Các công thức hóa học cần nhớ chọn lọc để giải nhanh bài tập: công thức tính thể tích dung dịch, công thức tính khối lượng muối, công thức tính khối lượng kim loại…

Các công thức hóa học dùng giải nhanh bài tập

1. Công thức tính số đồng phân este đơn chức no mạch hở: C_nH_2nO₂

Số đồng phân C_nH_2n = 2^n-2 (1Ví dụ: Số đồng phân của este đơn chức no, mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂ là 2^2-2 = 1

2. Công thức tính số đồng phân amin đơn chức no mạch hở C_nH_2n+3N:

Số đồng phân C_nH_2n+3N = 2^n-1 (n Ví dụ: Số đồng phân của amin đơn chức no, mạch hở có công thức phân tử C2H7N là 2^2-1 = 1

3. Công thức tính số trieste (triglixerit) tạo ra bởi glixerol và hỗn hợp n axit béo

Số trieste =

Ví dụ: Đun nóng hỗn hợp gồm glixerol với hai axit béo là axit panmitic và axit stearic (xúc tác H₂SO₄ đặc) thì thu được bao nhiêu trieste?

Số trieste = = 6

4. Công thức tính số đi, tri, tetra…n peptit tối đa tạo bởi hỗn hợp gồm x amino axit khác nhau:

Số n peptit_max = Xⁿ

Ví dụ: Có tối đa bao nhiêu đipeptit, tripeptit thu được từ hỗn hợp gồm 2 amino axit là glyxin và alalin?

Số đipeptit = 2² = 4
Số tripeptit = 2³ = 8

5. Công thức tính khối lượng amino axit A (Chứa n nhóm -NH₂ và m nhóm COOH) khi cho amino axit này vào dung dịch chứa a mol HCL, sau đó cho dung dụng sau phản ứng tác dụng vừa đủ với b mol NaOH.

Ví dụ: Cho m gam glyxin vào dung dịch chứa 0.3 mol HCL. Dung dịch sau phản ứng tác dụng vừa đủ với 0.5 mol NaOH. Tìm m? (M_{Glyxil = 75})

= 17.8 gam

7. Công thức tính khối lượng muối clorua khi cho kim loại tác dụng với dung dịch HCL giải phóng khí H₂

m_{Muối clorua} = m_KL + 71.n_H2

Ví dụ: Cho 10 gam hỗn hợp kim loại gồm Mg, Al, Zn tác dụng với dung dịch H₂SO₂ loãng thu được 2.2 lít khí H₂ (đktc). Tính khối lượng muối thu được?

m_{Muối clorua} = m_KL + 96.n_H2 = 10 + 96.0.1 = 19.6 gam

9. Công thức tính khối lượng muối sunphat khi cho kim loại tác dụng với dung dịch H₂SO₄ đặc tạo sản phẩm khử SO₂, S, H₂S và H₂O

m_{Muối sunphat} = m_KL + 96/2(2n_SO2 + 6n_S + 8n_H2S) = m_KL + 96(n_SO2 + 3n_S + 4n_H2S)

Lưu ý: Sản phẩm khử nào không có thì bỏ qua.

n_H2SO4 = 2n_SO2 + 4n_S + 5n_H2S

10. Công thức tính khối lượng muối nitrat khi cho kim loại tác dụng với dung dịch HNO₃ giải phóng khí: NO₂, NO, N₂O, NH₄NO₃

m_{Muối Nitrat} = m_KL + 62(n_NO2 + 3n_NO + 8n_N2O + 10n_N2 + 8n_NH4NO3)

Lưu ý: Sản phẩm khử nào không có thì bỏ qua.

n_HNO3 = 2_NO2 + 4_NO + 10_N2O + 12_N2 + 10_NH4NO3

11. Công thức tính khối lượng muối clorua khi cho muối cacbonat tác dụng với dung dịch HCL giải phóng khí CO₂ và H₂O

m_{Muối clorua} = m_{Muối cacbonat} + 11.n_CO2

12. Công thức tính khối lượng muối sunfat khi cho muối cacbonat tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng giải phóng khí CO₂ và H₂O

m_{Muối sunfat} = m_{Muối cacbonat} + 36.n_CO2

13. Công thức tính khối lượng muối clorua khi cho muối sunfit tác dụng với dung dịch HCL giải phóng khí SO₂ và H₂O

m_{Muối clorua} = m_{Muối sunfit} – 9n_SO2

14. Công thức tính số mol oxi trong oxit khi cho oxit tác dụng với dung dịch axit tạo muối và H₂O

n_O(Oxit) = n_O(H2O) = 1/2n_H(Axit)

15. Công thức tính khối lượng muối sunfat khi cho oxit kim loại tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng tạo muối sunfat và H₂O

Oxit + dd H₂SO₄ loãng —> Muối sunfat + H₂O

m_{Muối sunfat} = m_Oxit + 80nH₂SO₄

16. Công thức tính khối lượng muối clorua khi cho oxit kim loại tác dụng với dung dịch HCL tạo muối clorua và H₂O

Oxit + dd HCL —> Muối clorua + H₂O

m_{Muối clorua} = m_Oxit + 55n_H2O = m_Oxit + 27,5

17. Công thức tính khối lượng kim loại khi cho oxit kim loại tác dụng với các chất khử như: CO, H₂

m_KL = m_Oxit – m_O(Oxit)

n_O(Oxit) = n_CO = n_H2 = n_CO2 = n_H2O

18. Công thức tính lượng kết tủa xuất hiện khi hấp thụ hết một lượng CO₂ vào dung dịch Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂

n_{Kết tủa} = n_OH^– – n_CO2 (Với n_{Kết tủa} nhỏ hơn hoặc bằng n_CO2 hoặc đề cho dung dịch bazơ phản ứng hết)

Ví dụ: Hấp thụ hết 11,2 lít CO₂ (đktc) vào 350 ml dung dịch Ba(OH)₂ 1M (vừa đủ). Tính kết tủa thu được?

