[TÓM TẮT] & [SOẠN BÀI] CHÍ PHÈO PHẦN II: TÁC PHẨM

[ad_1]

IBAITAP: Để có thể hiểu và phân tích được các nhân vật, đặc biệt là nhân vật Chí Phèo và biết được thông qua đó giá trị hiện thực cùng giá trị nhân đạo Nam Cao muốn cho chúng ta thấy là gì? Những biện pháp nghệ thuật mà tác giả sử dụng trong bài gồm những gì? Cùng ibaitap đến với bài học “Chí Phèo – Phần II: Tác phẩm” hôm nay để cùng tìm hiểu nhé.

I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC TÁC PHẨM CHÍ PHÈO

Được sáng tác dựa trên một con người có thật, ở làng Đại Hoàng (quê của Nam Cao). Trên cơ sở ấy ông đã hư cấu và sáng tạo nên câu chuyện về cuộc đời của Chí Phèo tạo nên bức tranh hiện thực về xã hội trước cách mạng tháng 8. Truyện được sáng tác vào năm 1941 đến năm 1946 được in lại trong tập Luống Cày.

II. TÓM TẮT TÁC PHẨM CHÍ PHÈO

Truyện kể về Chí Phèo vốn là đứa trẻ bị bỏ hoang trong một lò gạch cũ và được dân làng nhặt về truyền tay nuôi lớn. Vào năm 20 tuổi Chí Phèo đến nhà Bá Kiến làm canh điền sau đó bị Bá Kiến vu oan và phải ngồi tù. Hắn ở tù bảy năm khi được trở về thì biến thành 1 con người hoàn toàn khác. Lúc nào hắn cũng say mèn mà hễ cứ say là lại đến nhà Bá Kiến chửi bới, rạch mặt để ăn vạ. Chính Bá Kiến đã biến Chí Phèo thành tay sai chuyên đi đâm thuê chém mướn. Chí Phèo đã trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại ai ai cũng khiếp sợ. Cuộc đời của hắn chưa lúc nào tỉnh cho đến khi hắn gặp Thị Nở và ăn nằm với nàng. Đến nửa đêm hắn đau bụng và nôn mửa sáng hôm sau Thị Nở nấu cho hắn một bát cháo hành. Chính bát cháo hành ấy đã khiến hắn khao khát trở về cuộc sống lương thiện và muốn được chung sống cùng Thị Nở. Một lần nữa hắn lại bị đạp xuống vực thẳm vì bà cô của Nở không đồng ý,  hắn tuyệt vọng lại uống rượu rồi cầm dao đi đến nhà Bá Kiến đòi lương thiện. Hắn đâm chết Bá Kiến rồi tự tử, khi Thị Nở nghe được tin hắn chết nhìn xuống bụng và nghĩ đến lò gạch.

III. BỐ CỤC TÁC PHẨM CHÍ PHÈO

Truyện được chia thành 3 phần như sau:

  • Phần 1(Từ đầu cho đến không ai biết): Sự xuất hiện của Chí Phèo và những tiếng chửi. 
  • Phần 2 (tiếp theo cho đến nhà đun nước mau lên): Chí phèo bị lừa và mất hết nhân tính.
  • Phần 3 (còn lại): Sự thức tỉnh và ý thức về bi kịch cuộc đời của Chí Phèo.

IV. HƯỚNG DẪN SOẠN TÁC PHẨM CHÍ PHÈO

Câu 1: Cách vào truyện của Nam Cao độc đáo như thế nào? Hãy nêu ý nghĩa tiếng chửi của nhân vật Chí Phèo trong đoạn văn mở đầu thiên truyện. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 155)

Lời giải chi tiết:

– Tác giả đã mở đầu câu chuyện bằng tình huống rất độc đáo và ấn tượng đó là cảnh: Chí Phèo vừa đi vừa chửi nhưng lạ lùng thay lại không có ai chửi lại hắn và cũng chẳng có ai nghe hắn chửi. Hắn chửi bới bâng quơ: chửi đời, chửi trời, chửi cả làng Vũ Đại, chửi cả những ai không chửi lại hắn và chửi cả đứa nào sinh ra mình. Có người nói hắn chửi vì hắn say không thể làm chủ được bản thân nhưng thực chất trong con người của Chí cái say và cái tỉnh vẫn đang đan xen nhau cùng tồn tại một cách song song.

