A. GIẢI CÂU HỎI LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

1. Cộng hai số nguyên cùng dấu

Hoạt động 1: Trang 57 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Kết quả của hành động trên là: (+2) + (+3) = +5.

b) Kết quả của hành động trên là: (-2) + (-3) = -5.

⇒ Kết quả vừa tính cho thấy điểm mà người đó dừng lại bằng với số đối của tổng (2 + 3).

Thực hành 1: Trang 58 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: 4 + 7 = 11

b) Ta có: (-4) + (-7) 

= – (4+7) 

= -11.

c) Ta có: (-99) + (-11) 

= – (99 + 11) 

= -110.

d) Ta có: (+99) + (+11) 

= + (99 + 11) 

= 110.

e) Ta có: (-65) + (-35) 

= – (65 + 35) 

= -100.

Vận dụng 1: Trang 58 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

• Bác Hà nợ bác Lan 80 nghìn đồng được biểu diễn như sau: -80 (nghìn đồng).
• Bác Hà nợ bác Lan 40 nghìn đồng được biểu diễn như sau: -40 (nghìn đồng).

⇒ Tổng số tiền bác Hà đang nợ bác Lan là: (-80) + (-40) = -120 (nghìn đồng).

2. Cộng hai số nguyên khác dấu

Hoạt động 2: Trang 58 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

Người đó đang dừng lại tại điểm 0.

⇒ Kết quả của phép tính sẽ là: (+4) + (-4) = 0.

Vận dụng 2: Trang 58 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

Thẻ tín dụng của bác Tám ghi nợ 2 000 000 đồng được biểu diễn như sau: -2 000 000 (đồng).

Bác Tám nạp vào thẻ 2 000 000 đồng được biểu diễn như sau: 2 000 000 (đồng).

⇒ Số tiền bác Tám có trong tài khoản hiện tại là: (- 2 000 000) + 2 000 000 = 0 (đồng) vì (- 2 000 000) và 2 000 000 là hai số đối nhau.

Hoạt động 3: Trang 59 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

Người đó hiện dừng lại tại điểm +4.

⇒ Kết quả của phép tính sữ là: (-2) + (+6) = 4.

Thực hành 2: Trang 60 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: 4 + (-7) 

= – (7 – 4) 

= – 3.

b) Ta có: (-5) + 12 

= 12 – 5 

= 7.

c) Ta có: (-25) + 72 

= 72 – 25 

= 47.

d) Ta có: 49 + (-51) 

= – (51 – 49) 

= -2.

Vận dụng 3: Trang 60 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: (-3) + 5 = 5 – 3 = 2.

⇒ Thang máy đang dừng lại ở tầng 2.

b) Ta có 3 + (-5) = – (5 – 3) = – 2.

⇒ Thang máy đang dừng lại ở tầng hầm (-2).

3. Tính chất của phép cộng các số nguyên

Hoạt động 4: Trang 60 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

Ta có: (-1) + (-3) = – 4 và (-3) + (-1) = -4.

⇒ (-1) + (-3) = (-3) + (-1).

Ta có: (-7) + (-6) = -13 và (-6) + (-7) = -13.

⇒  (-7) + (-6) = (-6) + (-7).

Hoạt động 5: Trang 60 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

Ta có: 

• [(-3) + 4] + 2 = 1 + 2 = 3.
• (-3) + (4 + 2) = (-3) + 6 = 3.
• [(-3) + 2] + 4 = (-1) + 4 = 3.

⇒ [(-3) + 4] + 2 = (-3) + (4 + 2) = (-3) + (4 + 2).

Thực hành 3: Trang 61 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: 23 + (-77) + (-23) + 77 

= [23 + (-23)] + [(-77) + 77] 

= 0.

b) Ta có: (-2 020) + 2 021 + 21 + (-22) 

= [(-2 020) + 2 021] + [21 + (-22)] 

= 1 + (-1) 

= 0.

4. Phép trừ hai số nguyên

Hoạt động 6: Trang 61 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Mũi khoan đang ở độ cao là: 5 – 10 = -5 (m) số với mực nước biển.

b) Ta có: 5 – 2 = 3 và 5 + (-2) = 5 – 2 = 3.

⇒ 5 – 2 = 5 + (-2).

Thực hành 4: Trang 62 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: 6 – 9 

= 6 + (-9) 

= -(9 – 6) 

= -3.

b) Ta có: 23 – (-12) 

= 23 + 12 

= 35.

c) Ta có: (-35) – (-60) 

= (-35) + 60 

= 60 – 35 

= 25.

d) Ta có: (-47) – 53 

= (-47) + (-53) 

= – (47 + 53) 

= -100.

e) Ta có: (-43) – (-43) 

= (-43) + 43 

= 0.

5. Quy tắc dấu ngoặc

Hoạt động 7: Trang 62 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: – (4 + 7) = – 11 và (-4 – 7) = – (4 + 7) = -11.

⇒ – (4 + 7) = (-4 – 7).

b) Ta có: – (12 – 25) = (-12) + 25 = 13 và (-12 + 25) = 25 – 12 = 13.

⇒ – (12 – 25) = (-12 + 25) .

c) Ta có: – (-8 + 7) = 8 – 7 = 1 và  (8 – 7) = 1.

