Chú giải ( Annotation ) là gì ? Chú giải tiếng Anh là gì ? Khái niệm người chú giải ? Người chú giải tiếng Anh là gì ? Tác phẩm chú giải là gì ? Tác phẩm chú giải tiếng Anh là gì ? Quy định về chú giải tác phẩm và người chú giải tác phẩm ? Các tác phẩm phái sinh khác ?

Khi đọc một tác phẩm, không phải người đọc nào cũng hoàn toàn có thể hiểu được hết những từ ngữ được tác giả sử dụng trong tác phẩm của mình. Do đó, việc triển khai chú giải cho tác phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người đọc hiểu được tối đa câu từ và ý mà tác giả muốn truyền tải tới người đọc.

Căn cứ pháp lý:

– Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ trợ 2009 ; – 131 / 2013 / NĐ-CP.

1. Chú giải là gì ?

Chú giải là việc viết lời lý giải những chỗ khó trong tác phẩm để cho người đọc hiểu rõ.

2. Chú giải tiếng Anh là gì ?

Chú giải tiếng Anh là  “Annotation”.

3. Người chú giải là gì ?

Người chú giải tác phẩm là người cắt nghĩa nội dung, nguồn gốc, nguồn gốc của tác phẩm gốc để làm rõ nghĩa tác phẩm hoặc những phần riêng không liên quan gì đến nhau của tác phẩm.

4. Người chú giải tiếng Anh là gì ?

Người chú giải tiếng Anh là “Annotator”.

5. Tác phẩm chú giải là gì ?

Tác phẩm chú giải là tác phẩm biểu lộ quan điểm, lời bình, lý giải ý nghĩa để làm rõ hơn nội dung trong tác phẩm gốc.

6. Tác phẩm chú giải tiếng Anh là gì ?

Tác phẩm chú giải tiếng Anh là  “Annotated works”.

7. Quy định về chú giải tác phẩm và người chú giải tác phẩm ?

7.1. Quy định về người chú giải tác phẩm

Người chú giải tác phẩm hoàn toàn có thể là tác giả, nhà xuất bản cũng hoàn toàn có thể là những người khác. Việc chú giải tác phẩm thường được biểu lộ bằng việc lý giải, diễn giải. Phần chú giải được in ở phần sau cuối của mỗi trang để cắt nghĩa, lý giải thêm về một hoặc 1 số ít nội dung nhất định trong tác phẩm. Người chú giải tác phẩm là tác giả của phần chú giải.

7.2. Quy định về tác phẩm chú giải

Theo Khoản 8 Điều 4 Luật chiếm hữu trí tuệ thì tác phẩm chú giải là một trong những mô hình tác phẩm của tác phẩm phái sinh, được tạo ra dựa trên một tác phẩm khác và không được gây phương hại tới tác phẩm được dùng để làm tác phẩm chú giải. Tác phẩm được bảo lãnh kể từ khi được phát minh sáng tạo ra và bộc lộ dưới dạng vật chất nhất định mà không cần thực thi thủ tục ĐK bản quyền. Mặc dù việc thực thi thủ tục ĐK quyền tác giả là không bắt buộc, tuy nhiên việc ĐK lại là thiết yếu để bảo bảo tối ưu quyền hạn của tác giả. Khi tranh chấp xảy ra, việc tác giả ĐK bản quyền sẽ không có nghĩa vụ và trách nhiệm chứng tỏ quyền tác giả thuộc về mình, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại. Tác phẩm chú giải là một dạng của tác phẩm phái sinh, do đó, tác phẩm chú giải tuân thủ theo những nhu yếu của pháp lý sở hữu trí tuệ về tác phẩm phái sinh, theo đó :