– Tiếng chửi của Chí Phèo chính là sự phản ứng của hắn trước cuộc đời đầy bất hạnh.

  • Bộc lộ tâm trạng bất mãn đến tột độ của một con người ý thức được rằng mình đã bị ruồng bỏ ra khỏi xã hội. Những tiếng chửi vô nghĩa không được xã hội đón nhận mà cũng chẳng có ai lắng nghe. Khi đã mất đi quyền làm người thì mọi tiếng chửi rủa, than khóc hay cả sự tỉnh táo hoặc say xỉn đều vô nghĩa. Hắn thích kêu làng kêu xóm đối với họ thì những tiếng kêu ấy lập tức gây được sự chú ý của mọi người nhưng đối với hắn thì khác, cùng lắm là chỉ làm cho Thị Nở kinh ngạc còn dân làng vẫn không ai động dạng mà đáp lại hắn chỉ có lũ chó xôn xao trong xóm.
  • Tiếng chửi ấy thể hiện khát khao muốn được giao tiếp với mọi người của Chí Phèo nhưng đáp lại hắn chỉ có tiếng sửa của 3 con chó dữ.

⇒ Chí Phèo đã hoàn toàn bị gạt ra khỏi cuộc sống của con người, những chi tiết này đã cho ta thấy kiếp sống cô độc của người nông dân bị tha hóa, bị xã hội ruồng bỏ và không còn tư cách để làm người.

Câu 2: Việc gặp gỡ Thị Nở đã có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc đời Chí Phèo? Những gì đã diễn ra trong tâm hồn Chí Phèo sau cuộc gặp gỡ đó. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 155)

Lời giải chi tiết:

Sau khi gặp được Thị Nở cuộc đời Chí Phèo đã có những bước ngoặt:

  • Ban đầu khi gặp Thị Nở hắn chỉ đơn giản là một thằng say ngứa ngáy da thịt và hai người ân ái với nhau, sau đó hắn đau bụng Thị Nở đã dìu hắn vào nhà rồi tìm manh chiếu rách đắp cho hắn.
  • Hôm sau hắn tỉnh dậy và cảm thấy lòng bâng khuâng khi nghe được những âm thanh quen thuộc của sự sống.

– Ý nghĩa trong cuộc gặp gỡ của Chí Phèo và Thị Nở:

  • Đó chính là giây phút mà Chí Phèo muốn được quay trở lại làm người và mong muốn được sống hạnh phúc. 
  • Chính sự quan tâm, chăm sóc của Thị Nở (người đàn bà xấu xí, khốn khổ) đã khơi dậy lên bản tính lương thiện vốn bị chèn ép từ lâu trong con người Chí Phèo.
  • Nam Cao đã thể hiện được tư tưởng nhân đạo sâu sắc đối với hình tượng người nông dân bị tha hóa qua chi tiết gặp gỡ của Chí Phèo và Thị Nở.
  • Thị Nở đã giúp Chí Phèo tỉnh táo và nhìn lại cuộc đời trong quá khứ, hiện tại, tương lai, khiến hắn ước mơ có một gia đình nhỏ và một cuộc sống giản dị.
  • Chí Phèo đã ý thức được sự cô độc cùng sự bất hạnh của cuộc đời mình, hắn khát khao được sống cuộc đời của một con người.

