Có thể thấy tầm quan trọng của pháp luật đối với xã hội là vô cùng to lớn. Thế nhưng để hiểu hết về pháp luật cũng như các thuật ngữ liên quan là rất khó. Trong đó khái niệm Chế định pháp luật là gì? là câu hỏi được nhiều bạn đọc quan tâm. Trong nội dung bài viết sau chúng tôi xin chia sẻ đến bạn đọc những nội dung liên quan đến câu hỏi Chế định pháp luật là gì?

Chế định pháp luật là gì?

Theo nội dung Bách khoa toàn thư mở Wikipedia đưa ra cách hiểu về Chế định pháp luật là gì? như sau: “Chế định pháp luật hay định chế pháp luật hoặc chế định là tập hợp một nhóm quy phạm pháp luật có đặc điểm giống nhau để điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội tương ứng trong phạm vi một ngành luật hoặc nhiều ngành luật. Chế định có thể được hiểu theo nghĩa rộng hoặc nghĩa hẹp. Nghĩa chung và rộng là các yếu tố cấu thành cơ cấu pháp lý của thực tại xã hội, nghĩa hẹp là tổng thể các quy phạm, quy tắc của một vấn đề pháp lý”.

Có thể thấy chế định pháp luật là tập hợp bao gồm một nhóm quy phạm pháp luật điều chỉnh một nhóm quan hệ xã hội có liên quan mật thiết với nhau. Do quy phạm pháp luật là một loại quy phạm xã hội, là những quy tắc xử sự chung bắt buộc mọi người thực hiện, do nhà nước xác lập, ban hành và bảo đảm việc thực hiện, để điều chỉnh các hành vi của cá nhân hoặc tổ chức theo ý chí của nhà nước. Do đặc thù tính chất chung của mỗi nhóm quan hệ xã hội đòi hỏi phải có những nhóm quy phạm pháp luật tương ứng để điều chỉnh.

Hiểu theo nghĩa hẹp thì chế định pháp luật có sự đặc thù ở mỗi vấn đề pháp lý khác nhau. Hiểu đơn giản thì pháp luật của ngành nào sẽ có những chế định riêng điều chỉnh ngành đó. Ví dụ như trong ngành luật dân sự có các chế định pháp luật như chế định quyền sở hữu, chế định thừa kế, chế định quyền tác giả, chế định hợp đồng,…  Những chế định trên có mối quan hệ với nhau và có ý nghĩa đối với Luật Dân sự. Hay đối với ngành luật lao động có chế định tiền lương, chế độ làm việc, chế định lao động riêng,… Mỗi ngành các chế định khác nhau.

Hiểu theo nghĩa rộng thì chế định là những yếu tố cấu thành cơ cấu pháp lý của thực tại xã hội, tức tổng thể xã hội và các mối quan hệ được điều chỉnh bởi các chế định.

Đặc điểm của chế định pháp luật

Sau khi tìm hiểu Chế định pháp luật là gì? ở phần trên thì chúng ta cùng tìm hiểu đặc điểm của chế định ở phần tiếp theo. Cụ thể các đặc điểm của chế định pháp luật như sau:

Các nhóm quan hệ xã hội giống nhau sẽ được điều chỉnh bởi những quy phạm, và những quy phạm đó được gọi là chế định pháp luật. Ngoài ra đặc thù do  tính đa dạng của các chế định nên sẽ có những chế định liên ngành nghĩa là có quan hệ đến một số ngành luật.  Ngoài ra cũng sẽ có những chế định pháp luật chỉ liên quan đến một ngành luật riêng biệt mà không điều chỉnh những nhóm quan hệ xã hội liên quan đến nhiều ngành luật khác nhau. (Hiến pháp là cơ sở pháp lí của tất cả các chế định pháp luật).

Chế định pháp luật mang tính chất nhóm, mỗi chế định có một đặc điểm riêng nhưng chúng đều có mối liên hệ nội tại và thống nhất với nhau, chúng không tồn tại một cách biệt lập. Việc xác định ranh giới giữa các chế định nhằm tạo ra khả năng để xây dựng hệ thống quy phạm pháp luật phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội.

Bên cạnh đó cần phải đặt các chế định trong mối liên hệ qua lại trong một chỉnh thể thống nhất của pháp luật cũng như một ngành luật. Mỗi chế định pháp luật dùng mang đặc điểm riêng nhưng nó cũng phải tuân theo các quy luật vận động khách quan, chịu sự ảnh hưởng và tác động của chế định khác trong hệ thống pháp luật.

Trên đây là phần giải đáp thắc mắc của chúng tôi về vấn đề: Chế định pháp luật là gì?. Nếu trong quá trình nghiên cứu tìm hiểu và giải quyết vấn đề còn điều gì mà bạn đọc thắc mắc hay quan tâm bạn có thể liên hệ chúng tôi qua tổng đài tư vấn 1900 6560 để được hỗ trợ.

>>>>> Tham khảo: Pháp luật là gì?