Ta có:

n_CO2 = 0,5 mol

n_Ba(OH)2 = 0,35 mol -> n_OH^– = 0,7 mol

n_{Kết tủa} = n_OH^– – n_CO2 = 0,7 – 0,5 = 0,2 mol

m_{Kết tủa} = 0,2.197 = 39,4 (g)

19. Công thức tính thể tích CO₂ cần hấp thụ hết vào một dung dịch Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂ để thu được một lượng kết tủa theo yêu cầu.

Ta có 2 kết quả:

n_CO2 = n_{Kết tủa}

n_CO2 = n_OH^– – n_{Kết tủa}

Ví dụ: Hấp thụ hết V lít CO₂ (đktc) vào 300 ml dung dịch và Ba(OH)₂ 1M thu được 19,7 gam kết tủa. Tính V?

Hướng dẫn giải:

n_CO2 = n_{Kết tủa} = 0,1 mol => V_CO2 = 2,22 lít

n_CO2 = n_OH^– – n_{Kết tủa} = 0,6 – 0,1 = 0,5 => V_CO2 = 11,2 lít

20. Công thức tính thể tích dung dịch NaOH cần cho vào dung dịch Al³⁺ để xuất hiện một lượng kết tủa theo yêu cầu
Ta có 2 kết quả:

n_{OH^– min} = 3.n_{Kết tủa}

n_OH^– = 4.n_Al³⁺ – n_{Kết tủa}

Ví dụ: Cần cho bao nhiêu lít dung dịch NaOH 1M vào dung dịch chứa 0,5 mol AlCl₃ để được 31,2 gam kết tủa?

Hướng dẫn giải:

Ta có 2 kết quả:

n_OH^– = 3.n_{Kết tủa} = 3.0,4 = 1,2 mol => V = 1,2 lít

n_OH^– = 4.n_Al³⁺ – n_{Kết tủa} = 4.0,5 – 0,4 = 1,6 mol => V = 1,6 lít

21. Công thức tính thể tích dung dịch NaOH cần cho vào hỗn hợp dung dịch Al³⁺ và H⁺ để xuất hiện một lượng kết tủa theo yêu cầu.
Ta có 2 kết quả:

n_{OH^– min} = 3.n_{Kết tủa} + n_H⁺

n_{OH^– max} = 4.n_Al³⁺ – n_{Kết tủa} + n_H⁺

Ví dụ: Cần cho bao nhiêu lít dung dịch NaOH 1M lớn nhất vào dung dịch chứa đồng thời 0,6 mol AlCL₃ và 0,2 mol HCL để được 39 gam kết tủa?

Hướng dẫn giải:

n_{OH^– max} = 4.n_Al³⁺ – n_{Kết tủa} + n_H⁺ = 4.0,6 – 0,5 + 0,2 = 2,1 mol => V = 2,1 lít

22. Công thức tính thể tích dung dịch HCL cần cho vào dung dịch NaAlO₂ để xuất hiện một lượng kết tủa theo yêu cầu.
Ta có 2 kết quả:

n_H⁺ = n_{Kết tủa}

n_H⁺ = 4.n_AlO2^– – 3.n_{Kết tủa}

Ví dụ: Cần cho bao nhiêu lít dung dịch HCL 1M vào dung dịch chứa 0,7 mol NaAlO₂ để thu dduowwcj 39 gam kết tủa?

Hướng dẫn giải:

Ta có 2 kết quả:

n_H⁺ = n_{Kết tủa} = 0,5mol => V = 0,5 lít

n_H⁺ = 4.n_AlO2^– – 3.n_{Kết tủa} = 4.0,7 – 3.0,5= 1,3 mol => V = 1,3 lít

23. Công thức tính thể tích dung dịch NaOH cần cho vào hỗn hợp dung dịch Zn²⁺ để xuất hiện một lượng kết tủa theo yêu cầu.
Ta có 2 kết quả:

n_{OH^– min} = 2.n_{Kết tủa}

n_{OH^– max} = 4.n_Zn²⁺ – 2.n_{Kết tủa}

Ví dụ: Tính thể tích dung dịch NaOH 1M cần cho vào 200 ml dung dịch ZnCl₂ 2M để được 29,7 gam kết tủa.

Hướng dẫn giải:

Ta có n_Zn²⁺ 0,4 mol ; n_{Kết tủa} = 0,3 mol

n_{OH^– min} = 2.n_{Kết tủa} = 2.0,3 = 0,6 => V_{dd NaOH} = 0,6 lít

n_{OH^– max} = 4.n_Zn²⁺ – 2.n_{Kết tủa} = 4.0,4 – 2.0,3 = 1 mol => V_{dd NaOH} = 1 lít
Sotayhoctap chúc các bạn học tốt!