Chúng ta đã quen thuộc với cụm từ như quyền lực chính trị, quyền lực kinh tế, quyền lực quân sự,… Mỗi loại quyền lực mang đặc trưng riêng. Một trong những quyền lực đáng quan tâm nhất chính là quyền lực chính trị. Vậy Quyền lực chính trị là gì? Có đặc điểm gì nổi trội? Cùng tbtvn.org giải đáp các thắc mắc đó thông qua nội dung bài viết dưới đây.

Quyền lực chính trị là gì?

Để giải thích thuật ngữ “Quyền lực chính trị là gì?” chúng ta sẽ cần đi phân tích hai thuật ngữ nhỏ hơn trong nội hàm của nó, bao gồm, quyền lực và chính trị.

Có rất nhiều các quan điểm khác nhau về quyền lực, chính trị. Nhưng có thể rút ra khái niệm chung nhất như sau:

Quyền lực thực chất là mối quan hệ giữa các chủ thể hành động của đời sống xã hội, trong đó chủ thể này có thể chi phối hoặc buộc chủ thể khác phải phục tùng ý chí của mình nhờ có sức mạnh, vị thế nào đó trong quan hệ xã hội.

Còn chính trị được hiểu là mối quan hệ giữa các giai cấp, các dân tộc, các quốc gia trong vấn đề giành, giữ sử dụng quyền lực nhà nước; là những mục tiêu được quy định bởi lợi ích cơ bản của các giai cấp, các đảng phái; là hoạt động thực tiễn chính trị của các giai cấp, các đảng phái, các nhà nước để thực hiện đường lối đã lựa chọn nhằm đi tới những mục tiêu đã đề ra.

Từ đó, chúng ta dễ đưa ra cách hiểu về quyền lực chính trị như sau: Quyền lực chính trị là năng lực của một chủ thể chính trị, chủ thể đó có thể là một công dân, một đảng, một nhóm lợi ích hoặc Chính phủ… được quyền quyết định, định đoạt những công việc quan trọng về chính trị, tổ chức và hoạt động để đảm bảo sức mạnh thực hiện quyền lực ấy đối với xã hội.

Quyền lực chính trị mang những đặc trưng gì?

Sau khi đã tìm hiểu Quyền lực chính trị là gì? chúng ta có thể rút ra được một số đặc điểm cơ bản của quyền lực chính trị.

– Thứ nhất: Quyền lực chính trị luôn có được tính chính đáng: Tức là sự chấp nhận quyền lực một cách tự nguyện, sự đồng tình của người dân đối với người cai trị và chế độ cai trị. Một quyền lực chính trị chính đáng phải hội tụ 3 yếu tố: tính công ích; tính hợp lệ, hợp pháp; và tính hợp lý.

– Thứ hai: Quyền lực chính trị là tất yếu khách quan trong một giai đoạn phát triển nhất định của lịch sử: Là con người không thể sống độc lập và chỉ có một mình duy nhất nên đó là lý do cần có cộng đồng người cùng sinh sống. Khi đó dễ dẫn đến mâu thuẫn. Vì vậy, sử dụng quyền lực để giải quyết là cách thức hiệu quả nhất.

– Thứ ba: Quyền lực chính trị mang tính giai cấp: Đây không chỉ là đặc trưng mà còn là bản chất, là yếu tố chi phối chủ yếu của quyền lực chính trị được thể hiện qua chế độ chính trị của một giai cấp, liên minh giai cấp hay của nhân dân nhưng thực chất quyền lực đó bao giờ cũng thuộc về giai cấp cầm quyền.

Đồng thời, quyền lực chính trị cũng là quyền lực của giai cấp, tầng lớp xã hội giữ địa vị thống trị về mặt kinh tế.

– Thứ tư: Quyền lực chính trị mang tính xã hội: Việc thực thi quyền lực chính trị của giai cấp thống trị trong xã hội bao giờ cũng phải giải quyết được sự tương quan, công bằng nhất định giữa lợi ích của các giai cấp. Điều này giúp tránh tạo ra xung đột lợi ích nghiêm trọng giữa các nhóm, giai cấp trong xã hội.

– Thứ năm: Quyền lực chính trị cần được tập trung đủ mức: Nghĩa là nếu không được tập trung đủ mức thì quyết định, mệnh lệnh của người cầm quyền đưa ra khó có thể được thi hành hoặc nếu có sẽ thi hành không được triệt để.

Việc thiếu quyền lực có thể dẫn đến những hệ quả tiêu cực như sự vô trách nhiệm của người nắm quyền điều hành.

– Thứ sáu: Quyền lực chính trị cần phải được kiểm soát: Bởi lẽ quyền lực này do một số người nắm giữ, dễ bị các lợi ích cá nhân chi phối; trong khi quyền lực này cũng được người dân tin tưởng, ủy nhiệm; nó cũng là ý chí chung của xã hội nhưng lại giao cho một số người có khả năng hữu hạn thực hiện nên có thể chứa đựng nguy cơ mắc sai lầm.

Do đó, quyền lực này cần được kiểm soát để tránh tình trạng lạm dụng quyền lực vào lợi ích cá nhân.

Qua bài viết trên, tbtvn.org đã giải thích rõ Quyền lực chính trị là gì? và nêu lên đặc trưng của nó để nhận biết so với các loại quyền lực khác cho bạn đọc tham khảo.