[Tóm Tắt] & [Soạn Bài]: Đồng chí

[ad_1]

I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC CỦA TÁC PHẨM “ĐỒNG CHÍ”

Bài thơ “Đồng chí” được viết vào đầu năm 1948, sau khi tác giả Chính Hữu cùng những đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc (thu đông 1947) đánh bại cuộc tiến công quy mô lớn của giặc Pháp trên chiến khu Việt Bắc.

II. BỐ CỤC CỦA TÁC PHẨM “ĐỒNG CHÍ”

Được chia thành 3 phần:

– Phần 1 (7 câu đầu tiên): Những cơ sở hình thành tình đồng chí.

– Phần 2 (11 câu tiếp theo): Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí giữa những người lính.

– Phần 3 (3 câu cuối cùng): Biểu tượng đẹp của tình đồng chí.

III. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI TÁC PHẨM “ĐỒNG CHÍ”

Câu 1: Dòng thơ thứ bảy có gì đặc biệt? Mạch cảm xúc và suy nghĩ trong bài thơ được triển khai thế nào trước và sau dòng thơ đó? (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 130)

Lời giải tham khảo:

– Dòng thứ bảy của bài thơ “Đồng chí” là một từ với hai tiếng “Đồng chí” có cấu tạo rất đặc biệt. Cả dòng thơ chỉ dùng một từ, hai tiếng và dấu chấm cảm: “Đồng chí!” Câu thơ mở ra mối quan hệ thiêng liêng giữa những người lính với nhau. Nó vang lên như một lời khẳng định, tựa như cái bắt tay thân thiết giữa những người chiến sĩ cách mạng dành cho nhau. Câu thơ như dấu gạch: đoạn trước là cơ sở, nguồn gốc của tình đồng chí còn đoạn sau là những biểu hiện cụ thể, cảm động và sức mạnh của tình đồng chí.

Câu 2: Cơ sở hình thành tình đồng chí của người lính là gì? (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 130)

Lời giải tham khảo:

Cơ sở hình thành tình đồng chí của người lính là:

– Bắt nguồn sâu xa từ sự tương đồng về cảnh ngộ và xuất thân:

“Quê hương anh nước mặn đồng chua

Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.”

Những người lính từ những miền quê nghèo khó hội tụ về chung đơn vị chính là cơ sở cùng chung giai cấp xuất thân của những chiến sĩ cách mạng.

– Cùng chung mục đích, lý tưởng chung mà họ từ mọi phương trời xa trên đất nước tập hợp lại trong hàng ngũ quân đội cách và trở nên thân quen với nhau.

– Tình đồng đội, đồng chí được nảy sinh từ việc cùng chung nhiệm vụ sát cánh bên nhau trong chiến đấu: “Súng bên súng, đầu sát bên đầu”.

– Tình đồng chí nảy nở và trở nên bền chặt qua những chia sẻ mọi gian lao cũng như niềm vui, đó là mối tình tri kỷ của những người bạn chí cốt có chung một chí hướng, mà tác giả đã miêu tả bằng một hình ảnh thật cụ thể, giản dị mà hết sức gợi cảm:

“Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ.”

Câu 3: Những biểu hiện cảm động của tình đồng chí làm nên sức mạnh tinh thần của những người lính cách mạng. Phân tích ý nghĩa, giá trị những chi tiết, hình ảnh đó. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 130)

Lời giải tham khảo:

– Tình đồng chí là sự cảm thông sâu sắc tâm tư, nỗi niềm sâu xa, thầm kín giữa những người lính với nhau:

“Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.”

Những người lính đi chiến đấu để lại sau lưng mình những gì quý nhất của quê hương: là ruộng nương, gian nhà, là giếng nước gốc đa… Từ “mặc kệ” cho thấy tư thế hiên ngang ra đi dứt khoát của người lính. Nhưng sâu trong lòng họ, vẫn luôn da diết nhớ về quê hương, ở ngoài mặt trận, họ vẫn nhớ về những hình ảnh thân thuộc nơi quê nhà.

– Tình đồng đội, đồng chí còn là cùng nhau chia sẻ những gian lao, thiếu thốn của cuộc đời người lính:

“Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi

Áo anh rách vai

Quần tôi có vài mảnh vá

Miệng cười buốt giá

Chân không giày

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.”

Những gian khổ, những thiếu thốn trong cuộc sống của người lính những năm tháng kháng chiến chống Pháp hiện lên đầy cụ thể và chân thực: áo rách, quần vá, chân không giày… sự từng trải của đời người lính được Chính Hữu miêu tả lại sự khổ sở khi bị những cơn sốt rét rừng hành hạ: người nóng sốt hầm hập đến mức ướt cả mồ hôi mà vẫn cứ ớn lạnh đến run người. Và nếu chưa từng trải qua thì cũng không thể nào biết được cái cảm giác của “miệng cười buốt giá”: trời buốt giá, môi miệng khô và nứt nẻ, nói cười cũng khó khăn, có khi nứt chảy cả máu. Thế nhưng những người chiến sĩ cách mạng vẫn cười dù gian khổ, bởi có hơi ấm và niềm vui của tình đồng đội, đồng chí luôn “thương nhau tay nắm lấy bàn tay”. Hơi ấm từ bàn tay, từ tấm lòng đã chiến  thắng cái giá lạnh của “chân không giày” và thời tiết “buốt giá”. Trong đoạn thơ “anh” và “tôi” luôn đi với nhau, có khi đứng chung trong cùng một câu thơ, khi thì sóng đôi trong từng cặp câu liền nhau. Cấu trúc ấy đã diễn tả sự gắn bó, chia sẻ giữa những người đồng đội.

