Đảng Hạng – Wikipedia tiếng Việt

[ad_1]

Đảng Hạng (giản thể: 党项[chú 1]; phồn thể: 党項; bính âm: Dǎngxiàng, tiếng Anh: Tangut) là tộc người được đồng nhất với nước Tây Hạ, họ cũng được gọi là Đảng Hạng Khương (党項羌). Người Đảng Hạng thường được xem là một tộc người nói tiếng Khương và đã thiên di đến khu vực Tây Bắc Trung Quốc vào một khoảng thời gian nào đó trước thế kỷ 10 CN .

Về mặt lịch sử vẻ vang, trong tiếng Hán, ” Khương ” là một thuật ngữ giản lược được dùng để chỉ những nhóm dân tộc bản địa khác nhau, gồm có cả những người Tạng sinh sống ở Tây Bắc Trung Quốc. Sau khi người Tiên Ti thiên di từ Đông Bắc đến Tây Bắc rồi lập ra vương quốc Thổ Dục Hồn ( 284 – 670 ), họ được người Hán gọi là ” Khương Hồ ” ( 羌胡, Qiāng Hú ), [ 1 ] Các sử tịch và phát hiện khảo cổ trong thời hạn gần đây đã bộc lộ mối liên hệ giữa Lý Nguyên Hạo và dõng dõi thủ lĩnh của bộ lạc Thác Bạt Tiên Ti. [ 2 ]

Tộc người Đảng Hạng ban đầu cư trú tại khu vực cao nguyên Tùng Phan thuộc tỉnh Tứ Xuyên ngày nay, sống nhờ vào chăn nuôi. Vào đầu thời nhà Đường, thủ lĩnh Đảng Hạng là Thác Bạt Xích Từ (拓跋赤辭) từng giúp đỡ Thổ Dục Hồn chống Đường, tuy nhiên Thổ Dục Hồn cuối cùng đã bị đánh bại. Sau đó, Thác Bạt Xích Từ quay sang trung thành với Đường, được Đường Thái Tông ban cho họ Lý, phong làm Tây Nhung châu đô đốc. Thời giữa của nhà Đường, do chịu áp lực từ Thổ Phồn, người Đảng Hạng được nhà Đường cho di chuyển đến Khánh Châu[chú 2] Những người Đảng Hạng ở lại đất cũ trở thành nô lệ của quý tộc Thổ Phồn, được gọi là người Nhị Dược (Wylie: mi nyak; ZWPY: མི་ཉག་, tiếng Trung: 弭藥人; bính âm: Mǐyàorén). Những người Đảng Hạng di cư về phía bắc phân thành tám bộ lạc. Thời Đường Đại Tông, do Thổ Phồn và người Đảng Hạng liên hiệp quấy nhiễu Đường, triều đình Đường lại đưa người Đảng Hạng thiên di đến khu vực phía bắc của Ngân Châu[chú 3], phía đông của Hạ Châu[chú 4] Khu vực Tuy Châu[chú 5] và Diên Châu[chú 6] cũng có một đợt thiên nhập lớn của người Đảng Hạng. Cuối thời nhà Đường (khoảng 873), bộ lạc Thác Bạt hùng mạnh hơn hẳn, thủ lĩnh Thác Bạt Tư Cung (拓跋思恭) của bộ lạc Thác Bạt cát cứ Hựu Châu[chú 7] và tự xưng là thứ sử. Năm 881, Thác Bạt Tư Cung do có công giúp nhà Đường dẹp loạn Hoàng Sào nên được Đường Hi Tông phong làm Hạ Châu tiết độ sứ, và ban cho họ Lý, phong làm Hạ quốc công.[3]

Đến đầu thời nhà Tống, giữa Hạ Châu của họ Lý và triều đình Tống nhiều lần phát sinh chiến tranh. Sau khi thủ lĩnh Lý Kế Phủng (李繼捧) quy hàng Tống, tộc nhân lại ủng hộ Lý Kế Thiên (李繼遷) làm thủ lĩnh để tiếp tục chống Tống. Năm 1005, thủ lĩnh Đức Minh thiết lập hòa bình với Tống. Tống Chân Tông ban họ cho Đức Minh, phong làm Hạ Châu thứ sử, đảm nhiệm chức Định Nan quân tiết độ sứ[3]. Năm 1031, Lý Nguyên Hạo kế vị cha, đến năm 1038 thì lập nên Tây Hạ.

