Một nhân viên cấp dưới giám định đang xem xét hiện trường

Giám định pháp y hay Pháp y các hoạt động giám định trong lĩnh vực y khoa để phục vụ cho công tác pháp luật, phục vụ cho việc xét xử các vụ án với các hoạt động đặc trưng như khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, mổ xác, xác định thương tật, tình trạng sức khỏe, các dấu hiệu thân thể bị xâm phạm, kiểm tra, xác định vật chứng, tang chứng.

Giám định pháp y là một ngành khoa học, nó sử dụng những thành tựu khoa học trong nghành nghề dịch vụ y học, sinh học, hoá học, vật lý học, tin học … để cung ứng những nhu yếu của pháp lý trong hoạt động giải trí tố tụng hình sự và dân sự trải qua hoạt động giải trí giám định khi được những cơ quan trưng cầu. Người làm công tác làm việc giám định này được gọi là giám định viên pháp y .

Lịch sử Pháp y[sửa|sửa mã nguồn]

Lịch sử Pháp y trên quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]

Thời Cổ đại, khi xét xử quan tòa chủ yếu dựa vào lời thề, tra tấn buộc phải thú tội và lời khai nhân chứng.

Sau này, nhu yếu đó ngày càng phải đúng mực và khách quan hơn, để giải quyết và xử lý sao cho ” đúng người, đúng tội, đúng pháp lý “. Nhưng sơ khởi việc định tội địa thế căn cứ vào ý thức chung và kinh nghiệm tay nghề thực tiễn của quan toà hay người đứng ra phân xử .Trong xã hội văn minh hình thành một ngành khoa học là Pháp y học .Ông Tổ nghề Y là Hippocrates ( Ἱπποκράτης, 460 tCn – 370 tCn ) đã từng có những nhận xét, tìm hiểu và khám phá về thương tích và ngộ độc gây trong những vụ án. Trung Quốc cổ đại, vào thế kỷ IV tCN ở nước Ngụy ( 魏 國, 403 – 225 tCn ) đã phát hành Pháp kinh 法经 nói đến pháp y được chép trong cuốn Tẩy oan tập lục 洗冤集录 của Tống Từ ( 宋慈, 1186 – 1249 ). Vào năm 44 trước Công nguyên, Julius Caesar ( một vị tướng kiêm chính khách và viết văn người La Mã, 100 – 43 tCn ) có lẽ rằng là người tiên phong yêu cầu thuật ngữ ” Pháp y “. Người viết sách về độc học tiên phong là bác sĩ và nhà thơ có uy tín người Hy Lạp là Nicander ( Νίκανδρος ὁ Κολοφώνιος, 200 năm tCn ) .Đến thời Cận đại, Pháp y dần được giảng dạy và sử dụng thoáng rộng. Ambroise Paré ( 1510 – 1590 ), một bác sĩ phẫu thuật trong quân đội được xem là một trong những cha đẻ của phẫu thuật và pháp y bệnh lý văn minh. Hai thế kỷ sau 1 số ít bài viết về pháp y mở màn Open của bác sĩ người Pháp Fodéré và chuyên viên y tế Đức Johann Peter Franck .Ca nổi bật tiên phong về trình tự, thủ tục khám nghiệm diễn ra năm 1784 ở Lancaster, một thị xã nằm trên bờ sông Lune thuộc nước Anh. Trong vụ này Cảnh sát đã kết tội John Toms giết Edward Culshaw bởi súng lục vì tìm thấy bột giấy ở miệng vết thương của nạn nhân và tờ báo rách nát trong túi Toms .Ngay từ 1773 nhà hóa dược Thụy Điển là Carl Wilhelm Scheele ( 1742 – 1786 ) đã nghĩ cách phát hiện oxit asen trong thi xác người chết nhưng độc chất học thực sự được tăng trưởng bởi ông tổ là Valentin Rose ( 1736 – 1771 ) với giải pháp phát hiện những chất độc trong thành dạ dày của nạn nhân đưa vào ứng dụng từ 1806 bởi nhà hóa học người Anh là James Marsh ( 1794 – 1846 ) .Trong thời tân tiến, từ khi con người ý tưởng ra máy ảnh ( tiền thân là camera obscura thành chiếc máy ảnh cầm tay tiên phong vào năm 1660 và triển khai xong năm 1888 bởi hãng Eastman Dry Play and Film ), máy ghi âm ( bởi Thomas Alva Edison, 1847 – 1931 ), kính hiển vi ( bởi Antoni van Leeuwenhoek, 1632 – 1723 ) rồi kính hiển vi điện tử ( sinh ra năm 1938 tại Mỹ ), kĩ thuật sắc ký ( bởi Mikhail Semyonovich Tsvet, 1872 – 1919 ) vào năm 1903, máy vi tính ( từ 1930 sau tăng trưởng nhanh nhờ phát kiến của Gordon Earle Moore ) … thì những phương tiện đi lại tân tiến này mau chóng được đưa vào sử dụng trong pháp y để tìm hiểu tội phạm và thu được nhiều hiệu suất cao đặc biệt quan trọng .

