IBAITAP: Cùng ibaitap đến với bài học “Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí” để biết cách làm một bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.

I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

Câu hỏi: Đọc các đề bài đã cho và trả lời câu hỏi. (SGK Ngữ văn 9 tập 2- trang 52)

Đề 1. Suy nghĩ từ truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường.

Đề 2. Đạo lí Uống nước nhớ nguồn.

Đề 3. Bàn về tranh giành và nhường nhịn.

Đề 4. Đức tính khiêm nhường.

Đề 5. Có chí thì nên.

Đề 6. Đức tính trung thực.

Đề 7. Tinh thần tự học.

Đề 8. Hút thuốc lá có hại.

Đề 9. Lòng biết ơn thầy, cô giáo.

Đề 10. Suy nghĩ từ câu ca dao: Công cha như núi Thái Sơn – Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

a. Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? Chỉ ra sự giống nhau đó.

b. Mỗi em tự nghĩ ra một đề bài tương tự.

Lời giải chi tiết: 

a. Đề 1,3, 10 là đề có mệnh lệnh còn các đề còn lại đều là đề mở và không có mệnh lệnh. Tất cả các đề nêu trên đều đề cập đến một vấn đề thuộc phạm trù đời sống tinh thần, đạo đức.

b. Một số đề tương tự như:

• Trình bày suy nghĩ của em về câu nói: “Đoàn kết là sức mạnh”.
• Thói quen ăn chơi đàn đúm.
• Nêu suy nghĩ về câu tục ngữ: “Đẽo cày giữa đường”.

II. CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ

1. Tìm hiểu đề và tìm ý.

2. Lập dàn bài sơ lược.

3. Viết bài.

4. Đọc lại bài viết và sửa chữa.

III. LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Lập dàn ý cho đề 7 ở mục I. (SGK Ngữ văn 9 tập 2- trang 55)

Lời giải chi tiết:

Mở bài: Trong nhà trường ngoài việc tiếp thu những kiến thức do các thầy cô truyền đạt học sinh cần có các biện pháp khác mới có thể tiến bộ vượt bậc và một trong những biện áp ấy là phương pháp tự học.

Thân bài:

– Giải thích về “tự học”:

• Tự học là tự vạch ra cho mình kế hoạch và biện pháp phù hợp để giúp cho việc học trở nên tốt hơn.
• Tự học chính là phần việc mà ta làm ở nhà trước khi vào lớp.

– Chứng minh việc tự học mang lại hiệu quả bằng cách lấy các dẫn chứng (Chủ tịch Hồ Chí Minh tự học và thông thạo nhiều thứ tiếng khác nhau).

– Phê phán những kẻ lười học, coi việc học là khổ sở, là bắt buộc.

– Đánh giá vấn đề: 

• Việc tự học ở nhà thường là soạn bài, làm bài tập, xem trước bài học mới.
• Người học cần lên kế hoạch cụ thể cho mình.
• Khi chuẩn bị bài trước học sinh sẽ dễ hiểu bài và trả lời các câu hỏi thầy cô đưa ra tốt hơn.
• Tự học là một biện pháp tốt giúp học sinh tự tìm hiểu thêm kiến thức.
• Tự học còn là cơ sở để thể hiện năng lực sáng tạo và biết sắp xếp công việc một cách có khoa học.
• Học sinh cần có các biện pháp tự học để có thể làm chủ chính mình.

c. Kết bài: Tự học giúp con người nâng cao tri thức và tự làm chủ được chính mình. Tinh thần tự học là tinh thần rất cần thiết cho tất cả mọi người nhất là đối với học sinh.