trừ nợ cho ông Nghị nhưng không được Ông Lí chấp thuận mà đáp lại là sự dọa dẫm và vô tình của ông Lí.
• Lệnh từ quan trên nghiêm ngặt oái ăm đã kéo theo sự khốn khổ của những người dân quê, tinh thần thể dục vui vẻ tới mức mà biết bao người phải khốn khổ vì nó.
• Bác gái Phô xin ông Lí tha cho chồng mình vì còn đang ốm nhưng đáp lại là lời “ốm gần chết cũng phải đi… lấy cớ ốm yếu mà không đi thì người ta đá bóng cho chó xem à.”
• Bà cụ Phó Bính hối cho quan ba hào khiến cho bọn ông Lí được dịp đục nước béo cò.
• Thằng Còn ốm trốn trong đống rơm cũng bị lôi ra với tình cảnh thảm hại, mất một buổi làm thì cháu với tôi nhịn đói.

⇒ Tất cả những hoàn cảnh éo le dở khóc dở cười ấy đã tạo nên tiếng cười mỉa mai bọn chính quyền thực dân phong kiến và lũ tay sai. Tác giả đã đồng cảm với những người dân nghèo, họ là nạn nhân của những tình thần thể dục thể thao lố bịch.

Câu 3: Hãy nêu ý nghĩa phê phán của truyện Tinh thần thể dục. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 177)

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa phê phán của tác phẩm là: 

• Xuất phát từ mâu thuẫn giữa việc phải đi cổ vũ giả tạo cùng thái độ chống trả quyết liệt của người dân làm nổi bật lên tiếng cười hài hước cùng sự châm biếm bản chất giả tạo, bịp bợm, lố lăng của chính quyền thực dân phong kiến.
• Truyện đã lột trần được bản chất và âm mưu của thực dân khi chúng bày ra những trò thực chất để đánh lạc hướng tinh thần cứu nước.