Bạn đang đọc: Đảng Hạng – Wikipedia tiếng Việt

Trong các nguồn bằng tiếng Đảng Hạng, đất nước này được gọi là phôn¹ mbın² lhi̯ə tha², tạm dịch là “Bạch Cao Đại Quốc” (白高大國), tức đại quốc gia cao quý và thuần khiết ([4] Mặc dù tên tiếng Hán này đôi khi cũng xuất hiện trong các nguồn bằng tiếng Đảng Hạng,[5] tên gọi thông dụng nhất của quốc gia này là “Đại Hạ” (大夏) trong các nguồn văn bản chữ Hán của Tây Hạ hay là “Hạ Quốc” (夏國) trong các nguồn của nhà Tống.[6] Sau này, người ta thường đề cập đến đất nước Đảng Hạng là “Tây Hạ” (西夏).

Do cha của người sáng lập Tây Hạ, tức Lý Đức Minh, không phải là một người quản lý quá thủ cựu, người Đảng Hạng khởi đầu tiếp thu ngày càng nhiều văn minh Nước Trung Hoa, tuy nhiên họ không khi nào đánh mất đi truyền thống nguyên bản của mình, điều này được chứng tỏ bằng một số lượng lớn những văn hiến còn lại của bản thân nhà nước Đảng Hạng. Tuy vậy, người sáng lập Tây Hạ là Lý Nguyên Hạo lại có tâm lý có phần thủ cựu hơn, ông đã tìm cách hồi sinh và tăng cường truyền thống của người Đảng Hạng bằng việc ra lệnh thiết lập ra chữ Đảng Hạng chính thức và đặt ra những điều luật nhằm mục đích củng cố phong tục văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn. Một trong những điều luật đó là lệnh cho những thần dân mặc y phục dân tộc bản địa truyền thống lịch sử, và một điều luật khác lao lý những thần dân Tây Hạ phải để tóc ngắn hoặc cạo đầu, tương phản với phong tục của người Hán lúc bấy giờ là để tóc dài và kết lại. Nguyên Hạo vô hiệu họ Lý do triều Đường ban, cũng vô hiệu họ Triệu do triều Tống ban, Nguyên Hạo nhận họ Đảng Hạng là ” Ngôi Danh ” ( 嵬名 ). Ông lập ” Hưng Khánh ” ( 興慶 ) [ chú 8 ] làm quốc đô của Tây Hạ .Đến thế kỷ 13, Thành Cát Tư Hãn thống nhất những bộ lạc ở vùng thảo nguyên phía bắc Mông Cổ và dẫn quân Mông Cổ thực thi sáu loạt tiến công Tây Hạ trong một khoảng chừng thời hạn hơn 20 năm ( 1202, 1207, 1209 – 10, 1211 – 13, 1214 – 19, 1225 – 26 ). Trong loạt tiến công sau cuối, Thành Cát Tư Hãn đã qua đời trên đất Tây Hạ. Sử liệu chính thức của người Mông Cổ thì nói rằng ông mất vì bệnh tật, trong khi có thần thoại cổ xưa nói rằng ông ta mất vì bị trọng thương trong trận chiến. Năm 1227, quốc đô Tây Hạ bị người Mông Cổ tàn phá, họ đã hủy hoại những tòa nhà và những ghi chép viết rằng : tổng thể đều bị thiêu cháy ngoại trừ tu viện. Tây Hạ Mạt Chủ Lý Hiện bị giết và hàng chục nghìn dân thường đã bị thảm sát. Tuy nhiên, nhiều mái ấm gia đình người Đảng Hạng đã gia nhập vào đế quốc Mông Cổ. Một số người trong số họ đã chỉ huy quân Mông Cổ chinh phạt Trung Quốc. Sau khi xây dựng nhà Nguyên, quân người Đảng Hạng được hợp nhất vào quân Mông Cổ trong những cuộc chinh phục miền trung và miền nam Nước Trung Hoa sau đó .Người Đảng Hạng được người Mông Cổ gọi là ” Đường Ngột ” ( tangγud, 唐兀 ), thuộc loại người Sắc Mục ( 色目人 ) trong mạng lưới hệ thống phân loại của nhà Nguyên, do đó tách biệt họ với vùng Hoa Bắc ( Hán nhân ). Thời nhà Nguyên, một bộ phận người Đảng Hạng hoạt động giải trí rất mạnh, nổi tiếng nhất là Dương Liễn Chân Già ( 楊璉真珈 ), tuy nhiên sau đó họ dần dung hợp với những tộc người khác và biến mất khỏi lịch sử vẻ vang. Đến cuối thời Minh, có dẫn chứng về sự hiện hữu của những cộng đồng Đảng Hạng nhỏ tại những hành tỉnh An Huy và Hà Nam. Thành viên của hoàng tộc Tây Hạ đã di cư đến phía tây Tứ Xuyên, phía bắc Tây Tạng và thậm chí còn là đến Đông Bắc Ấn Độ, và trong 1 số ít trường hợp đã trở thành thủ lĩnh địa phương. [ 7 ] [ 8 ] [ 9 ] Những người Đảng Hạng sinh sống ở miền Trung Trung Quốc đã bảo tồn được ngôn từ của họ tối thiểu là đến thế kỷ 16 .