Sang Thế kỉ XX mở rộng ra các lĩnh vực khoa học tự nhiên… Ngày nay tất cả những thành tựu mới nhất của KHXH&NV, KHTN&CN đều được pháp y nghiên cứu, ứng dụng để phục vụ cho cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Lịch sử Pháp y ở Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

Phân loại và đối tượng người dùng[sửa|sửa mã nguồn]

Hoạt động đặc trưng của giám định pháp y là khám nghiệm tử thi, mổ xác nhưng ngoài mổ xác, giám định xác chết, giám định pháp y có nhiều chuyên ngành nâng cao như y học phân tử, giám định thương tích trên người sống, giám định sức khỏe thể chất … [ 1 ]Giám định pháp y được phân thành ba nội dung cơ bản gồm :
Đối tượng giám định pháp y gồm có :

Vai trò và ý nghĩa[sửa|sửa mã nguồn]

Vị trí, vai trò[sửa|sửa mã nguồn]

Giám định pháp y hoàn toàn có thể nói là không hề thiếu trong một xã hội mà ở đó mọi người sống theo Hiến pháp và làm theo pháp lý, sức khỏe thể chất và nhân phẩm con người được pháp lý bảo vệ. [ 1 ] Giám định pháp y không những ship hàng cho cơ quan tố tụng, mà còn Giao hàng giám định theo nhu yếu của cá thể và tổ chức triển khai. [ 2 ] Giám định pháp y không những giám định so với những trường hợp xâm hại đến tính mạng con người, sức khỏe thể chất nhân phẩm con người ở ngoài xã hội, mà ngay cả trong nhiệm vụ y tế, pháp y có trách nhiệm tham mưu cho y tế địa phương khi có thưa kiện, khiếu nại tương quan đến công tác làm việc điều trị, khám chữa bệnh, ở cả nghành y tế tư nhân và nhà nước, báo cáo giải trình với y tế và những ngành công dụng về tình hình tội phạm, tai nạn thương tâm lao động, giao thông vận tải, ngộ độc thực phẩm … Đặc biệt, pháp y có trách nhiệm trong hiến ghép mô phủ tạng và hiến xác, theo lao lý của pháp lý. [ 3 ]Một trong những trách nhiệm rất quan trọng của pháp y là giám định tỷ suất tổn hại sức khỏe thể chất của thương tích và chấn thương nhằm mục đích bắt kẻ phạm tội phải có nghĩa vụ và trách nhiệm với hành vi của mình, và người vô tội được minh oan, bồi thường thỏa đáng. [ 3 ]Giám định pháp y thì không những ngành y tế mà những khác ngành cũng đều công nhận đây là mảng rất là quan trọng không những trong y tế, mà còn đóng vai trò quan trọng trong quy trình tố tụng giúp bảo vệ quyền hạn người dân, giữ gìn bảo mật an ninh trật tự xã hội. [ 4 ]

