[SOẠN BÀI] Tính thống nhất về chủ đề của văn bản

[ad_1]

I. CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN

Hãy đọc lại văn bản Tôi đi học của tác giả Thanh Tịnh và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình. Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong gì trong lòng tác giả?(SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 12)

Trả lời:

Tác giả Thanh Tịnh đã nhớ lại những kỉ niệm vô cùng sâu sắc trong buổi tựu trường đầu tiên của bản thân mình. Sự hồi tưởng ấy đã gợi lên cho ông những kỉ niệm nao nức khôn nguôi về con đường tới trường,tới lớp.  Về ông đốc cũng như thầy cô và các bạn mới.

Câu 2: Nội dung câu trả lời trên chính là chủ đề của văn bản. Hãy phát biểu chủ đề của văn bản này ( SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 12)

Trả lời:

– Chủ đề của văn bản: Những kỉ niệm vô cùng sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên

– Chủ đề của văn bản là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản hướng tới và thể hiện.

Câu 3: Từ các nhận thức trên, em hãy cho biết: chủ đề của văn bản là gì? (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 12)

Trả lời:

Chủ đề chính của văn bản bản là đối tượng mà văn bản đề cập đến và thể hiện

II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN

Câu 1: Căn cứ vào đâu em biết văn bản Tôi đi học nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên. (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 12)

Trả lời:

Em biết văn bản “Tôi đi học” nói lên những kỉ niệm của tác giả Thanh Tịnh về buổi đầu tiên đến trường là nhờ vào nhan đề “Tôi đi học”, tên tác phẩm khiến ta đoán được văn bản nói về chuyện “Tôi đi học”.

Ngoài ra các từ tôi, các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp lại rất nhiều lần trong văn bản

Các câu văn trong tác phẩm đều nhắc đến kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên.

– Hôm nay tôi đi học.

– Hằng năm vào cuối thu… lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man cùa buổi tựu trường.

– Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy.

– Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng.

– Tôi bặm tay ghì thật chặt nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất…

Câu 2: Văn bản Tôi đi học tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật trong buổi tựu trường ấy. (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 12 )

Trả lời:

Tác phẩm “Tôi đi học” tập trung tô đậm cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật “tôi” và buổi đến trường đầu tiên bằng rất nhiều chi tiết nghệ thuật khác nhau như: 

– Trên đường đến trường là cảm nhận thấy lạ, cảnh vật đều thay đổi dù con đường đã quen đi lại rất nhiều lần. Cả hành vi của chính mình cũng thay đổi: đi học, cố làm như một học sinh thật sự không lội qua sông thả diều cũng không đi ra đồng nô đùa nữa.

– Trên sân trường là cảm nhận về sự cao ráo sạch sẽ to lớn của ngôi trường xinh xắn oai nghiêm như: đình làng, sân rộng, mình cao lớn hơn. “lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ”. Khi xếp hàng vào lớp là cảm giác bỡ ngỡ, lo sợ, lúng túng: đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa. Chỉ dám đi từng bước nhẹ, muốn bay, nhưng còn ngập ngừng lo sợ, tự thấy nặng nề một cách lạ thường, nức nở khóc theo các bạn cùng trang lứa.

– Trong lớp học, là cảm giác chơi vơi khi phải xa mẹ. Trước đây, có thể đi chơi cả ngày, cũng không thấy xa nhà, xa mẹ một chút nào hết. Giờ đây, mới bước vào lớp đã cảm thấy xa mẹ, cảm thấy nhớ nhà.

Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật “tôi” vào buổi tựu trường đầu tiên của mình.

Những chi tiết nghệ thuật, các phương tiện ngôn từ trong tác phẩm đều tập trung khắc họa và tô đậm lên cảm giác này.

Câu 3: Từ việc phân tích trên hãy cho biết: thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó. (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 12 )

Trả lời:

Tính thống nhất chủ đề của văn bản là sự thể hiện tập trung chủ đề xác định trong văn bản ấy, không rời rạc hay lạc sang chủ đề khác. Để đảm bảo tính thống nhất của văn bản từ nhan đề đến các đề mục, nhiều câu trong văn bản đều thể hiện ý nghĩa của chủ đề văn bản.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Phân tích tính thống nhất về chủ đề của tác phẩm “Rừng cọ quê tôi” (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 13 )

a. Cho biết tác phẩm trên viết về đối tượng nào và về vấn đề gì? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo trình tự như thế nào? Theo em, có thể thay đổi trình tự sắp xếp này được không? Vì sao?

b. Nêu chủ đề của tác phẩm trên?

c. Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn tác phẩm, từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân? Hãy chứng minh điều đó?