Cuối thời Minh, Lý Tự Thành đã lãnh đạo một cuộc khởi nghĩa nông dân, thiết lập chính quyền Đại Thuận và tự xưng mình là hậu duệ của Lý Kế Thiên.[10] Một số học giả cũng xác định Lý Tự Thành là hậu duệ của tộc Đảng Hạng. Có một thuyết cho rằng người Sherpa là hậu duệ của người Đảng Hạng.[11]。

Xem thêm: Công nghệ đèn UVC là gì – Ánh sáng tia cực tím diệt vi khuẩn ? – DaiThuCompany – 0904723825

Quốc giáo của Tây Hạ là Phật giáo, nó giữ một vai trò cực kỳ quan trọng trong xã hội Đảng Hạng. Toàn bộ kinh sách Phật giáo Nước Trung Hoa đã được dịch sang tiếng Đảng Hạng trong khoảng chừng thời hạn 50 năm và được ban bố vào khoảng chừng năm 1090 với 3700 quyển, đây là một kỳ công nếu so sánh với khoảng chừng thời hạn người Hán triển khai xong trách nhiệm tương tự như. Phật giáo ở Tây Hạ thường được nhìn nhận là một sự trộn lẫn giữa những truyền thống lịch sử Tạng và Hán, trong đó Hoa Nghiêm Thiền tông có tầm ảnh hưởng tác động lớn nhất. Đặc điểm đặc trưng khác của Phật giáo Đảng Hạng là có sự tương đương về những đức tin Phật giáo với Đại Liêu của người Khiết Đan : một số ít bản văn trước đây được cho là có nguồn gốc Đảng Hạng địa phương, hóa ra lại là những bản dịch từ bản văn Khiết Đan gốc .Mức độ tác động ảnh hưởng của yếu tố Tạng so với sự hình thành của Phật giáo Đảng Hạng vẫn chưa được mày mò, đặc biệt quan trọng là trong toàn cảnh những phát hiện mới cho thấy rằng Phật giáo Đảng Hạng chiếm hữu nhiều yếu tố văn hóa truyền thống địa phương ở phía bắc Trung Quốc hơn là tác động ảnh hưởng thuần từ văn hóa truyền thống Tạng hay Hán. Các bản văn thuộc giáo phái Đại thủ ấn của Tây Tạng lý giải rằng Phật giáo Đảng Hạng bắt đầu tiến triển theo dòng Ca-mã-ca-cử phái ( Karma Kagyu ) thay vì Tát-già phái ( Sakya ). Một số cơ sở Phật giáo Đảng Hạng, ví dụ điển hình như ” Đế sư ” đã sống sót lâu hơn bản thân Tây Hạ và vẫn hoàn toàn có thể thấy được vào thời Nguyên. Một trong những nguồn rõ ràng hơn về Phật giáo Đảng Hạng là ở Ngũ Đài sơn, nơi mà cả Hoa Nghiêm tông và Kim Cương thừa đều tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ từ cuối thời nhà Đường cho đến khi người Mông Cổ xâm lược .Một số nguồn trái chiều thì cho rằng tôn giáo Đảng Hạng có nguồn gốc từ Khổng giáo. Có thể đúng là Nho giáo sống sót ở Tây Hạ, tuy nhiên mức độ sùng kính với Vạn thế sư biểu thì không hề so sánh về mức độ phổ cập của việc sùng bái Phật giáo. Điều đó cũng hoàn toàn có thể được chứng tỏ bằng những văn hiến Đảng Hạng còn sống sót, trong đó hầu hết là kinh Phật, trong khi những thứ gọi là ” văn học thế tục “, gồm có tầm cỡ Nho giáo hầu hết không hề tìm thấy trong những bản dịch tiếng Đảng Hạng .