Câu 4: Ba câu thơ cuối gợi lên cho em những suy nghĩ gì về người lính và cuộc chiến đấu? Hãy phân tích vẻ đẹp và ý nghĩa của hình ảnh trong những câu thơ ấy. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 130)

Lời giải tham khảo:

Ba câu cuối kết thúc bài thơ bằng những hình ảnh biểu tượng về tình đồng chí:

“Đêm nay rừng hoang sương muối

Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới

Đầu súng trăng treo.”

Nổi lên trên khung cảnh rừng đêm hoang vắng, lạnh lẽo là hình ảnh những người lính “đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới”. Đó là hình ảnh cụ thể của tình đồng chí sát cánh bên nhau trong những trận chiến. Họ đã “đứng cạnh bên nhau” giữa cái giá rét của rừng đêm, giữa cái căng thẳng của từng giây phút “chờ giặc tới”. Tình đồng chí đã sưởi ấm lòng họ, giúp những người lính của chúng ta vượt lên tất cả.

Câu thơ cuối cùng thật đặc sắc: “Đầu súng trăng treo”, đó là hình ảnh thật mà chính bản thân Chính Hữu đã nhận ra trong những đêm phục kích giữa rừng khuya. Đó còn là một hình ảnh độc đáo, có sức gợi liên tưởng phong phú, sâu xa, “Súng” là biểu tượng cho chiến tranh, cho hiện thực tàn khốc còn “Trăng” là biểu tượng cho vẻ đẹp yên bình, mơ mộng và lãng mạn. Hai hình ảnh “súng” và “trăng kề bên nhau tạo nên một biểu tượng đẹp về cuộc đời người lính mà thực tại mà mơ mộng. Hình ảnh “súng” và “trăng ấy mang được cả đặc điểm của thơ ca kháng chiến – một nền thơ ca giàu chất hiện thực và giàu cảm hứng lãng mạn. Vì vậy mà câu thơ này đã được tác giả Chính Hữu chọn làm nhan đề cho cả một tập thơ – tập thơ “Đầu súng trăng treo”.

Câu 5: Theo em, vì sao tác giả lại đặt tên cho bài thơ về tình đồng độc của những người lính là Đồng chí? (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 130)

Lời giải tham khảo:

Bài thơ viết về tình đồng đội giữa những người chiến sĩ cách mạng được tác giả đặt tên “Đồng chí” ý chỉ những người cùng chung chí hướng, lý tưởng, cùng tình yêu nước. Đây cũng là cách xưng hô của những người trong cùng một đoàn thể cách mạng. 

Câu 6: Qua bài thơ này, em có cảm nhận gì về hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ thời kháng chiến chống Pháp? (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 130)

Lời giải tham khảo:

Qua bài thơ “Đồng chí”  hiện lên vẻ đẹp bình dị mà cao cả của người lính cách mạng. Cụ thế là những anh bộ đội cụ Hồ những ngày đầu cuộc kháng chiến chống Pháp:

– Đều xuất thân nghèo khó nhưng giàu lòng yêu nước, tinh thần kháng chiến.

– Những người lính cách mạng sẵn sàng hy sinh hạnh phúc cá nhân vì sự nghiệp kháng chiến.

– Trong hoàn cảnh hiểm nguy, thiếu thốn mọi mặt của cuộc chiến nhưng họ vẫn lạc quan, chia sẻ và giúp đỡ nhau mọi khó khăn. Sáng ngời trong họ là tinh thần đồng đội và ý chí quyết tâm đánh giặc.

– Điều đẹp đẽ và thiêng liêng nhất là giữa những người chiến sĩ cách mạng luôn có sự đoàn kết, đồng cam cộng khổ với nhau.

IV.LUYỆN TẬP

Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về đoạn cuối bài thơ (ba câu cuối)

Lời giải tham khảo:

– Trong bức tranh ấy nổi bật lên ba hình ảnh gắn liền với nhau: người lính, khẩu súng, vầng trăng. Trong cảnh rừng hoang sương muối, những người chiến sĩ đứng kề bên nhau chờ giặc tới. Sức mạnh của tình đồng đội giúp họ vượt qua mọi khó khăn và gian khổ. Bên cạnh họ còn có vầng trăng làm bạn.

– Hình ảnh “đầu súng trăng treo” còn mang ý nghĩa biểu tượng, gợi ra những liên tưởng phong phú, hình ảnh “súng” và “trăng kề bên nhau tạo nên một biểu tượng đẹp về cuộc đời người lính mà thực tại mà mơ mộng. 

[ad_2]

Related Posts

🎓 GIÁO DỤC

[ad_1] Đánh giá bài viết post ContentsI. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC CỦA TÁC PHẨM “ĐỒNG CHÍ”II. BỐ CỤC CỦA TÁC PHẨM “ĐỒNG CHÍ”III. HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI…

🎓 HỌC TẬP © ❓ HỌC TẬP LÀ GÌ ? ❓ HỌC TẬP ĐỂ LÀM GÌ ?

[ad_1] Tập trung 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng trên người, 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng dưới người, 🍀 ​Tất cả do…

GIỚI THIỆU GIA ĐÌNH BẰNG TIẾNG PHÁP

[ad_1] Thành viên trong gia đình Tiếng Pháp là 1 trong những tiếng khá được thông dụng hiện nay trên thế giới. Và ở Việt Nam cũng…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

Leave a Reply