⇒ – (-8 + 7) = (8 – 7).

d) Ta có: +(- 15 – 4) = (-15) + 4 = – (15 + 4) = – 19 và (-15 – 4) = -19.

⇒ +(- 15 – 4) = (-15 – 4).

e) Ta có: +(23 – 12) = 23 – 12 = 11 và (23 – 12) = 11.

⇒ +(23 – 12) = (23 – 12).

Thực hành 5: Trang 63 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1

Lời giải tham khảo:

Ta có: T = -9 + (-2) – (-3) + (-8)

= -9 – 2 + 3 – 8 

= -16.

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Không thực hiện phép tính, tìm dấu thích hợp cho dấu ? ở bảng sau: (Trang 63 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

Lời giải tham khảo:

Câu 2: Thực hiện các phép tính sau: (Trang 63 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

a) 23 + 45;                            

b) (-42) + (-54);                         

c) 2 025 + (-2 025);

d) 15 + (-14);                        

e) 33 + (-135).

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: 23 + 45 = 68.

b) Ta có: (-42) + (-54) 

= – (42 + 54) 

= – 96.

c) Ta có: 2 025 + (-2 025) = 0.

d) Ta có: 15 + (-14) 

= (15 – 14) 

= 1.

e) Ta có: 33 + (-135) 

= – (135 – 33) 

= 102.

Câu 3: Em hãy dùng số nguyên âm để giải bài toán sau: Một chiếc tàu ngầm đang ở độ sâu 20m, tàu tiếp tục lặn thêm 15 m. Hỏi khi đó tàu ngầm ở độ sâu là bao nhiêu mét? (Trang 63 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

Lời giải tham khảo:

Tàu ngầm đang ở độ sâu 20m được biểu diễn như sau: – 20 (m).

Tàu tiếp tục lặn thêm 15m được biểu diễn như sau: – 15 (m).

⇒ Độ sâu của tàu ngầm khi đó là: (-20) + (-15) = – 35 (m).

Đáp án: 35 m.

Câu 4: Một toà nhà có 12 tầng và 3 tầng hầm (tầng G được đánh số là tầng 0), hãy dùng phép cộng các số nguyên để diễn tả tình huống sau đây: Một thang máy đang ở tầng 3, nó đi lên 7 tầng và sau đó đi xuống 12 tầng. Hỏi cuối cùng thang máy dừng lại tại tầng mấy? (Trang 64 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

Lời giải tham khảo:

Ta có: 3 + 7 + (-12) = – 2.

⇒ Cuối cùng thang máy dừng lại tại tầng (-2) hay ở tầng hầm 2.

Câu 5: Thực hiện các phép tính sau: (Trang 64 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

a) 6 – 8;                              

b) 3 – (-9);                             

c) (-5) – 10;

d) 0 – 7;                              

e) 4 – 0;                                 

g) (-2) – (-10).

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: 6 – 8 = -2.

b) Ta có: 3 – (-9) 

= 3 + 9 

= 12.

c) Ta có: (-5) – 10 

= – (10 + 5) 

= -15.

d) Ta có: 0 – 7 = -7

e) Ta có: 4 – 0 = 4

g) Ta có: (-2) – (-10) 

= (-2) + 10 

= 10 – 2 

= 8.

Câu 6: Tính nhanh các tổng sau: (Trang 64 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

a) S = (45 – 3 756) + 3 756; 

b) S = (-2 021) – (199 – 2 021).

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: S = (45 – 3 756) + 3 756 

= 45 – 3 756 + 3 756 

= 45 + [(– 3 756) + 3 756] 

= 45.

b) Ta có: S = (-2 021) – (199 – 2 021) 

= (-2 021) + (-199)  + 2 021 

= (2021 – 2021) -199

= – 199.

Câu 7: Bỏ dấu ngoặc rồi tính: (Trang 64 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

a) (4 + 32 + 6) + (10 – 36 – 6); 

b) (77 + 22 – 65) – (67 +  12 – 75); 

c) – (-21 +  43 + 7) – (11 – 53 – 17).

Lời giải tham khảo:

a) Ta có: (4 + 32 + 6) + (10 – 36 – 6) 

= 4 + 32 + 6 + 10 – 36 – 6 

= 10.

b) Ta có: (77 + 22 – 65) – (67 +  12 – 75) 

= 77 + 22 – 65 – 67 – 12 + 75 

= 30.

c) Ta có: – (-21 +  43 + 7) – (11 – 53 – 17) 

= 21 – 43 – 7 – 11 + 53 + 17 

= 30.

Câu 8: Archimedes (Ác-si-mét) là nhà bác học người Hy Lạp, ông sinh năm 287 TCN và mất năm 212 TCN. (Trang 64 SGK CHÂN TRỜI SÁNG TẠO toán 6 tập 1)

a) Em hãy dùng số nguyên âm để ghi năm sinh năm mất của Archimedes.

b) Em hãy cho biết Archimedes mất năm bao nhiêu tuổi?

Lời giải tham khảo:

a) Năm sinh của Archimedes là: – 287.

Năm mất của Archimedes là: – 212.

b) Tuổi của Archimedes là: (-212) – (-287) = (-212) + 287 = 75 (tuổi).

Vậy Archimedes mất năm ông được 75 tuổi.