Ý nghĩa hoạt động giải trí[sửa|sửa mã nguồn]

Giám định pháp y có nhiều ý nghĩa gồm:

• Phục vụ cho công công tác điều tra, truy tố, xét xử, bào chữa, kết án…
• Các kết luận của giám định viên là chứng cứ pháp lý, nhiều khi là những bằng chứng đanh thép để vạch mặt hung thủ, làm cho hung thủ phải cúi đầu nhận tội.
• Các nhận xét của giám định viên pháp y tại hiện trường nhiều khi có ý nghĩa quan trọng phục vụ kịp thời cho công tác truy xét, điều tra theo dấu vết nóng, nhanh chóng tìm ra thủ phạm. Những kết luận này có thể mở ra cho cơ quan điều tra hướng điều tra và khoanh vùng tình nghi.
• Kết luận của giám định viên là cơ sở để minh oan cho người không phạm tội bị nghi oan.
• Giám định pháp y còn mang tính chất phòng ngừa tội phạm, qua việc giám định thấy có vấn đề gì nổi cộm thông qua thông tin đại chúng tuyên truyền phương thức, thủ đoạn gây án, những quan niệm, tập tục sai trái dẫn đến nguy hại đến tính mạng, tài sản.

Tổ chức giám định pháp y Nước Ta lúc bấy giờ[sửa|sửa mã nguồn]

Khó khăn và vướng mắc[sửa|sửa mã nguồn]

Ở Nước Ta, xã hội nước này thường mặc cảm với pháp y, nói đến là nghĩ đến nghề mổ xác [ 1 ] và lúc bấy giờ tổng thể những tổ chức triển khai giám định pháp y trên toàn nước đều lâm vào thực trạng thiếu người, trong khi những trường ĐH y thì không có khoa giảng dạy chuyên ngành riêng, sinh viên ra trường khước từ làm pháp y, bác sĩ được điều động sang cũng tìm mọi cách bỏ đi, [ 4 ] số những bác sĩ muốn vào công tác làm việc trong pháp y hầu hết không có, những người làm lâu lại muốn bỏ nghề. [ 1 ]Nước Ta lúc bấy giờ có Cả nước hiện có 37 TT pháp y, 15 phòng pháp y và vẫn còn 11 tổ chức triển khai giám định pháp y. Tuy vậy, ngành y tế có pháp luật rõ ràng về yếu tố bảo vệ thiên nhiên và môi trường cho những cơ sở y tế, nhưng pháp y thì lại chưa có lao lý tương tự như, giám định pháp y vẫn luôn luôn gắn với cụm từ ” con nuôi ” của ngành y tế. [ 3 ] Một số địa phương cho rằng pháp y phục vụ cơ quan tìm hiểu tố tụng, không tương quan gì đến công dụng trách nhiệm của ngành y tế. [ 2 ]Có những vụ án giám định viên phải mổ tại hiện trường, họ phải đương đầu với ô nhiễm ( cả ý thức, vật chất ), ảnh hưởng tác động tâm ý nặng nề, nhưng phần nhiều chính họ không được bảo vệ. Những người làm nghề pháp y vừa phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về hiệu quả giám định của mình, vừa chịu nhiều nguy hại, tiếp xúc nhiều ô nhiễm, sức ép mà họ phải chịu đựng nặng nề : sức ép từ dư luận xã hội, sức ép từ người bị hại, từ thủ phạm, sức ép từ cả phía luật sư, TANDTC, cơ quan tố tụng … [ 1 ]

Dự án Luật Giám định tư pháp[sửa|sửa mã nguồn]

Một số giám định viên[sửa|sửa mã nguồn]