IBAITAP: Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là gì? Lời kể của mỗi nhân vật trong truyện có gì khác nhau? Cách để tóm tắt được một văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính? Cùng ibaitap tìm hiểu bài học “Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính” hôm nay nhé.

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH

Tham khảo SGK trang 120.

II. CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH

Anh (chị) đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy và thực hiện những yêu cầu dưới đây:

a) Xác định những nhân vật chính của truyện.

b) Tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương.

c) Tiếp tục tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu.

d) Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

Lời giải chi tiết:

a. Nhân vật chính trong truyện gồm: An Dương Vương,  Mị Châu và Trọng Thủy.

b. Tóm tắt truyện theo nhân vật An Dương Vương.

An Dương Vương nước Âu Lạc tên là Thục Phán, nhà vua cho xây Loa Thành ở đất Việt Thường nhưng cứ đắp đến đâu là lại đổ đến đó. Nhờ có sự giúp đỡ của thần Kim Quy mà nửa tháng sau nhà vua đã xây xong thành. Thần Kim Quy còn tặng cho người chiếc vuốt để làm lẫy nỏ chống giặc ngoại xâm. Triệu Đà mang quân xâm lược nhưng An Dương Vương có thành trì kiên cố lại có nỏ thần trợ giúp nên đã dành chiến thắng. Một thời gian sau, Triệu Đà đưa con trai là Trọng Thủy sang cầu hôn Mị Châu và xin được ở rể nhằm đánh tráo nỏ thần. Lợi dụng Mị Châu, Trọng Thủy đã đánh tráo được nỏ thần và mang về Triệu Đà. Sau khi có nỏ thần Triệu Đà mang quân sang xâm lược nước ta nhưng An Dương Vương cậy có nỏ thần nên đã chủ quan và bị thất thủ. Nhà vua đem theo Mị Châu chạy trốn về phía Nam. Trên đường bỏ trốn Mị Châu rắc lông ngỗng làm dấu, chạy tới bãi biển thần Kim Quy hiện lên và nói kẻ phản bội chính ở sau lưng nhà vua. An Dương Vương rút gươm chém đầu Mị Châu rồi xuống biển cùng thần Kim Quy.

c.  Tóm tắt truyện theo nhân vật Mị Châu.

Mị Châu là con gái của An Dương Vương, nàng được gả cho Trọng Thủy con trai của Triệu Đà- kẻ thù của Âu Lạc. Lợi dụng sự ngây thơ và cả tin của nàng Trọng Thủy đã đánh cắp nỏ thần và mang về Triệu Đà. Triệu Đà mang quân xâm lược, An Dương Vương mất nỏ thần nên đã bại trận. Nhà vua cưỡi ngựa đem theo Mị Châu chạy trốn xuống phía Nam. Trên đường Mị Châu rắc lông ngỗng làm dấu cho Trọng Thủy. Tới bên bờ biển thần Kim Quy hiện lên và nói Mị Châu chính là kẻ phản bội. An Dương Vương tức giận rút gươm chém đầu Mị Châu. Trước khi chết nàng khấn nguyện rằng nếu lòng nàng trong sạch thì chết xin biến thành châu ngọc, máu của nàng trai sò ăn đều hóa thành ngọc. Sau này vì nhớ thương Mị Châu mà Trọng Thủy đã nhảy xuống giếng mà chết, đời sau khi lấy nước giếng rửa ngọc trai thì ngọc lại càng thêm sáng.

d. Cách tóm tắt được văn bản tự sự theo nhân vật chính là:

• Đọc kĩ văn bản và xác định được nhân vật chính.
• Lựa chọn các sự việc chính liên quan đến các nhân vật.
• Tóm tắt lời nói, hành động và tâm trạng của nhân vật phải dựa theo diễn biến của sự việc.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: (SGK Ngữ văn 10 tập 1- trang 121)

a. Xác định phần tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương trong đoạn trích (2). Mục đích tóm tắt ở (1) và (2) có gì khác nhau.

b. Cách tóm tắt ở (1) và (2) khác nhau như thế nào, vì sao?