Câu 3: Phân tích diễn biến tâm trạng của Chí Phèo sau khi bị Thị Nở từ chối chung sống. Vì sao Chí Phèo có hành động thật dữ dội, bất ngờ như vậy? (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 155)

Lời giải chi tiết:

– Con đường để trở lại làm người của Chí Phèo vừa được mở ra đã bị chặn lại khi Thị Nở từ chối hắn, hắn lại rơi vào bi kịch tâm hồn đau đớn, bi kịch không được công nhận là con người.

⇒ Hắn khóc cho sự uất nghẹn, khóc cho chính số phận và cuộc đời khát khao lương thiện của một con quỷ dữ. Tâm trạng của hắn cực kỳ phẫn uất và bế tắc trước kẻ thù suốt của cuộc đời mình, điều này đã thể hiện bản chất tốt đẹp của con người và sự khao khát được lương thiện.

– Trong tột cùng của sự bế tắc, hắn càng thấm thía hơn tội ác của kẻ đã cưới đi dung mạo và sự lương thiện của mình, biến mình thành con “quỷ” của làng Vũ Đại. Chí Phèo xách dao đi nhưng không phải đến nhà bà cô của Thị Nỡ như đã nghĩ mà là đến nhà Bá Kiến kẻ đã gây ra bao bất hạnh trong cuộc đời của hắn. Khác với những lần trước hắn đòi Bá Kiến trả lại cho hắn thứ quý giá nhất mà hắn đã mất từ lâu đó chính là được làm người lương thiện.

⇒ Chí Phèo đã nhận ra được kẻ thù của mình chính là Bá Kiến, chính Bá Kiến đã đẩy hắn vào những bi kịch đầy đau đớn này. 

– Nhưng làm sao có thể trở về được làm người lương thiện? Hắn đã chọn cách giải quyết duy nhất có thể làm được đó là chính tay giết chết kẻ đã gây ra cho cuộc đời mình biết bao đau khổ và đồng thời cũng xuống tay tự kết liễu cuộc sống của chính mình. Hắn đâm chết Bá Kiến không phải vì hắn sau mà là vì hắn đã hiểu rõ được nguồn gốc bi kịch của cuộc đời mình.

⇒ Cái chết của Chí Phèo đã tố cáo được xã hội thực dân nửa phong kiến đẩy người nông dân lương thiện vào đường cùng, lưu manh hóa và đẩy họ vào chỗ chết.

Câu 4: Qua hình tượng Chí Phèo, hãy làm rõ nghệ thuật điển hình hóa của Nam Cao. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 155)

Lời giải chi tiết:

Nghệ thuật điển hình hóa nhân vật của Nam Cao qua hình tượng Chí Phèo là:

  • Chí Phèo là hiện tượng có tính quy luật trong xã hội đương thời của tình trạng bị đè nén và áp bức trước cách mạng tháng tám.
  • Người dân lao động bị lưu manh hóa, từ những người hiền lành dần trở nên mất nhân tính.
  • Miêu tả sắc sảo, tinh tế tâm lý nhân vật và đi sâu vào bộc lộ nội tâm diễn tả những chuyển biến phức tạp trong cuộc sống. 
  • Nam Cao đã thành công xây dựng nhân vật Chí Phèo bị tha hóa và bị ruồng bỏ khỏi xã hội, qua đây tác giả cũng muốn thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc cùng tấm lòng yêu thương, trân trọng con người khốn khổ.
  • Chí Phèo là một nhân vật hiện lên sắc nét vừa có ý nghĩa tiêu biểu vừa hết sức sinh động và có trạng thái tâm lý phức tạp.

Câu 5: Ngôn ngữ kể chuyện của tác giả và ngôn ngữ nhân vật trong truyện ngắn này có gì đặc sắc? (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 155)

Lời giải chi tiết:

Ngôn ngữ kể chuyện trong tác phẩm sống động, điêu luyện, nghệ thuật và gần với lời ăn tiếng nói hằng ngày:

  • Giọng điệu của tác giả biến hóa đan xen lẫn nhau.
  • Nam Cao có khả năng hòa nhập nhiều vai và chuyển đổi điểm nhìn của mình, trần thuật.
  • Sự am hiểu về ngôn ngữ sống một cách chung chung và nắm vững dạng thức sống của từng loại ngôn ngữ.
  • Nam Cao đã sử dụng ngôn ngữ có cả khẩu khí và cú pháp lẫn “phong cách học” từ lối tu từ học của nó.