Lời giải chi tiết:

a, – Tác phẩm trên nói về rừng cọ quê của tác giả và về nỗi nhớ rừng cọ của tác giả. Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo trình tự như sau:

– Nêu khái quát về vẻ đẹp rừng cọ:

  • Rừng cọ trập trùng

– Miêu tả hình dáng của cây cọ (thân, lá):

  • Thân cọ, búp cọ, cây non và lá cọ.

– Kỉ niệm của tác giả gắn bó với cây cọ:

  • Căn nhà núp dưới tán lá cọ.
  • Trường học khuất trong rừng cọ.
  • Đi trong rừng cọ.

– Cuộc sống ở quê gắn bó với cây cọ

– Khẳng định nỗi nhớ về cây cọ

Trật tự sắp xếp như trên là vô cùng hợp lí, không nên thay đổi.

b, Chủ đề của tác phẩm “Rừng cọ quê tôi” đó là: Rừng cọ quê tôi.

c, Chủ đề này được thể hiện rõ trong toàn bộ văn bản, từ việc miêu tả rừng cọ đến miêu tả cuộc sống của người dân. Điều này đã thể hiện rất rõ nét trong cấu trúc văn bản.

d, Các từ ngữ, các câu tiêu biểu đều thể hiện chủ đề của văn bản: rừng cọ, cây cọ, thân cọ, búp cọ, lá cọ, chổi cọ, nón lá cọ, mành cọ, làn cọ, trái cọ,…

Câu 2: Một bạn dự định viết những ý sau trong bài văn chứng minh luận điểm “Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất nước trong ta thêm phong phú và sâu sắc” (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 13 )

a) Văn chương làm cho những hiểu biết của ta về quê hương đất nước thêm phong phú, sâu sắc.

b) Văn chương lấy ngôn từ làm phương tiện biểu hiện.

c) Văn chương làm ta thêm tự hào về vẻ đẹp của quê hương đất nước, về truyền thống tốt đẹo của ông cha ta.

d) Văn chương giúp ta yêu cuộc sống, yêu cái đẹp.

e) Văn chương nung nấu trong ta lòng căm thù bọn giặc cướp nước, bọn bán nước và hun đúc ý chí quyết tâm hi sinh để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc.

Hãy trao đổi và thảo luận theo nhóm xem ý nào sẽ làm cho bài viết lạc đề.

Lời giải chi tiết:

Ý có khả năng làm cho bài viết lạc đề là: a và d

Câu 3: Để phân tích dòng cảm xúc thiết tha, trong trẻo của nhân vật “tôi” trong văn bản Tôi đi học, có bạn triển khai những ý sau.  (SGK Ngữ Văn 8 Tập 1- trang 13)

a) Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại náo nức, rộn rã, xốn xang.

b) Con đường đến trường trở nên lạ.

c) Mẹ nắm tay dẫn đến trường.

d) Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự.

e) Sân trường rộng, ngôi trường cao hơn.

g) Sợ hãi, chơ vơ trong hàng người bước vào lớp.

h) Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò.

Hãy thảo luận và trao đổi cùng bạn cùng nhóm để bổ sung, lựa chọn và điều chỉnh lại các từ, các ý sao cho sát với yêu cầu của đề bài nhất.

Lời giải chi tiết:

Có thể bổ sung và điều chỉnh lại như sau:

a, Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ trong lần đầu tiên đến trường, lòng lại nao nức, rộn rã, xốn xang.

b, Con đường đến trường trở nên kì lạ do lòng nhân vật “tôi” đang có một sự thay đổi lớn.

c, Mẹ âu yếm dắt tay “tôi” đi trên con đường làng dài và hẹp quen thuộc.

d, Muốn thử sức mình tự mang sách vở bút thước như một cậu học trò thực sự.

e, Sân trường rộng rãi và dày đặc người.

g, Ông đốc và thầy giáo trẻ tươi cười, niềm nở đón tiếp các học trò mới.

h, Sợ hãi, chơi vơ trong hàng người bước vào lớp.

[ad_2]

Related Posts

🎓 GIÁO DỤC

[ad_1] Đánh giá bài viết post ContentsI. CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢNHãy đọc lại văn bản Tôi đi học của tác giả Thanh Tịnh và trả lời…

🎓 HỌC TẬP © ❓ HỌC TẬP LÀ GÌ ? ❓ HỌC TẬP ĐỂ LÀM GÌ ?

[ad_1] Tập trung 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng trên người, 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng dưới người, 🍀 ​Tất cả do…

GIỚI THIỆU GIA ĐÌNH BẰNG TIẾNG PHÁP

[ad_1] Thành viên trong gia đình Tiếng Pháp là 1 trong những tiếng khá được thông dụng hiện nay trên thế giới. Và ở Việt Nam cũng…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

Leave a Reply