Lời giải chi tiết: 

a. Mục đích tóm tắt ở văn bản 1 và 2 có điểm khác nhau là:

• Văn bản 1 mục đích tóm tắt nhằm ghi nhớ tác phẩm hoặc làm tài liệu khi cần thiết.
• Văn bản 2 mục đích tóm tắt để minh họa cho luận điểm trong bài.

b. Cách tóm tắt ở văn bản 1 và 2 khác nhau là:

• Văn bản 1: tóm tắt dựa vào toàn bộ diễn biến của câu chuyện.
• Văn bản 2: tóm tắt một phần chứ không tóm tắt toàn bộ.

Câu 2: Tóm tắt Truyện An  Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ theo nhân vật Trọng Thuỷ. (SGK Ngữ văn 10 tập 1- trang 122)

Lời giải chi tiết: 

Trọng Thủy là con trai của Triệu Đà, Triệu Đà đã mang quân xâm lược Âu Lạc mấy lần nhưng đều thất bại. Triệu Đà bèn lấy cớ làm hòa đưa Trọng Thủy sang cầu hôn Mị Châu để điều tra bí mật của kẻ thù. Lợi dụng Mị Châu nên Trọng Thủy đã thành công đánh tráo nỏ thần và mang về Triệu Đà. Khi từ biệt Trọng Thủy còn hỏi Mị Châu nếu hai bên có giao chiến thì phải làm sao? Mị Châu nói rằng sẽ rắc lông ngỗng làm tín hiệu để tìm nhau. Nhờ có nỏ thần là Triệu Đà đã thành công đánh bại Âu Lạc. Mị Châu cùng An Dương vương chạy trốn về phía Nam nhưng Trọng Thủy đã đi theo vết lông ngỗng đuổi theo. Khi đến trước biển thấy xác Mị Châu, Trọng Thủy ôm nàng về an táng. Vì nhớ thương Mị Châu nên đã ảo tưởng ra hình bóng Mị Châu dưới giếng nên Trọng Thủy đã lao đầu xuống giếng chết. Người đời sau tương truyền rằng nếu lấy ngọc đem rửa xuống giếng nước đó thì ngọc sẽ trở nên sáng đẹp hơn.

Câu 3: Tóm tắt truyện Tấm Cám theo nhân vật Tấm. (SGK Ngữ văn 10 tập 1- trang 122)

Lời giải chi tiết: 

Tấm mồ côi cha từ nhỏ nên phải sống với dì ghẻ và đứa em cùng cha khác mẹ. Mẹ con Cám luôn bắt Tấm làm những việc bẩn thỉu, nặng nhọc. Một lần đi bắt cá, Cám đã lừa Tấm là lấy hết tôm cá của Tấm chỉ còn xót lại một con cá Bống. Nhờ có Bụt nên Tấm đã mang con cá về nuôi nhưng bị mẹ con Cám ăn thịt mất. Khi nhà vua mở hội mẹ con Cám ăn diện đi dự hội và bắt Tấm ở nhà nhặt thóc với gạo bị trộn lẫn ra. Nhờ có Bụt mà Tấm đã được đi dự hội, trên đường Tấm đánh rơi chiếc giày. Vua nhặt được và ra lệnh ai đi vừa chiếc giày này sẽ lấy làm vợ. Tấm đã đi vừa chiếc giày và trở thành hoàng hậu. Tấm bị mẹ con Cám lập mưu giết chết nàng đã hóa thành chim Vàng Anh, cây xoan đào và khung cửi để ở cạnh nhà vua. Cuối cùng nàng biến thành quả thị và hóa thành người giúp bà lão dọn dẹp nhà cửa. Vua nhận ra Tấm, mẹ con Cám phải trả giá, Tấm và nhà vua sống hạnh phúc bên nhau.