Đặc điểm của tác phẩm phái sinh

– Được hình thành trên cơ sở một tác phẩm đã có Tùy vào từng trường hợp mà bạn hoàn toàn có thể cần xin phép chủ sở hữu tác phẩm gốc hoặc không. – Tác phẩm phái sinh phải giữ được dấu ấn của tác phẩm chính Nói cách khác, tác phẩm phái sinh phải dẫn công chúng liên tưởng tới tác phẩm gốc. sự liên tưởng này được biểu lộ qua nội dung của tác phẩm gốc. – Phải có sự phát minh sáng tạo đủ lớn Để được công nhận là một tác phẩm phái sinh thì tác phẩm phải có sự phát minh sáng tạo đủ lớn từ tác giả. Tuy nhiên, cần xem xét để tránh trường hợp sự phát minh sáng tạo trở thành hành vi xâm phạm Quyền nhân thân của tác phẩm gốc. – Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm phái sinh được tạo ra Quyền tác giả của tác phẩm phái sinh phát sinh khi tác phẩm được tạo ra, được bảo lãnh mà không phụ thuộc vào vào việc ĐK. Tuy vậy, khi xảy ra tranh chấp, nghĩa vụ và trách nhiệm chứng tỏ nội dung của tác phẩm thuộc về tác giả.

Điều kiện đối với tác phẩm phái sinh

– Tác phẩm phái sinh không được gây phương hại đến quyền tác giả của tác phẩm gốc Cụ thể được lao lý tại Khoản 2 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ trợ năm 2019 : ” Tác phẩm phái sinh chỉ được bảo lãnh theo lao lý tại Khoản 1 Điều 14 nếu không gây phương hại đến quyền tác giả so với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh. ” Vậy tác phẩm phái sinh nếu như được phát minh sáng tạo ra mà ảnh hưởng tác động đến quyền nhân thân hay quyền tác giả của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thì không được pháp lý bảo lãnh. – Khi làm tác phẩm phái sinh phải xin phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả Pháp luật sở hữu trí tuệ pháp luật, nếu làm tác phẩm phái sinh mà không xin phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thì đây là hành vi xâm phạm quyền tác giả. Trừ trường hợp chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn từ khác cho người khiếm thị theo Điểm i Khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi, bổ trợ năm 2009, 2019. Căn cứ pháp lý cho điều kiện kèm theo này tại Khoản 7 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ trợ năm 2019 : ” Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả so với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp pháp luật tại Điểm i Khoản 1 Điều 25 của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ trợ năm 2009, 2019. ” – Tác phẩm phái sinh phải mang dấu ấn riêng của tác giả Tác phẩm phái sinh là tác phẩm được phát minh sáng tạo dựa trên tác phẩm gốc nhưng có sự mới lạ trong lối hành văn, cách truyền đạt … Những điều này tạo nét riêng cho tác phẩm phái sinh và biểu lộ sự đặc trưng, dấu ấn của tác giả với công chúng.

Quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh

Quyền tác giả so với tác phẩm phái sinh gồm có quyền nhân thân và quyền gia tài. Cụ thể : – Quyền nhân thân được pháp luật tại Điều 19 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ trợ năm 2019 gồm có :

+ Đặt tên cho tác phẩm;

+ Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm ; – Được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng ; – Công bố tác phẩm hoặc được cho phép người khác công bố tác phẩm ; – Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa thay thế, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả. – Quyền tác giả được lao lý tại Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ trợ năm 2019 gồm có : + Làm tác phẩm phái sinh ; + Biểu diễn tác phẩm trước công chúng ; – Sao chép tác phẩm ; + Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm ; + Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện đi lại hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kể phương tiện kỹ thuật nào khác ; + Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Quy định về làm tác phẩm phái sinh

– Theo quy định của luật sở hữu trí tuệ 2005, làm tác phẩm phái sinh là một trong những quyền nhân thân của tác giả sáng tạo ra tác phẩm. Đây là một trong những quyền được pháp luật bảo hộ, do đó để được làm tác phẩm phái sinh bạn phải được chủ sở hữu cho phép người khác thực hiện theo quy định.

Như vậy, trước khi làm tác phẩm phái sinh cần phải có sự chấp thuận đồng ý của chủ sở hữu tác phẩm về việc được cho phép triển khai.

