IBAITAP: Bài kí giúp ta hình dung được vẻ đẹp rực rỡ của quần đảo Cô Tô. Không chỉ là vẻ đẹp thiên nhiên mà còn có cả vẻ đẹp của con người nơi đây. Hình ảnh đặc sắc nhất trong bài là hình ảnh nào? Nhờ hình ảnh đó mà bài kí đã trở nên như thế nào? Cùng ibaitap tìm hiểu qua bài học “Cô Tô” hôm nay nhé. 

I. TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Kể tên những nơi em đã từng đến tham quan. Chia sẻ một điều em quan sát được từ những chuyến đi đó. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 120)

Lời giải chi tiết:

Những nơi em đã từng được đến tham quan là: Bảo tàng Hồ Chí Minh, Hồ Hoàn Kiếm, Văn Miếu Quốc Tử Giám. 

Trong những nơi đã từng đến em ấn tượng nhất với Hồ Hoàn Kiếm. Nó nằm ngay giữa trung tâm thành phố Hà Nội. Nơi đây gắn liền với truyền thuyết trả gươm của vua Lê Lợi. Đây là minh chứng cho lịch sử hào hùng của dân tộc.

Câu 2: Tìm quần đảo Cô Tô trên bản đồ Việt Nam và nói về vị trí của quần đảo này. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 120)

Lời giải chi tiết:

Cô Tô là một quần đảo thuộc vịnh Bắc Bộ tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam và có diện tích 47,3 km² – có dân số hơn 4.985 người.

II. ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Từ “trận địa” khiến em hình dung cơn bão biển như thế nào? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 120)

Lời giải chi tiết:

Từ “trận địa” khiến em hình dung cơn bão biển rất nguy hiểm, nó được bố trí như một trận chiến thực thụ.

Câu 2: Tác giả quan sát và cảm nhận trận bão bằng những giác quan nào? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 120)

Lời giải chi tiết:

Tác giả đã quan sát và cảm nhận trận bão bằng: xúc giác, thị giác và cả thính giác. Điều này thể hiện sự tinh tế, nhạy bén cùng tài hoa của tác giả.

III. SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Qua bài kí Cô Tô, nhà văn đã đưa người đọc đến những nơi nào và gặp gỡ những ai? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 123)

Lời giải chi tiết:

Qua văn bản, tác giả đã đưa người đọc đến với cảnh biển Cô Tô từ lúc bình minh đến hoàng hôn vào thứ năm, thứ sáu ở đảo.

Câu 2: Tìm những từ ngữ miêu tả sự dữ dội của trận bão. Những từ ngữ nào cho thấy rõ nhất việc tác giả có chủ ý miêu tả trận bão như một trận chiến. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 123)

Lời giải chi tiết:

Những từ ngữ miêu tả sự dữ dội của trận bão trong bài kí là: cát bắn vào mắt như một viên đạn mũi kim, gió bắn rát từng chập, chốc chốc gió ngừng trong tích tắc như để thay băng đạn, gió liên thanh quạt lia lịa, sóng thúc lẫn nhau vào bơ.

Câu 3: Biển sau bão hiện lên như thế nào (qua hình ảnh bầu trời, cây, nước, biển,…) (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 123)

Lời giải chi tiết:

Biển sau cơn bão được hiện lên như một bức tranh tuyệt đẹp với đầy đủ màu sắc: 

• Bầu trời tươi sáng và mặt nước màu lam biếc đã làm nổi bật lên cái  xanh mượt của cây cối cùng màu vàng giòn của cát và màu trắng của những gợn sóng dạt vào đảo.
• Mặt trời mọc trên biển Đông lộng lẫy, huy hoàng. 
• Mặt trời sau khi lên cao thì tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ trứng đầy đặn, hồng hào. Mặt bể như mâm bạc với đường kính rộng bằng cả một chân trời.
• Xa xa kia, chiếc nhạn mùa thu chao đi chao lại, hải âu bay ngang…

Câu 4: Theo em, để nhận ra vẻ đẹp của Cô Tô, nhà văn đã quan sát cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người trên đảo ở những thời điểm nào và từ vị trí nào? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 124)

Lời giải chi tiết:

Để cảm nhận được vẻ đẹp của Cô Tô nhà văn đã quan sát thiên nhiên và hoạt động của con người vào sau trận bão và từ cao xuống thấp.

Câu 5: Chỉ ra một câu văn thể hiện sự yêu mến của tác giả đối với Cô Tô trong đoạn văn từ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô đến theo mùa sóng ở đây. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 124)

Lời giải chi tiết:

Câu văn thể hiện sự yêu mến của tác giả với Cô Tô trong đoạn văn từ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô đến theo mùa sóng ở đây là: Nhìn rõ cả Tô Bắc, Tô Trung, Tô Nam, mà càng thấy yêu hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng đẻ ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây. 

Câu 6: Em hình dung khung cảnh Cô Tô sẽ như thế nào nếu thiếu chi tiết miêu tả giếng nước ngọt và hoạt động của con người quanh giếng? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 124)

Lời giải chi tiết:

Nếu thiếu chi tiết miêu tả giếng nước ngọt và hoạt động của con người quanh giếng thì khung cảnh Cô Tô trong bài kí sẽ rất thiếu sót. Chi tiết này cho thấy sự khẩn trương, tấp nập, vui vẻ và thanh bình của cuộc sống nơi đây. Nếu thiếu đi sẽ làm bức tranh mất đi linh hồn và làm bài kí trở nên đơn điệu.

Câu 7: Kết thúc bài ký Cô Tô là suy nghĩ của tác giả về chị Châu Hòa Mãn: “Trông chị Châu Hòa Mãn địu con thấy nó yên tâm như hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cá cho lũ con lành”. Cách kết thúc này cho thấy tình cảm của tác giả với biển và những người dân ở đây như thế nào? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 124)

Lời giải chi tiết:

Cách kết thúc bài kí cho thấy tác giả muốn thể hiện tình mẫu tử để tô thêm về đẹp cho Cô Tô. Hình ảnh chị Châu Hòa Mãn địu con đã cho người đọc thấy sự cần mẫn của tình người chan hòa vui vẻ và đậm đà của con người trên đảo.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Đề bài: Trong Cô Tô, mặt trời lúc bình minh được ví như lòng đỏ quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Viết đoạn văn khoảng (5-7 câu) chỉ ra ý nghĩa của hình ảnh so sánh đó (có thể liên hệ với cách miêu tả mặt trời lúc bình minh của các tác phẩm khác mà em biết). 

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh mặt trời trong văn bản Cô Tô được tác giả miêu tả vô cùng chân thật và sinh động. Có lẽ đây chính là hình ảnh đặc sắc nhất của văn bản. Nhà văn đã sử dụng biện pháp so sánh để so sánh hình ảnh mặt trời với lòng đỏ trứng, đây là hình ảnh vô cùng đặc sắc. Mặt trời nhô lên huy hoàng rực rỡ trên những làn mây bạc cùng nước biển hồng hồng. Nhờ hình ảnh so sánh ấy mà mặt trời hiện lên vô cùng chân thực gây được ấn tượng rất lớn với người đọc. Người đọc dễ dàng hình dung được hình ảnh mặt trời không chỉ huy hoàng rực rỡ mà còn tượng trưng cho cuộc sống bình dị, ấm nó trên đảo. Nói tóm lại nhờ có hình ảnh so sánh mặt trời lúc bình minh đã làm cuộc sống trên đảo Cô Tô hiện lên sinh động và gây được ấn tượng với người đọc.