Qua soạn bài: Kiểm tra về truyện trung đại, cùng ibaitap xem lại, ôn tập nội dung chính, các biện pháp nghệ thuật được sử dụng và ý nghĩa các tác phẩm truyện trung đại Ngữ Văn 9 tập 1 đã học.

Câu 1: Xem lại các phần Ghi nhớ và bài giảng để ghi ngắn gọn vào bảng thống kê. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 134)

Lời giải tham khảo:

Câu 2: Vẻ đẹp và số phận người phụ nữ qua Chuyện người con gái Nam Xương và qua các trích đoạn Truyện Kiều. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 134)

Lời giải tham khảo:

* Vẻ đẹp người phụ nữ qua Chuyện người con gái Nam Xương và qua các trích đoạn Truyện Kiều:

– Vẻ đẹp ở cả nhan sắc lẫn tài năng.

– Vẻ đẹp ở tâm hồn, tình cảm:

• Hiếu thảo, thủy chung, son sắc: Thúy Kiều thủy chung một lòng nhớ tới Kim Trọng, hiếu thảo với cha mẹ; Vũ Nương thủy chung với chồng, tận tâm  hiếu thảo chăm sóc mẹ chồng.
• Nhận hậu, vị tha với đời.
• Luôn khát vọng tự do, công lý, luôn tin chính nghĩa: Nàng Thúy Kiều báo ân, báo oán. Nàng Vũ Nương lấy cái chết để bày tỏ sự trong sạch, sau nhờ chàng Phan Lang nói với chồng lập đàn giải oan, hiện về dương gian trong chốc lát.

* Bi kịch người phụ nữ qua Chuyện người con gái Nam Xương và qua các trích đoạn Truyện Kiều:

– Đau khổ, bị chịu nỗi oan khuất: nàng Vũ Nương bị nghi oan, không minh oan được, phải gieo mình xuống dòng Hoàng Giang chứng minh trong sạch.

– Tình yêu tan vỡ: Thúy Kiều và Kim Trọng đã từng thề nguyện dưới ánh trăng vậy mà bỗng chốc mối tình vỡ tan.

– Nhân phẩm bị chà đạp: Vũ Nương bị chồng trách cứ, đến nỗi phải tự vẫn. Thúy Kiều bị coi như một món hàng đem ra trao đổi, bị giam hãm ở lầu Ngưng Bích trong nỗi cô đơn tuyệt vọng.

Câu 3: Bộ mặt xấu xa, thối nát của giai cấp thống trị, của xã hội phong kiến được thể hiện thế nào qua các văn bản Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh, Hoàng Lê nhất thống chí, Mã Giám Sinh mua Kiều?(SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 134)

Lời giải tham khảo:

Bộ mặt xấu xa, thối nát của giai cấp thống trị, xã hội phong kiến được thể hiện thế nào qua các văn bản “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”, “Hoàng Lê nhất thống chí”, “Mã Giám Sinh mua Kiều”:

-Ăn chơi xa hoa, phung phí và sống trong trụy lạc (Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh).

– Hèn nhát, thuần phục ngoại bang, bán nước vì vinh hoa phú quý vì mạng sống một cách nhục nhã (Hoàng Lê nhất thống chí.

– Giả dối, bất nhân, vì tiền mà làm việc táng tận lương tâm (Mã Giám Sinh mua Kiều).

Câu 4: Phân tích hình tượng các nhân vật: Nguyễn Huệ, Lục Vân Tiên (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 134)

Lời giải tham khảo:

* Người anh hùng với lý tưởng đạo đức cao đẹp qua hình tượng nhân vật Lục Vân Tiên (Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga):

• Lý tưởng với quan niệm tích cực của Nho giáo: “Nhớ câu kiến ngãi bất vi – Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.
• Lý tưởng theo quan niệm đạo lý của nhân dân xưa: trừng trị cái ác, làm việc nghĩa, cứu giúp những người hoạn nạn, khó khăn.

* Người anh hùng dân tộc qua hình tượng Quang Trung – Nguyễn Huệ trong Quang Trung đại phá quân Thanh:

• Có lòng yêu nước nồng nàn, sâu sắc.
• Quả cảm, tài trí song toàn.
• Nhân cách cao cả.

Câu 5:Nêu những nét chính về thời đại, gia đình, cuộc đời Nguyễn Du. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 134)

Lời giải tham khảo:

 – Tiểu sử tác giả  Nguyễn Du:

• Tác giả Nguyễn Du (1765-1820) quê tại làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh; được sinh trưởng trong một gia đình đại quý tộc có truyền thống về văn học.
• Cuộc đời nhà thơ Nguyễn Du gắn bó sâu sắc với những biến cố lịch sử của nước ta vào giai đoạn cuối thế kỉ XVIII – nửa đầu thế kỉ XIX. Đây là giai đoạn lịch sử có đầy biến động với hai đặc điểm nổi bật: là chế độ phong kiến Việt Nam gặp khủng hoảng trầm trọng và phong trào nông dân khởi nghĩa nổi lên khắp nơi.
• Nguyễn Du có cuộc sống phiêu bạt nhiều năm trên đất Bắc rồi về ở ẩn tại quê nội Hà Tĩnh, sau đó ra làm quan bất đắc dĩ dưới triều Nguyễn. Vào năm 1813-1814 ông được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc. Năm 1820 lần thứ hai ông được cử làm chánh sứ đi Trung Quốc nhưng chưa kịp đi thì bị bạo bệnh, mất tại Huế.

– Học vấn của Nguyễn Du: là một người có kiến thức sâu rộng, am hiểu văn hóa dân tộc và văn chương Trung Quốc. Ông có vốn sống đầy phong phú và có nỗi niềm thông cảm sâu sắc với những đau khổ của nhân dân.

– Sự nghiệp của Nguyễn Du: Sự nghiệp văn học của tác giả Nguyễn Du gồm những tác phẩm có giá trị lớn bằng chữ Hán và chữ Nôm.

Câu 6: Giá trị nhân đạo của Truyện Kiều qua các đoạn trích đã học. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 134)

Lời giải tham khảo:

– Khẳng định, đề cao vẻ đẹp và tài hoa của con người (Chị em Thúy Kiều)

– Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp lên con người (Mã Giám Sinh mua Kiều)

– Thương cảm trước những đau khổ, bi kịch của con người gặp phải (Mã Giám Sinh mua Kiều, Kiều ở lầu Ngưng Bích).

–  Đề cao tấm lòng nhân hậu, ước mơ công lý chính nghĩa được thực hiện (Thúy Kiều báo ân báo oán).

Câu 7: Thành công nghệ thuật của Truyện Kiều (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 134)

Lời giải tham khảo:

– Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên, cảnh vật của Truyện Kiều:

• Trực tiếp miêu tả cảnh vật, thiên nhiên (Cảnh ngày xuân).
• Sử dụng nghệ thuật tả cảnh ngụ tình (Kiều ở lầu Ngưng Bích).

– Nghệ thuật miêu tả nhân vật của Truyện Kiều:

• Được khắc họa bằng bút pháp nghệ thuật ước lệ (Chị em Thúy Kiều);
• Khắc họa tính cách nhân vật qua miêu tả ngoại hình, ngôn ngữ và cử chỉ (Mã Giám Sinh mua Kiều);
• Miêu tả đời sống nội tâm nhân vật qua sử dụng ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình (Kiều ở lầu Ngưng Bích)
• Khắc họa tính cách nhân vật qua cử chỉ và ngôn ngữ đối thoại (Thúy Kiều báo ân báo oán).