IBAITAP: Văn bản cho em thêm hiểu biết như thế nào về quê hương, đất nước cũng như con người Việt Nam? Biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong bài là gì? Hãy cùng ibaitap tìm hiểu qua bài học hôm nay nhé.

I. CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu 1: Nếu chọn một hình ảnh làm biểu tượng cho Việt Nam, em sẽ chọn hình ảnh nào? Vì sao? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 66)

Lời giải chi tiết:

Nếu chọn một hình ảnh làm biểu tượng cho Việt Nam em sẽ chọn hình ảnh bông hoa sen. Vì đây là loài hoa nổi bật của Việt Nam với sự giản dị cùng sự thanh tao. Nó giống như phẩm chất của con người Việt Nam “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.

Câu 2: Em biết bài thơ hoặc bài hát nào về quê hương? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 66)

Lời giải chi tiết:

Những bài hát em biết về về hương là: Hãy đến với con người Việt Nam, Quê hương Việt Nam….

Những bài thơ em biết về về hương là: Quê hương, Việt Nam quê hương ta.

II. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu 1: Tám dòng thơ này giúp em hình dung gì về phong cảnh và con người Việt Nam? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 67)

Lời giải chi tiết:

Tám dòng thơ đã giúp em hình dung về phong cảnh cùng con người Việt Nam: 

• Phong cảnh Việt Nam rất bình dị, gần gũi và thân quen nhưng cũng không kém phần trù phú.
• Con người Việt Nam cần cù trong sản xuất, gan dạ và anh hùng trong chiến đấu. Họ đã chịu biết bao đau thương, trải qua bao cuộc chiến tranh ác liệt và những mất mát hy sinh nhưng họ vẫn sáng ngời những phẩm chất đẹp đẽ.

Câu 2: Những dòng thơ này gợi cho em nghĩ đến đặc điểm nào của truyền thống dân tộc? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 67)

Lời giải chi tiết:

Những câu thơ đã gợi cho em nghĩ đến truyền thống anh hùng và sự anh dũng của nhân dân ta trong đấu tranh. Những người dân hiền lành nhỏ bé ấy khi có kẻ thù xâm lăng họ sẵn sàng vùng lên chiến đấu bảo vệ đất nước.

III. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu 1: Em hãy chỉ ra cách gieo vần và ngắt nhịp của bốn dòng thơ đầu. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 67)

Lời giải chi tiết:

Bốn dòng thơ đầu được gieo vần như sau: ơi-trời; hơn-rờn-sơn. 

Cách ngắt nhịp của bốn câu thơ đầu như sau: Nhịp 2/2/2 ( câu 1,3), nhịp 2/2/2/2 (câu 2,4).

Câu 2: Trong văn bản tác giả tập trung miêu tả những hình ảnh nào tiêu biểu của con người Việt Nam và nói đến những vẻ đẹp nào của quê hương? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 67)

Lời giải chi tiết:

– Trong văn bản tác giả tập trung miêu tả hình ảnh tiêu biểu của con người Việt Nam là: những người lao động cần cù, chịu khó. Những người có truyền thống đấu tranh bất khuất và tấm lòng chung thủy cùng sự tài hoa.

– Vẻ đẹp của quê hương được tác giả miêu tả qua: cánh đồng lúa, cánh cò, núi đồi và dãy núi bao la, mênh mông. Đây là những vùng thiên nhiên trù phú, tươi đẹp và che chắn cho người Việt từ bao đời.

Câu 3: Tìm và nêu tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ đặc sắc mà tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc quê hương trong bốn dòng thơ đầu. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 67)

Lời giải chi tiết:

– Trong bốn dòng thơ đầu tác giả đã sử dụng các biện pháp tu từ là:

• Biện pháp nhân hoá: Việt Nam đất nước ta ơi.
• Biện pháp so sánh không ngang bằng: Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn.
• Biện pháp liệt kê : biển lúa, cánh cò, mây mờ.

⇒ Việc sử dụng các biện pháp tu từ trên có tác dụng làm cho hình ảnh đất nước thêm gần gũi, thân quen và làm tăng mức độ của đất trời Việt Nam không đâu sánh bằng, từ đó toát lên vẻ đẹp của quê hương đất nước.

Câu 4: Tìm và nêu tác dụng của hình ảnh, từ ngữ đặc sắc được dùng để khắc hoạ vẻ đẹp của con người Việt Nam trong đoạn thơ còn lại. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 68)

Lời giải chi tiết:

Những hình ảnh, từ ngữ đặc sắc được dùng để khắc hoạ vẻ đẹp của con người Việt Nam trong đoạn thơ là:

• Vất vả in sâu, áo nâu nhuộm bùn ⇒ nói lên sự vất vả và cần cù trong lao động.
• “Chịu nhiều đau thương, chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên, đạp quân thù xuống đất đen” ⇒ nói lên sự anh hùng, mạnh mẽ và kiên cường trong chiến đấu.
• “Súng gươm vứt bỏ lại hiền hơn xưa” ⇒ khi họ trở về với cuộc sống thực tại lại hiền lành và chịu thương chịu khó
• “Yêu ai yêu trọn tấm lòng thuỷ chung, tay người như có phép tiên, trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ” ⇒ nói lên sự thủy chung, khéo léo và chăm chỉ.

Câu 5: Tình cảm của tác giả đối với quê hương, đất nước được thể hiện như thế nào trong văn bản? Hãy chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện trực tiếp tình cảm ấy. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 68)

Lời giải chi tiết:

Tình cảm của tác giả đối với quê hương đất nước được thể hiện trong văn bản là:

• Sự tự hào về quê hương đất nước qua những khung cảnh thiên nhiên cũng như văn hoá và con người (mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn, Quê hương biết mấy thân yêu).
• Sự đồng cảm với những hy sinh vất vả của những người dân (bao nhiêu đời đã chịu nhiều đau thương, mặt người vất vả in sâu).

⇒  Ta thấy được tình cảm yêu mến, quý trọng và tự hào của tác giả đối với dân tộc và những gì mà cha ông đã dựng xây cho Tổ quốc.

Câu 6: Văn bản gợi cho em suy nghĩ và cảm xúc gì về con người và cảnh sắc quê hương? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 68)

Lời giải chi tiết:

Văn bản đã gợi cho em suy nghĩ và cảm xúc về một đất nước Việt Nam với nhiều cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng, giàu sức sống và những con người cần cù, chịu khó trong lao động, anh hùng, kiên cường trong chiến đấu và hiền lành, chăm chỉ và thủy chung trong cuộc sống đời thường.