Nhà nước Đảng Hạng thi hành các điều luật nghiêm khắc liên quan đến giảng dạy các tín ngưỡng tôn giáo và kiểm tra nghiêm các giảng sư tiềm năng. Trước khi một người được phép giảng đạo, họ sẽ cần phải được sự cho phép của chính quyền địa phương nếu mới đến từ Tây Tạng hay Ấn Độ. Các học thuyết được giảng dạy và phương pháp được sử dụng được giám sát một cách cẩn thận để đảm bảo người Đảng Hạng không thể hiểu sai về giáo lý. Bất cứ ai bị phát hiện ra là một thầy bói hay lang băm sẽ phải đối mặt với hành vi ngược đãi ngay lập tức. Xét thấy trái với đức tin về luân thường đạo đức của Phật giáo, nhà nước Đảng Hạng nghiêm cấm hoàn toàn việc giảng sư nhận đồ đáp lễ hay đồ tưởng thưởng cho việc giảng dạy của họ.

Xem thêm: đắt tiền trong tiếng Tiếng Anh – Tiếng Việt-Tiếng Anh | Glosbe

Mặc dù nhà nước Đảng Hạng không ủng hộ một trường phát Phật giáo chính thức nào, tuy nhiên họ bảo vệ toàn bộ những khu vực và vật thể tôn giáo bên trong biên giới vương quốc. Giống như những triều đại Trung Quốc, việc trở thành một tu sĩ cần phải được chính quyền sở tại ân chuẩn, và bất kỳ ai triển khai lời tuyên thệ của một tu sĩ mà không có sự giám sát của chính quyền sở tại sẽ phải đương đầu với việc bị trừng phạt nặng. Phụ nữ cũng đóng một vai trò trong những hoạt động giải trí tôn giáo Đảng Hạng khi họ trở thành những ni cô, một vị trí mà chỉ một góa phụ hay một trinh nữ là hoàn toàn có thể đảm nhiệm .Suchan ( 1998 ) tìm thấy tác động ảnh hưởng của một vài vị Cát-mã-ba ( Karmapa ) tiên phong so với những triều Nguyên và Minh cũng như Tây Hạ, và nói đến Đô-tùng Khâm-ba ( Desum Khyenpa ) :

Một vài vị Cát-mã-ba tiên phong trở nên điển hình nổi bật do vị trí quan trọng của họ trong những triều đình Nguyên và Minh tại Trung Quốc, ở đó họ là người hướng dẫn ý thức cho những hoàng tử và nhà vua. Tầm tác động ảnh hưởng của họ cũng lan rộng ra đến triều đình Hạ của người Đảng Hạng, ở đó một đệ tử của Đô-tùng Khâm-ba được vua Tây Hạ trao cho tước hiệu ” Thượng sư ” … ” [ 12 ] [ 13 ]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

[ad_2]

Related Posts

Trò chơi mua sắm 5

[ad_1] Một ngày đi Shopping 5 thuộc dòng game thời trang, nơi các bạn sẽ mua sắm nhiều loại dụng cụ và vật dụng khác nhau nhưng…

Trò chơi mua sắm 6

[ad_1] Một ngày đi Shopping 6 thuộc dòng game thời trang, nơi mà các bạn nhỏ sẽ phải bận rộn với công việc tìm kiếm và mua…

Trò chơi mua sắm 4

[ad_1] Một ngày đi Shopping 4 là dòng game thời trang, nơi mà chúng ta có nhiệm vụ và trách nhiệm mua sắm những món đồ mà…

Trò chơi mua sắm 3

[ad_1] Một ngày đi Shopping 3 thuộc dòng game thời trang, với nhiệm vụ mua sắm và tìm kiếm những món đồ mà các bạn đã được…

Game một ngày đi Shopping 2: Trò chơi đi Shopping

[ad_1] Một ngày đi Shopping 2 thuộc dòng game thời trang, khi mà các bạn nhỏ tiến hành đi mua sắm thả ga những món đồ mà…

Trò chơi làm thợ cắt tóc

[ad_1] Hớt tóc thuộc dòng game thời trang, khi mà các bạn sẽ hóa thân thành một thợ cắt tóc chuyên nghiệp nhằm tạo mẫu tóc cho…

Leave a Reply