Câu 6: Tư tưởng nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của Nam Cao qua truyện ngắn này? (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 155)

Lời giải chi tiết:

Tư tưởng nhân đạo sâu sắc, mới mẻ mà Nam Cao thể hiện qua truyện là ở chỗ ông đã phát hiện ra và ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của người lao động ngay khi tưởng như họ đã bị cái xã hội tàn ác cướp đi mất cả bộ mặt lẫn linh hồn người. 

V. LUYỆN TẬP 

Câu 1: Trong truyện ngắn Đời thừa, Nam Cao viết: “Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi, và sáng tạo những cái gì chưa có”.

Với những hiểu biết về sự nghiệp sáng tác Nam Cao, anh (chị) hãy phát biểu ý kiến về quan điểm nghệ thuật nói trên. (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 156)

Lời giải chi tiết: 

Ý kiến trên đã khẳng định yêu cầu hết sức quan trọng với các tác phẩm văn chương hay rộng hơn là các tác phẩm nghệ thuật cùng người nghệ sĩ phải sáng tạo và phát hiện ra những cái mới. Đây là một ý kiến hoàn toàn đúng vì nó phản ánh được bản chất của nghệ thuật và được nhiều người thừa nhận, khẳng định theo những cách diễn đạt khác nhau. Nam Cao ở đây dã diễn đạt điều đó một cách ngắn gọn bằng những liên tưởng hàm súc và giàu hình ảnh. Nhìn vào sự nghiệp sáng tác của ông chúng ta có thể thấy ông đã thực hiện điều này một cách nghiêm túc. Các sáng tác của Nam Cao trước cách mạng hình ảnh những người nông dân và những người trí thức đều mang những nét riêng biệt không lẫn với các tác giả khác. Con đường sáng tạo nghệ thuật của Nam Cao là con người của một người không bao giờ muốn lặp lại mình đó là con người luôn muốn làm mới mình.

Câu 2: Vì sao truyện ngắn Chí Phèo được coi là một kiệt tác của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại? (SGK Ngữ văn 11 tập 1- trang 156)

Lời giải chi tiết: 

Truyện ngắn Chí Phèo được coi là một kiệt tác của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại vì nó là tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc, độc đáo, mới mẻ. Hơn nữa nó còn được thể hiện bằng nghệ thuật bậc thầy trong cách xây dựng nhân vật, lối kết cấu, xây dựng cốt truyện và cách sử dụng ngôn ngữ. Với những thành công đó truyện ngắn Chí Phèo xứng đáng là một tác phẩm lớn của nền xuôi hiện đại Việt Nam.

[ad_2]

Related Posts

🎓 GIÁO DỤC

[ad_1] Đánh giá bài viết post ContentsI. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC TÁC PHẨM CHÍ PHÈOII. TÓM TẮT TÁC PHẨM CHÍ PHÈOIII. BỐ CỤC TÁC PHẨM CHÍ PHÈOIV….

🎓 HỌC TẬP © ❓ HỌC TẬP LÀ GÌ ? ❓ HỌC TẬP ĐỂ LÀM GÌ ?

[ad_1] Tập trung 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng trên người, 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng dưới người, 🍀 ​Tất cả do…

GIỚI THIỆU GIA ĐÌNH BẰNG TIẾNG PHÁP

[ad_1] Thành viên trong gia đình Tiếng Pháp là 1 trong những tiếng khá được thông dụng hiện nay trên thế giới. Và ở Việt Nam cũng…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

Leave a Reply