– Về thủ tục chuyển nhượng quyền làm tác phẩm phái sinh được thực hiện như sau:

Sau khi được sự chấp thuận đồng ý của tác giả tác phẩm, bạn phải lập một hợp đồng chuyển nhượng ủy quyền quyền tác giả. Nội dung hợp đồng gồm có : + Tên và địa chỉ không thiếu của bên chuyển nhượng ủy quyền và bên được chuyển nhượng ủy quyền ; + Căn cứ chuyển nhượng ủy quyền ; + Giá, phương pháp giao dịch thanh toán ; + Quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên ; + Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng. – Ngoài ra, phải thanh toán giao dịch một Khoản thù lao nhất định cho tác giả theo nguyên tắc sau : + Việc trả nhuận bút, thù lao, quyền hạn vật chất phải bảo vệ quyền lợi của người phát minh sáng tạo, nhà sử dụng và công chúng tận hưởng, tương thích với thực tiễn của quốc gia. + Mức nhuận bút, thù lao, quyền lợi và nghĩa vụ vật chất địa thế căn cứ vào thể loại, hình thức, chất lượng, số lượng hoặc tần suất sử dụng tác phẩm. + Việc sử dụng quyền tác giả, quyền tương quan và trả nhuận bút, thù lao, quyền hạn vật chất phải có hợp đồng bằng văn bản theo lao lý pháp lý. Trường hợp làm tác phẩm phái sinh mà không được sự chấp thuận đồng ý của tác giả hoàn toàn có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 5-10 triệu đồng. Đồng thời buộc phải dỡ bỏ bản sao tác phẩm theo pháp luật tại Điều 12 Nghị định 131 / 2013 / NĐ-CP, đơn cử : “ Hành vi xâm phạm quyền làm tác phẩm phái sinh 1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng so với hành vi làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả. 2. Biện pháp khắc phục hậu quả : Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường tự nhiên Internet và kỹ thuật số so với hành vi lao lý tại Khoản 1 Điều này. ”

8. Các tác phẩm phái sinh khác ?

Tác phẩm dịch

Là tác phẩm phái sinh được biểu lộ bởi ngôn từ độc lạ với ngôn từ mà tác phẩm gốc biểu lộ, sự phát minh sáng tạo của tác phẩm phái sinh được trải qua cách sử dụng ngôn từ của tác giả. Tuy nhiên, bản dịch phải sát nghĩa, không diễn đạt sai ý của tác giả.

Tác phẩm phóng tác

Là tác phẩm phỏng theo nội dung của tác phẩm gốc nhưng có sự phát minh sáng tạo rõ ràng về mặt nội dung, tư tưởng, để làm cho nó trở thành một tác phẩm trọn vẹn mới, độc lạ so với tác phẩm gốc. Chẳng hạn như viết lại thành một tác phẩm khác theo một nhu yếu nhất định.

Tác phẩm chuyển thể

Là tác phẩm được hình thành từ tác phẩm văn học sang một mô hình khác. Ví dụ : chuyển thể từ tác phẩm văn học thành ngữ cảnh sân khấu hoặc điện ảnh. Tác phẩm gốc hoàn toàn có thể là tiểu thuyết, trường ca, truyện dài … hoặc cũng hoàn toàn có thể là tác phẩm kịch ( sân khấu ) được chuyển thành ngữ cảnh điện ảnh, nhạc kịch …

Tác phẩm cải biên

Là sửa đổi hoặc biên soạn lại một phần nội dung, chuyển thể loại, đổi khác hình thức bộc lộ dựa trên một phần hoặc hàng loạt Tác phẩm gốc để phát minh sáng tạo ra tác phẩm mới. Khi cải biên tác phẩm, người cải biên phải được chủ sở hữu tác phẩm gốc được cho phép và phải trả thù lao cho tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm gốc.

Tác phẩm biên soạn

Là việc tổng hợp thông tin, tích lũy và tinh lọc những tài liệu tìm hiểu thêm để viết lại thành một tác phẩm mới có sự trích dẫn những nguồn thông tin đã tìm hiểu thêm. Ví dụ : biên soạn từ điển, giáo trình, bài giảng, sách.

Tác phẩm tuyển chọn

Là tác phẩm tổng hợp, tinh lọc và sắp xếp những tác phẩm gốc ( giữ nguyên nội dung tác phẩm gốc ) theo những tiêu chí thành một tác phẩm rất đầy đủ hơn. Có thể là bộ sưu tập những bài thơ, truyện ngắn, bài hát, …