[Soạn Bài]: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

[ad_1]

Ibaitap: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm là những hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong văn bản tự sự, đối thoại là hình thức đối đáp trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người, độc thoại là lời của một người nào đó tự nói với mình hoặc nói với ai đó trong tưởng tượng, còn khi không thành lời thì không có gạch đầu dòng trường hợp đó gọi là độc thoại nội tâm.

I. TÌM HIỂU YẾU TỐ ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

1. Đọc đoạn trích

2. Trả lời câu hỏi

a) Trong ba câu đầu đoạn trích, ai nói với ai? Tham gia câu chuyện có ít nhất mấy người? Dấu hiệu nào cho thấy đó là cuộc trò chuyện trao đổi qua lại.

b) Câu “Hà nắng gớm …” ông Hai nói với ai? Đây có phải câu đối thoại không? Vì sao? Trong đoạn trích còn có câu nào kiểu này không? Hãy dẫn ra câu đó.

c) Những câu ” Chúng nó …bằng ấy tuổi đầu” là những câu ai hỏi ai? Tại sao trước những câu này không có dấu gạch đầu dòng như những câu ở trên.

d) Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện diễn biến của câu chuyện và thái độ của những người tản cư trong buổi trưa ông Hai gặp họ?

Lời giải tham khảo:

a) Trong ba câu mở đầu đoạn trích trên ta thấy có ít nhất có hai người phụ nữ tản cư đang nói chuyện với nhau. Dấu hiệu cho biết điều đó chính là có hai lượt lời qua lại; nội dung lời nói của mỗi người đều hướng tới người giao tiếp và hình thức thể hiện trong đoạn trích là bằng hai gạch đầu dòng (hai lượt lời qua lại).

b) Câu “Hà nắng gớm …” không phải là đối thoại. Nội dung ông Hai nói không hướng tới một người giao tiếp cụ thể, không liên quan đến chủ đề mà hai người đàn bà tản cư đang trao đổi và sau câu nói to của ông Hai cũng không có ai đáp lại. Thực chất ông Hai nói với chính mình một câu nói bâng quơ, đánh trống lảng để tìm cách thoái lui, đó là một lời độc thoại.

Lời độc thoại của ông Hai được thể hiện thành tiếng, với hình thức có dấu gạch đầu dòng :

“Ông lão nắm tay lại mà rít lên:

– Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!”.

c) Đây là những câu của ông Hai đang độc thoại nội tâm.

Những câu hỏi này ông Hai không phát ra thành tiếng mà chỉ âm thầm diễn ra trong suy nghĩ và tình cảm của mình. Chúng thể hiện tâm trạng dằn vặt, đau đớn của ông Hai trong giây phút hay tin làng Chợ Dầu của ông theo Tây, ông không thốt thành lời mà chỉ nghĩ thầm nên không có dấu gạch đầu dòng.

d) Các hình thức đối thoại tạo cho câu chuyện có không khí cho tác phẩm, thể hiện thái độ căm phẫn, giận dữ của những người tản cư đối với người dân làng Chợ Dầu, tạo tình huống để đi sâu vào nội tâm nhân vật.

Những hình thức độc thoại và độc thoại nội tâm sau đó của ông Hai, nhà văn đã khắc họa được sâu sắc tâm trạng dằn vặt, đau đớn khi nghe tin làng chợ Dầu, cái làng mà ông Hai luôn lấy làm tự hào và hãnh diện đã theo giặc, theo Tây làm cho câu chuyện sinh động hơn.

II. LUYỆN TẬP

Câu 1: Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 178)

Lời giải tham khảo:

– Cuộc đối thoại giữa hai vợ chồng ông Hai không bình thường. 

– Có ba lượt lời trao (lời bà Hai), nhưng chỉ hai lượt lời đáp. Lời thoại đầu của bà Hai, ông Hai không đáp lại mà chỉ “nằm rũ ra trên giường không nói gì”. Câu hỏi thứ hai của bà Hai được ông “khẽ nhúc nhích” và đáp lại bằng một câu hỏi lại bà với một từ “Gì?”. Lần thứ ba, ông Hai cũng chỉ đáp lại lời bà bằng một câu cụt ngủn, với giọng gắt lên: “Biết rồi!”. Tái hiện lại cuộc đối thoại này, tác giả Kim Lân đã làm nổi bật lên tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe tin làng chợ Dầu mình theo giặc.

Câu 2: Viết đoạn văn có sử dụng hình thức đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm. (SGK Ngữ văn 9, tập 1 – trang 179)

Lời giải tham khảo:

Chiều hôm ấy trên đường đi học về, lòng tôi man mác buồn vì người bạn thân thiết của tôi mới chuyển đi. Về đến nhà, tôi chẳng thiết ăn uống, cứ thế nằm buồn tủi trên giường. Mẹ tôi gọi xuống ăn cơm, tôi cũng chỉ nói vọng xuống nhà:

– Hôm nay con hơi mệt nên không muốn ăn, bố mẹ cứ ăn đi ạ.

Tôi cứ thế vùi mình vào trong chăn và trách Huyền pp, sao lại chuyển đi mà chẳng báo trước cho tôi. Cậu thật vô tâm, thật ích kỉ, giá như cậu nói trước với tớ, tớ sẽ không buồn đến như này. Nghĩ đến đó tôi bật khóc nức nở, rồi ngủ thiếp đi lúc nào không biết. Sáng ngày hôm sau, khi tỉnh giấc tôi thấy một lá thư được đặt ngay bên cạnh mình, tôi nhìn nét chữ và thốt lên:

– Trời ơi, là thư của Huyền!

Từng dòng chữ Huyền viết trong thư khiến cho tôi hiểu hơn về quyết định chuyển trường của Huyền và cả lý do Huyền không nói trước với tôi. Tôi không còn trách Huyền nữa, cô ấy mãi mãi là người bạn mà tôi luôn trân trọng, yêu quý.

[ad_2]

Related Posts

🎓 GIÁO DỤC

[ad_1] Đánh giá bài viết post ContentsI. TÌM HIỂU YẾU TỐ ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ2. Trả lời…

🎓 HỌC TẬP © ❓ HỌC TẬP LÀ GÌ ? ❓ HỌC TẬP ĐỂ LÀM GÌ ?

[ad_1] Tập trung 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng trên người, 🍀 Ông trời không sinh ra người đứng dưới người, 🍀 ​Tất cả do…

GIỚI THIỆU GIA ĐÌNH BẰNG TIẾNG PHÁP

[ad_1] Thành viên trong gia đình Tiếng Pháp là 1 trong những tiếng khá được thông dụng hiện nay trên thế giới. Và ở Việt Nam cũng…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

SÁCH TỰ HỌC TIẾNG PHÁP

[ad_1] Take Off in French Đánh giá bài viết post Bạn dang có nhu cầu tự học tiếng pháp hoặc tìm kiếm các cuốn sách, ebook để…

Leave a Reply